§14.7 De lever en de nieren

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Goedemorgen klas 4T

• Jas op de kapstok
• Rustig gaan zitten op je plaats
• Lesboek 4B op tafel (dicht)
• Schrijfmateriaal op tafel (pen)
• Laptop (dicht)
• Zachtjes met elkaar praten tot de les start

Weten we het nog?

• Gaswisseling bij 
   - zoogdieren, reptielen en amfibieën 
   - vissen
   - insecten

§14.7 De lever en de nieren

Lesdoel
Je leert: 

• wat de functies van de lever zijn 
• wat de functies van de nieren zijn
• de onderdelen van de nieren en urinewegen

De lever

Functies:

• Constant houden van het glucosegehalte (glycogeen opslaan)
• Omzetten van sommige voedingstoffen 
   - fibrinogeen vormen uit eiwitten
• Gal uitscheiden
• Afvalstoffen afbreken, zoals rode bloedcellen 
  - hierbij ontstaan galkleurstoffen, deze geven bruine kleur aan ontlasting
• Overtollige eiwitten afbreken
   - hierbij ontstaat de giftige stof ureum
• Gifstoffen uit het bloed halen (alcohol, drugs en medicijnen)

Hepatitis

• Lever raakt ontstoken door hepatitisvirus (hepatitis) 
• Verschillende vormen van hepatitis:
   - A, B, C en E
• Hepatitis B krijg je door bloedcontact of onveilige seks met een besmet persoon
• Kan chronisch worden en leverontsteking veroorzaken
• Levercellen sterven dan af (levercirose)
• Kans op leverkanker is groter

De nieren

• De nieren liggen in de buikholte achter de lever en de maag
• aanvoer zuurstof door nierslagaders
• Bloed in nierslagaders bevat ook schadelijke afvalstoffen (bijv. ureum)
• Nieren verwijderen afvalstoffen uit het bloed
•  Gezuiverd bloed stroomt weg via de nieraders

Delen van de nier

Een nier bestaat uit nierschors, niermerg en nierbekken

• Uitscheiding vindt plaats in de nierschors en niermerg
• Bloed wordt gefilterd; overtollig water en zouten, afvalstoffen en schadelijke stoffen
• Verwijderde stoffen samen heten urine
• Urine wordt in nierbekkens verzameld
• Urineleiders vervoeren urine naar de urineblaas
• Urineblaas is een tijdelijke opslagplaats
• Urine wordt afgevoerd door de urinebuis

Samenstelling van urine

• Samenstelling is niet altijd gelijk
• Inwendig milieu kan veel of weinig water, zouten of afvalstoffen bevatten
• Urine dat veel water bevat is ligt van kleur
• Urine dat weinig water bevat is donker van kleur.
• Uitscheiding van water, overtollige zouten en afvalstoffen zorgt voor het constant houden van het inwendige milieu 
  

Verwerking

Maken:

• Opdr. 1 t/m 3, 5 t/m 7 va. blz. 235

Klaar:

• Nakijken of laten controleren
• In rust iets voor jezelf doen (overleg)

Afsluiting

Je hebt geleerd:

• Wat de functies van de lever zijn
• Wat hepatitis is
• Wat de functie van de nieren is
• Wat urine is
• Hoe urine is samengesteld