Par. 2.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Antwoord terugblikvraag

Een bewering: In deze tekst komt het wetenschappelijk denken in Griekenland in die tijd naar voren.
Leg uit waarom je het denken van Protagoras wetenschappelijk kunt noemen.(2pt)

Opdracht (rest van de les)

• Een kenmerkend aspect dat in deze paragraaf centraal staat is: 'De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde' 
• Werk in tweetallen en lees par. 2.2 
• Een van jullie vat de groei van het imperium samen, de ander: de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur. Leg uit:

1. Wat ze inhouden/betekenen (geef ook voorbeelden)
2. Welke oorzaken en gevolgen ze hadden 
3. Bij onderwerp 1 (groei imperium) wat jouw onderwerp te maken heeft met KA7: De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse en Germaanse cultuur
4. Bij onderwerp 2 (verspreiding klassieke cultuur) wat jouw onderwerp te maken heeft met KA6. 'Klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse Cultuur' 

Opdracht (20 min.)  

• De vorige les hebben jullie een samenvatting gemaakt van de verspreiding van Grieks-Romeinse cultuur, of de verspreiding van het Romeinse imperium. 
• De les: 

1. Vorm groepjes van vier met twee mensen van het ene onderwerp en twee van het andere onderwerp 
2. Leest 1 van de 2 de samenvatting voor aan de anderen en vult het groepslid met dezelfde samenvatting de voorlezer aan. De voorlezer verwerkt de suggesties in zijn samenvatting. Omgekeerd gebeurt hetzelfde 
3. Leden met het andere onderwerp stellen vragen 
4. Bij onzekerheid kun je eventueel het antwoordenmodel raadplegen (zie Teams-documenten)
5. Stel elkaar vragen over zaken die jullie niet begrijpen. 
6. Maak een lijstje met alle begrippen en vragen die jullie niet begrijpen 
7. Zorg dat alle groepsleden beide samenvattingen hebben. Bijv. door foto te maken, document via de mail of Teams te sturen.  
8. Klaar? Begin alvast in stilte aan de controlevragen (Ga zelf naar de Lessonup 2.2, vanaf pag. 11 

Groei van het imperium

Rome groeide in enkele eeuwen tot wereldrijk (imperium). Gebied: rond de Middellandse Zee, van Engeland tot het Midden-Oosten. 

Belangrijke oorzaken waren:

- Veroveringen leverden status op voor bestuurders (triomftocht).

- Veroveringen leverden belastinginkomsten, landbouwgrond en slaven op.

- Romeinen waren hard voor ongehoorzame volken, maar mild voor bondgenoten en gehoorzame volken.

Groei van het imperium (deel 2)

Belangrijke gevolgen waren:

1. Contact met de Griekse cultuur, waarvan veel werd overgenomen.
2. Generaals zoals Julius Caesar konden steeds sterker worden, waardoor burgeroorlogen ontstonden, de Republiek ten val kwam en Rome een keizerrijk werd.
3. De bevolking van de veroverde gebieden, vooral in het westen,                                                      raakten geromaniseerd: Het overnemen van de                                                                                     Grieks-Romeinse cultuur 
4. Het imperium kon niet altijd goed verdedigd worden,                                                                       waardoor het in de derde eeuw zwakker werd,                                                                                          vooral in het westen.

Confrontatie met Germanen

De confrontatie tussen Romeinen en Germanen heeft positieve en negatieve kanten:

• de veroveringen zelf;
• culturele beïnvloeding: Ze nemen kenmerken van elkaar over
• de handel, de introductie van een landbouwstedelijke samenleving;
• Germanen krijgen burgerrechten
• (later) groepen Germanen die het rijk binnenvielen.

Verspreiding Grieks-Romeins cultuur: Kenmerken 

• De Romeinen namen veel elementen uit de Griekse cultuur over en voegden eigen stijl toe 
• Voorbeelden:

1. Architectuur: Griekse Zuilen + Romeinse Bogen en koepels  
2. Beeldhouwkunst: Natuurgetrouw, maar nu ook realistisch 
3. Schilderijen: Realistisch, juiste verhoudingen + kloppend perspectief. 

Verspreiding Grieks-Romeins cultuur: Oorzaken:

- Door de groei van het Rijk kwamen ze in contact met Griekse koloniën, Griekenland en de vergriekste gebieden ten oosten daarvan.

- Kunst werd als buit meegenomen naar Rome en nagemaakt.

- Overwonnen Grieken kwamen als slaaf naar Rome en brachten hoogontwikkelde cultuur en kennis mee.

Verspreiding Grieks-Romeins cultuur: Gevolgen

- Er ontstond een Grieks-Romeinse mengcultuur

- Romanisering: In het hele Romeinse Rijk kwamen mensen met deze Grieks-Romeinse cultuur in aanraking. Dit was bijvoorbeeld goed te zien in steden, met tempels, een forum en amfitheaters.

- Deze cultuur heeft in Europa blijvende invloed gekregen.

Welke vragen heb je nog over 2.2?

Antwoord controlevraag 1

Romeinse legerplaats rond Nijmegen 

Antwoord controlevraag 2

Voorbereiding volgende les

Maken:

Par. 2.3: 3 vragen die jij het nuttigst vindt (blz. 42 en 43)

Antwoord controlevraag 3