Hoofdstuk 4 - paragraaf 3 eerste helft

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Herhaling paragraaf 2 - Oorlog in naam van God 

➤Bij de Kruistochten ontmoetten twee culturen elkaar.

1. Goed
2. Fout

Wanneer waren de kruistochten?

1. 0 - 500
2. 0 - 1500
3. 500 - 1000
4. 1000 - 1500

Welke paus riep op tot de kruistochten?

1. Johannes II
2. Urbanus
3. Johannes
4. Urbanus II

§3 Nieuwe steden gaan handeldrijven 

bladzijdes 79 t/m 81 tekstboek 

Vraag van de paragraaf 

Waardoor groeide de handel en kwamen er nieuwe steden? 

Er komen weer steden 

• Tussen 500 en 1000 waren de meeste mensen boeren 
  
  
• Leefden op het land van de heer 

Ontginnen van grond 

• Er was meer grond nodig 
  
  
• Grond was vaak nat en moerassig --> moest worden klaargemaakt voor de landbouw 
  
  
• Moerassen en veengebieden werden drooggelegd om ze geschikt te maken voor de landbouw --> ontginnen genoemd 

Verbeteringen landbouw

• In de landbouw werden een aantal verbeteringen doorgevoerd, zo werd de halsjuk uitgevonden (zie links)
• Hiermee dieren meer werk laten doen op het land 

Verbeteringen lanbouw (2)

• Ijzeren ploeg (zie links) om de grond beter om te kunnen ploegen 

Bevolkingsgroei 

• Door de verbeteringen in de landbouw, kon er meer voedsel worden verbouwd 
  
  
• Doordat er meer voedsel was, ontstond er bevolkingsgroei 
  
  
• Het te veel aan voedsel werd geruild op markten 

Markten 

• Markten kennen we nu nog 
  
  
• Plek waar (onder andere) voedsel wordt verkocht 
  
  
• Altijd op een kruispunt of een drukke plek --> makkelijk bereikbaar 

Opkomst steden 

• Dorpen groeiden uit tot steden 
  
  
• Er gingen steeds meer mensen op 1 plek wonen 
  
  
• Dit waren plekken waar handel gedreven kon worden 

Stadsrechten 

• Eerst werden steden bestuurd door de heer --> de machtige boeren die veel land in handen hadden 
  
  
• Als steden zelf eigen wetten en regels mochten maken, zelf mochten rechtspreken en hun eigen munt mochten slaan, kregen zij stadsrechten 
  
  
• Ook mochten die steden een stadsmuur bouwen ter verdediging 

Belasting betalen 

• In ruil voor stadsrechten, betaalden de inwoners belasting aan de heer 
  
  
• Er kwam ook weer muntgeld in omloop --> na val van het Romeinse Rijk was het ruilhandel geworden 
  
  
• Geldeconomie 

Munten 

• Met geld kun je makkelijker kopen en verkopen 
  
  
• Gemakkelijker dan 2 geiten ruilen voor een varken, bijvoorbeeld 
  
  
• Nadeel was alleen dat iedere stad een eigen munt had --> woonde je in Amsterdam en wilde je naar de markt in Utrecht, dan moest er geld gewisseld worden 

Begrippen uit deze les 

• Verbeteringen landbouw
• Opkomst steden 
• Ontstaan markten
• Stadsrechten
• Geldeconomie