H4 Jodendom les 1

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Godsdienst - H4 - Monotheïsme

• Vandaag: jodendom. De leerdoelen zijn:
• Je kan uitleggen hoe het jodendom ontstaan is en wat de bijzonderheden zijn van dit geloof.
  
• Je kan een verband leggen tussen het jodendom en christendom en islam. Daarin kan je verschillen en overeenkomsten benoemen.
  

Lesoverzicht

1. Startvraag monotheïsme en HW
2. Zelf aan het werk
3. Bespreken van de vraag: "in hoeverre kunnen joden, christenen en moslims elkaar broers en zussen noemen?
4. Lezen van Exodus hoofdstuk 3 (belangrijke joodse tekst)

Christendom

Jodendom

Islam

Monotheïsme (alle drie)

Ik heb met mijn groepje de eindvraag van de vorige les beantwoord: "In hoeverre kunnen joden, christenen en moslims elkaar broers en zussen noemen?"

Ja, en ik kan ons antwoord erbij

Volgens mij wel, maar ik weet niet waar we het antwoord hebben

Nee, die hebben we niet meer afgemaakt.

Aan de slag (A)
(afmaken vorige les)

• Volg eerst de dia's met gele sticker. Op die manier rond je eerst het werk van vorige les af.
• Daarna ga (bij genoeg tijd) door met onderdeel B. 
• Wat niet af is, is HW.

Aan de slag (B) 
(Werken aan jodendom)

• Werk door de lessonup heen met de dia's met paarse sticker (basiskennis).
• Beantwoord de vragen die je tegenkomt. 
• Noteer in je schrift aantekeningen 

Wat wil je nog beter begrijpen aan jodendom, christendom en islam om te kunnen zeggen of deze religies op elkaar lijken? En hoe kan je hierachter komen? Wees zo concreet mogellijk.

Afmaken opdracht vorige les

• Open de app van Teams (of in de webbrowser een nieuw tabblad). 
• Ga naar Teams, 2223 H4D GD, klik op de opdracht "vergelijken monotheïstische religies"
• Werk in het document dat daar bij de opdracht is bijgevoegd.
• Beantwoord de vraag: "in hoeverre kunnen joden, christenen en moslims elkaar als broers en zussen zien?" 
• Geef een genuanceerd antwoord bij bovenstaande vragen en bedenk: "waar zitten de overeenkomsten, en waar zitten de pijnpunten"? Welke voorbeelden kan ik benoemen? Gebruik voor je antwoord ongeveer 10 zinnen. 
• Lever het document in Teams in. Houd je document erbij om straks je antwoord erbij te kunnen pakken. 

Joden: religie en volk

- De joden zijn een volk (Joods volk) en tegelijkertijd een religie (joods geloof). Het is niet automatisch zo dat iemand die behoort tot het joodse volk, ook op een joodse manier gelooft. Zo zijn sommigen joden orthodox (plaatje linksboven), anderen liberaal, en weer anderen niet-religieus. Wist je dat de meerderheid van de joden (meer dan 60%) niet-religieus is?

- Iets anders waarin de joden zich onderscheiden is hun sterke identiteit. Doordat zij vroeger hun land zijn kwijtgeraakt en verstrooid over de wereld zijn geraakt (diaspora), kwamen zij in allerlei situaties van vervolging terecht. Veel joden bleven juist vasthouden aan hun gewoonten en tradities, om hun eigenheid niet te verliezen. Daardoor werden ze vaak als vreemd gezien, en ontstonden er allerlei vreemde verhalen en complotten over joden. Ook vandaag is er nog steeds sprake van jodenhaat (anti-semitisme). Sinds 1948 is deze jodenhaat ook politiek geladen door het uitroepen van de joodse staat Israël. Deze staat kwam tot stand met steun van de Verenigde Naties.  Vele westerse landen vonden dat de joden recht hadden op een veilige plek, gezien de holocaust en andere vervolgingen in de geschiedenis. Vanuit het islamitische midden-oosten werden joden als onrechtmatige indringers gezien in het gebied van de Palestijnen (en dus van het "huis van de islam"). 

Hoe kan het dat joden tegelijkertijd een volk en een religie zijn? Zoek op internet als je het niet weet.

Hoe heet het heilige boek van de joden?

1. Torah
2. Tenach
3. Oude Testament
4. Bijbel

De belangrijkste wetten en verhalen van joden staan in "de vijf boeken van Mozes".

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de naam van God volgens de joodse verhalen?

1. Heer
2. Adonai
3. JHWH
4. Vader

Joodse heilige boeken: TeNaCh

Heb je nog vragen naar aanleiding van de vorige dia? Wil je ergens meer uitleg bij?

Jodendom: start van het monotheïsme

• God riep Abraham weg uit zijn land (huidige Irak)​.
• Ben je bereid om alles achter je te laten?
  Ook je oude geloof met alles wat daarbij  hoort?​
• Abraham ging, in tegenstelling tot alle stammen en volken om hem heen, vertrouwen op 1 God, die alles gemaakt heeft.
  
• Abraham en God sloten een soort contract (verbond). Abraham en zijn nakomelingen zouden God vertrouwen, en God zou hen voorspoed geven op allerlei gebieden.
• Open de website op de volgende dia. Lees Genesis 12:1-9

debijbel.nl

Zojuist heb je geleerd over Abraham. Welke beloften kreeg Abraham van God?

Profeet van het jodendom: Mozes

• Een tijd na Abraham was het joodse volk in slavernij terecht gekomen in Egypte.
  
• Er kwam een farao “die Jozef niet gekend had”. Hij wilde alle joodse jongens laten doden, want hij vond dat Egypte te veel “buitenlanders” had. De overige joden moesten als slaven piramides bouwen.
  
• Één van de kindjes die volgens het bevel van de farao gedood had moeten worden, was Mozes. Het liep echter anders. Mozes werd als baby in een mandje in de rivier de Nijl gelegd en vervolgens gevonden door de dochter van de Farao, die voor Mozes ging zorgen. 
• Het joodse volk beklaagde zich bij God. Later werd Mozes “geroepen” door God om in opstand te komen. Mozes leidde het joodse volk uit de slavernij op weg naar het beloofde land.
  
• Mozes ontving de 10 woorden/geboden van God. Veertig jaar door de woestijn. Veel joodse feesten herinneren aan deze tijd, zoals Pesach en het Loofhuttenfeest.
  

Monotheïsme

• In de vorige les hebben jullie de monotheïstische religies vergeleken. Daar blikken we nu op terug. 
• Pak je antwoord erbij op de vraag: "in hoeverre kunnen joden, christenen en moslims elkaar zien als broers en zussen?" In de volgende dia gaan we dat antwoord noteren. 
• Daarna lezen we Exodus 3 over hoe Mozes geroepen werd. 

In hoeverre kunnen moslims, christenen en joden elkaar "broers en zussen" noemen?

Exodus – het boek van de uittocht

1. We lezen zo een belangrijk verhaal over joden en God

2. Dit staat in het tweede boek (exodus) van de vijf boeken van Mozes (Thora)​

3. Eerste deel van de TeNaCH​

- Thora; de eerste vijf boeken van Mozes 
(wetten, kernverhalen, ontstaan). 

- Nebuim; boeken van de profeten

- Chebutim; geschriften (psalmen, spreuken)

​

4. We lezen samen vers 1 t/m 6

debijbel.nl

Welke naam heeft God volgens het verhaal van Exodus 3? En hoe laat God merken dat hij het joodse volk altijd zal helpen?

Terugblik op de les

• Je kan uitleggen hoe het jodendom ontstaan is en wat de bijzonderheden zijn van dit geloof.
  
• Je kan een verband leggen tussen het jodendom en christendom en islam. Daarin kan je verschillen en overeenkomsten benoemen.