Van jagers en verzamelaars naar boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Waar denk je aan bij de prehistorie?

Aan het einde van deze paragraaf kun je:

• Je kan kenmerken noemen van de levenswijze van jagers- verzamelaars.
• Je kan uitleggen waar en waardoor de landbouwrevolutie ontstond.
• Je kan uitleggen hoe en waardoor de landbouwrevolutie zich verspreidde naar Europa.
• Je kan de gevolgen van de landbouwrevolutie beschrijven en verklaren

De eerste mensen

• Ongeveer 5 miljoen jaar geleden ontstond de mens in Afrika.
• Mensapen evolueerden van mensapen in mensen.
• Mensen gingen rechtop lopen en gebruik maken van gereedschappen.
• Mensen trokken weg uit Oost- Afrika en verspreiden zich over de wereld.
• De homo sapiens trok zo'n 43.000 jaar geleden naar Europa.

Levenswijze jagers- verzamelaars

• De jagers- verzamelaars waren nomaden.
• Het klimaat had grote invloed op de leefwijze van de nomaden.
• Homo Sapiens woonde in gebieden die leefbaar waren. Ze jaagden op dieren, en gebruikten alles van deze dieren.
• Jagers- verzamelaars hadden geen schrift, deze periode noemen we de prehistorie.
• Doordat we geen geschreven bronnen hebben weten we weinig over hun cultuur.

• Archeologen proberen om met voorwerpen te bedenken wat de mensen dachten.
• Grafgiften kunnen aanwijzingen vormen voor sociale verschillen/ gelaagde samenleving

Overgang naar de landbouw

• Klimaatverandering, hierdoor nam de overvloed aan dieren en planten af.
  
• Mensen zijn waarschijnlijk zelf gaan proberen om granen te gaan verbouwen. (=landbouw)
• Landbouwrevolutie (Neolitische revolutie), ook ontstond de veeteelt.
• Mensen gingen proberen om dieren te temmen.

Maken opdracht oriëntatie en opdracht 1

Landbouw in Europa

• Rond 5000vC ontstaat landbouw in West- Europa.
• Archeologen denken door migranten uit het Midden- Oosten.
• Bevolking was gegroeid in het Midden- Oosten.  Hierdoor ontstond er overbevolking en vertrokken er mensen naar Europa.
• Deze migranten namen de landbouw mee richting Europa.

De landbouwsamenleving

• Mensen ging op een vaste plek wonen, sedentair.
• Nieuwe werktuigen en gebruiksvoorwerpen.
• Mensen gaan gebruik maken van aardewerk.
• Sedentairen hebben meer bezittingen dan nomaden.
• Toename sociale verschillen door bezittingen.
• Overgang naar een landbouwsamenleving.

Huiswerk

Maken de opdrachten: (blz 17+ 18)

1A+1B

3

Leerdoelen checken

• Je kan kenmerken noemen van de levenswijze van jagers- verzamelaars.
  
• Je kan uitleggen waar en waardoor de landbouwrevolutie ontstond.
  
• Je kan uitleggen hoe en waardoor de landbouwrevolutie zich verspreidde naar Europa.
  
• Je kan de gevolgen van de landbouwrevolutie beschrijven en verklaren.
  

Jagers en verzamelaars zijn sedentairen.

1. Waar
2. Niet waar

De eerste mensachtigen woonden in?

1. Europa
2. Midden- Oosten
3. Afrika
4. Azië

Landbouw ontstond omdat ...

1. Gewoon
2. Ontdekt door een uitvinder
3. Klimaatsverandering
4. Er veeteelt kwam

De landbouwrevolutie ontstond in?

1. Afrika
2. Midden- Oosten
3. West- Europa
4. Amerika

Landbouwers zijn?

1. Nomaden
2. Stadsbewoners
3. Sedentairen
4. Domesticeren