Geloof en Wetenschap - Les 4 Hawking

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Lessenoverzicht

Les 1                   Introductie

Les 2                  Schilling: Onbeantwoorde vragen

Les 3                  Leezenberg: Wat is wetenschap?

Les 4                  Hawking: Natuurwetten & determinisme

Les 5                  Küng: God in de wetenschap

Les 6                  Collins: Posities rondom geloof en wetenschap 1

Les 7                  Collins: Posities rondom geloof en wetenschap 2

Wat zijn natuurwetten?

Lijn van het artikel

1. Ionische wetenschappen: Waar komt de wetenschap vandaan? 

2. Het ging na de Ionische wetenschappen om de vraag Waarom de natuur haar gedrag vertoond en niet Hoe ze dat doet

3. Het concept van natuurwetten ontstaat 

4. Moderne wetenschap leidt tot wetenschappelijk determinisme

5. Determinisme en de vrije wil met als oplossing effectieve theorieën

Wetenschap begint met ionische wetenschap

De gedachte werd ontwikkelt 

dat natuurverschijnselen 

een vaste regelmaat hebben

Ontstaan van natuurwetten

Galilei ziet twee principes:

1. Waarneming is de basis van wetenschap

2. Doel van wetenschap: de relaties tussen verschijnselen onderzoeken

Ontstaan van natuurwetten

Descartes zegt vervolgens:

1. Natuurwetten zijn overal en altijd geldig

2. God heeft geen andere keuze dan de 

wereld te maken zoals hij is 

(antropisch principe)

Newton: Er bestaan uitzonderingen op natuurwetten: Wonderen

Onderdeel 4 van de tekst: Natuurwetten leiden tot determinisme

Wetenschappelijk determinisme volgens Hawking is

1. Dat alles een oorzaak heeft en daardoor te voorspellen valt wat er gaat gebeuren
2. Dat alles een doel heeft en daardoor de mensen en hun levenspad vast ligt
3. De wetenschap dat alle natuurwetten een doel hebben
4. De wetenschappelijke aanname dat alle wetten zorgen voor de afleiding van toekomst en het verleden

Determinisme en de effectieve theorie

Determinisme veronderstelt geen vrije wil, alleen weten we nog lang niet alles dus onderzoeken we toch de vrije wil:

- Wat voor smaken vindt men lekker?

- Hoe komen mensen in een burn-out?

Dit noemt Hawking 'effectieve theorieën'

Terminologie

Ionische wetenschap: De wetenschap die in de tijd voor en na de Grieken al werd ontdekt maar later in vergetelheid raakte

Natuurwet: Een regel die op een waargenomen regelmatigheid is gebaseerd en voorspellingen doet die verder gaan dan de situatie waarop hij is gebaseerd

Wetenschappelijk determinisme: Er kan aan de hand van natuurwetten het verleden en de toekomst worden voorspeld

Effectieve theorie: een theorie die de kaders schetst van een verschijnsel zonder al de onderliggende processen te beschrijven

"De mens heeft geen vrije wil"

Eens

Oneens

Wat neem je mee uit de tekst van Hawking?

Opdracht

• Lees de tekst
• Verwerk jouw ideeën over de tekst (en belangrijke theorie) in je betoog.