Persoonlijheidsstoornis

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 3

Persoonlijkheidsstoornissen

Cluster A

Vreemde excentrieke cluster. Bijzondere gedragingen.

Paranoïde persoonlheidsstoornis

• Ongegronde gevoelens van bedrog
  

•  Wantrouwen
• Zoekt overal wat achter of legt verbanden
• Voelt zich snel bekritiseerd
• Twijfels aan andermans loyaliteit
  

Schizoïde persoonlijkheidsstoornis

• Geen behoefte aan hechte relaties
  

•  Doet vrijwel alles alleen
• Komt kil en afstandelijk over, geen wederkerigheid in contact
  
• Lijkt onverschillig voor lof of kritiek
  

Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

• Last van betrekkingsideeën (wanen)
  

•  Excentriek in gedrag, uiterlijk en spreken
• Geloof in magische wereld
• Veel op zichzelf, weinig tot geen vertrouwelingen
• Sociale angst
  

Primaire reactie

•     Overtuigen van goede bedoelingen
•     Een emotionele band proberen op te bouwen
• Gesprek beginnen over gevoelens
•     Motiveren voor sociaal contact in groepen
•     Meegaan in vreemde, bizarre gedachten of juist overtuigen van de realiteit
•    Rituelen doorbreken

Hoe om te gaan met Cluster A

•     Houd afstand
  
•    Wees vooral zakelijk
•    Motiveren voor individuele activiteiten
•     Accepteer het onverschillige of teruggetrokken gedrag.
  
•     Houd rekening met rituelen of routine van de persoon. 
  

Cluster B

Dramatisch, emotioneel en impulsief.

Antisociale Persoonlijkheidsstoornis

• Houd zich niet aan de wet
  

•  Is impulsief
• Is oneerlijk
• Prikkelbaar en agressief
• Gedraagt zich onverantwoordelijk
• Kent geen spijt
  

Borderline persoonlijkheidsstoornis

• Wilt niet verlaten te worden
• Heeft instabiele intense relaties
• Splitgedrag
  
• Vertoont regelmatig suïcidaal gedrag
• Laat uiteenlopende emoties zien
• Gevoel van leegte
• Hang naar paranoïde of dissociatie

Histrionische persoonlijkheidsstoornis

• Staat het liefst in het middelpunt van de belangstelling
• Uitdagend en verleidelijk
• Wisselende maar oppervlakkige gevoelens, ook al is de emotie hevig
• Makkelijk beïnvloedbaar
• Deelt snel persoonlijke informatie

Narcistische persoonlijkheidsstoornis

• Vind zichzelf heel belangrijk
• Heeft naar eigen zeggen een uitzonderingspositie
• Wilt aanbeden worden
• Misbruikt anderen voor eigen doeleinden
• Geen inlevingsvermogen
• Vaak arrogant/hooghartig
• Afgunstig
  

Primaire reactie

•  Meegaan in het amicale gedrag
• Op alle problemen ingaan om deze op te lossen, hoe vaag dan ook
• Speciale behandeling hanteren
• Claimend gedrag negeren of fouten terecht wijzen
  
• Uitingen van trots de kop indrukken
• Heftige reactie geven op emotionele uitbarstingen of grensoverschrijdend gedrag
  

Hoe om te gaan met Cluster B

• Een professionele, zelfverzekerde houding uitstralen. Bewaar afstand

•  Neem klachten serieus, maar handel niet zonder het fijne te weten.
• Complimenteer positieve acties met een oprecht compliment.
• Vaste aandachtsmomenten afspreken, met vaste personen.
• Bij klachten over collega's altijd naar de collega zelf verwijzen.
• Vermijd discussie, of ga geen strijd aan tenzij dit noodzakelijk is.
• Ken je eigen beperkingen, vraag hulp aan collega's als dat nodig is.

Cluster C

Angst staat centraal. Alles om conflict en confrontatie uit de weg te gaan.

Vermijdende persoonlijkheidsstoornis

• Vermijd persoonlijke contacten
• Wilt liever niet bij mensen betrokken raken bij anderen
• Gereserveerd t.o.v. intieme relaties
• Bang bekritiseerd te worden
• Voelt zich minderwaardig
• Neemt geen persoonlijke risico's

Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

• Moeite met nemen van alledaagse beslissingen
• Neemt geen eigen verantwoordelijkheid
• Uit eigen mening niet
• Komt zelf niet tot initiatief
• Doet alles voor steun
• Vervang snel een relatie

Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis

• Altijd bezig met lijstjes, regels, schema's -> Orde
• Is perfectionistisch
• Workaholic
• (Moreel) Star
• Kan niets wegdoen
• Zuinig/gierig
• Kan niet samenwerken of delegeren

Primaire reactie

•         Veel verantwoordelijkheid en taken over te nemen
•         Iemand te prijzen of gerust te stellen als iemand bang is voor afkeuring of afwijzing
•         Bij verlatingsangst, de persoon te ontwijken of te beschermen
•         Gewoontes en regels te veranderen

Hoe om te gaan met cluster C

•     Zelfstandigheid vergroten
•     Controle zoveel mogelijk bij bewoner laten
•     Zelfvertrouwen en eigenwaarde vergroten door o.a. complimenteren
•     Structuur aanbieden
•     Zelf stipt zijn
•     Bewoner voorzichtig steeds meer controle en verantwoordelijkheid laten nemen

Paranoid

Afhankelijk

Bordeline

Narcistisch

OC PS

Ontwijkend

Schizotypisch

Schizoïde

Theatraal

Antisociaal