EHBO 3e jaars

• EHBO
• MBO
• Studiejaar 2,3

EHBO

Inhoud les

Algemene regels EHBO

gebruik reddingsdeken

wondzorg

bloedingen

kneuzing, verstuiking, botbreuken

vergiftiging

verstikking en verslikking

Wie heeft er ...?

1. Een geldig EHBO diploma
2. Een verlopen EHBO diploma
3. EHBO lessen gehad in het verleden
4. Een geldig BHV diploma

Semester 5 of 6

Behalen Prove 2 Move 

1. Eerste hulp (somatisch) verlenen bij verwondingen, vergiftigingen, verstikking, verslikken.
2. Eerste hulp (somatisch) verlenen bij ademstilstand en circulatie. 

Belangrijke punten

1. Let op gevaar
   
2. Ga na wat er is gebeurd en daarna wat het slachtoffer mankeert
   
3. Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting
   
4. Zorg voor professionele hulp
   
5. Help het slachtoffer op de plaats waar hij ligt of zit
   

Wat zijn mogelijke gevaren?

Losliggende voorwerpen

Bewegende delen van b.v. machines

Langsrazend verkeer

Brand

Elektra

Dreigende instorting

Gebouwen

Tribunes

Omstanders

Huisdieren

Ga na wat er is gebeurd

en daarna wat het slachtoffer mankeert

• Beoordeel de situatie door te kijken en te vragen
  
• Stel vragen aan slachtoffer en omstanders
  

       Hou er rekening mee dat zaken gekleurd kunnen worden weergegeven

• Verzamel duidelijke informatie:
  

       - Hoe heeft het ongeval plaatsgevonden?

       - Aan welke krachten is het slachtoffer blootgesteld?

       - Kijk naar zichtbare en onzichtbare factoren

       - Verbale en non-verbale reacties

en daarna wat slachtoffer mankeert

• Om een slachtoffer goed te kunnen beoordelen, wordt gestart met de controle van het bewustzijn
  
• Een stoornis in het bewustzijn kan levensbedreigend zijn
  
• Een bewustzijnsstoornis is een bedreiging voor de luchtweg en de ademhaling en de circulatie.
  
• Een stoornis in het bewustzijn kan anderzijds ook veroorzaakt worden door een stoornis in ademhaling of circulatie
  

Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting

Reddingsdeken

Kou: goudzijde naar buiten (warmte lichaam behouden)

Warmte: zilverzijde naar buiten (reflectie zonlicht)

Zorg voor professionele hulp

• Bij ernstige ongevallen kan het noodzakelijk zijn om zowel politie, brandweer als ambulance te (laten) waarschuwen
  
• Laat een slachtoffer bij voorkeur niet alleen
  
• Blijf aan de lijn en zet de telefoon op luidspreker
  
• Verplaats het slachtoffer alleen in geval van nood
  

Wonden

• Ga uit van het standpunt dat een wond altijd “besmet” is                                                           Schoonspoelen en steriel afdekken houdt de gevolgen beperkt.                       Infectieverschijnselen zijn normaal, maar moeten na 24 uur verminderen en verdwijnen
• Ga na of het slachtoffer is ingeënt voor tetanus en of deze inenting nog geldig is.
  
• Hechten van wonden moet binnen 6 uur gebeuren, daarna kan het niet meer
  

Als de bacterie in het lichaam komt, maakt deze een gifstof aan. Deze stof komt via de zenuwen bij de hersenen. Na 2 tot 21 dagen veroorzaakt dit pijnlijke spierkrampen en verlammingen. Vaak zijn de eerste spieren die verkrampen de kauwspieren, waardoor de patiënt de mond niet meer goed open kan doen. Daarna ontstaan ook kramp-aanvallen in de rest van het lichaam. Tetanus is moeilijk te behandelen en kan een dodelijke afloop hebben.

Eerste hulp wondzorg

• Verwijder sieraden (laat slachtoffer zelf doen)
  
• Beslis of je zelf de eerste hulp verleent (snijwondjes, schaafwonden, splinter)
  
• Spoel de wond schoon onder met zacht stromend leidingwater
• Dep de omgeving van de wond met een huidontsmettingsmiddel
• Gebruik evt. hechtstrips
• Dek de wond bij voorkeur steriel af
  
• Geef zo nodig rust en steun
  

Hoe handel je bij een schaafwond?

Schaafwonden

• Schaafwonden zijn vaak verontreinigd
  
• Het bloedverlies is vaak beperkt, waardoor de wond zichzelf niet goed schoon spoelt
  
• De wond infecteert makkelijk
  
• Oppervlakkige schaafwonden schoon spoelen met water en aan de lucht laten drogen
  
• Schaafwonden onder kleding afdekken met een niet verklevend verband
• Ga bij grote schaafwonden eventueel naar de huisarts (Tetanus)
  

Hoe handel je bij een snijwond?

Snijwonden

• Pijnlijk, scherp, diep, duidelijk begrensd
  
• Bloedverlies (veel)
  
• Bij grote snijwonden kunnen de wondranden wijken en is bloeden lastig te stelpen
  
• Gebruik hechtstrips of zwaluwstaartjes om de wond te dichten
  
• Grote, diepe snijwonden? of bloeden niet te stelpen -> naar de huisarts

Wat te doen bij een brandwond?

Bloedingen

Risico bij bloeding

• Indien een slachtoffer veel bloed verlies in korte tijd bestaat het risico op shock.
  
• Wanneer er te weinig bloed door de vaten stroomt, komt de distributie van zuurstof en voedingsstoffen in gevaar.
  
• Dit is levensbedreigend!
  

Shock

• hypovolemisch (door (bloed)volumeverlies);
•  cardiogeen (door een verminderde hartfunctie);
• distributief (probleem in verdeling van bloed, bijvoorbeeld bij een ernstige allergische reactie)
• obstructief (door een verstopping in het lichaam waardoor bloed ophoopt). 

Wat stel je vast bij shock?

Het slachtoffer…

is onrustig en angstig;

heeft een bleke, koude, klamme/zweterige huid;

heeft een misselijk/ziek gevoel, maakt een zieke indruk;

heeft dorst en is krachteloos;

krijgt een verminderd bewustzijn of raakt bewusteloos.

Het slachtoffer kan zweten, maar de huid is lijkbleek of grauw gekleurd.

Het slachtoffer voelt koud en klam aan, maar heeft toch zweet. Het weggeveegde zweet keert niet terug.

De huid is stug en valt niet terug als je een plooi vastneemt.

Handelen bij shock

• Stop een mogelijk actieve bloeding door druk uit te oefenen op de wond.
  
• Bel of laat 1-1-2 bellen (met vermelding van (vermoeden van) shock).
  
• Laat het slachtoffer gaan liggen.
  
• Voorkom afkoeling, gebruik bijvoorbeeld een (reddings- of isolatie)deken.
  
• Laat het slachtoffer niet drinken, eten of roken.
  
• Wanneer het slachtoffer liever op de zij ligt of met opgetrokken knieën is dat geen probleem.
  
• Controleer regelmatig bewustzijn en ademhaling.
  
• Blijf bij het slachtoffer tot professionele hulp ter plaatse is.

Geef een slachtoffer met shock, ondanks zijn (enorme) dorst, nooit te drinken. Drinken brengt het risico op verslikken met zich mee en zorgt voor activatie van het maagdarm stelsel. Hierdoor wordt bloed onttrokken aan de toch al kleine hoeveelheid circulerend bloed en zal de shock verergeren. Wel kan men alleen de lippen bevochtigen om de dorstprikkel te dempen.

Verplaats een slachtoffer met shock zo min mogelijk, omdat iedere beweging zorgt voor spiergebruik en daarmee het openen van vaten in de spieren, hierdoor zal het circulerend volume verder afnemen en de shock verergeren.

Wrijf een slachtoffer niet warm en probeer het slachtoffer niet actief op te warmen, hierdoor gaan de vaten in de huid open staan en zal het circuleren volume afnemen en de shock verergeren.

Bloeding stelpen

Stelp de bloeding door het gewonde lichaamsdeel zo mogelijk omhoog te brengen en door 10 minuten druk op de wond uit te oefenen. Voer druk uit op de wond met beide handen of met een doek. Doe dit met gestrekte armen en gebruik je lichaamsgewicht. Handschoenen!

Indien bloeding niet stopt: Leg over het dekverband een wonddrukverband aan

Indien geen verband aanwezig -> druk blijven uitoefenen. Geef rust en steun.

Ernstige bloedingen:

tourniquet of hemostatisch gaas

Verwijder geen voorwerpen uit de wond. 

Leg alleen een tourniquet aan bij slachtoffers ouder dan 2 jaar.

Leg alleen een tourniquet aan bij verwondingen aan een arm of been.

Leg alleen een officieel, medisch tourniquet aan. Gebruik geen andere middelen, zoals een T-shirt of een riem. Je kan daarmee de situatie erger maken.

Vertel het slachtoffer dat je een tourniquet gaat aanleggen en dat dit extreem pijnlijk kan zijn.

Leg het tourniquet aan vijf tot acht centimeter boven de wond. Leg het nooit aan over een gewricht (dat is een scharnier tussen twee botten, bijvoorbeeld de ellenboog, heup of knie).

Is het lastig te zeggen waar het tourniquet moet komen? Leg dan het tourniquet zo hoog mogelijk aan op de bovenarm of het bovenbeen.

Trek het klittenband strak aan, draai de spil zo ver mogelijk aan en zet deze vast. Noteer de tijd.

Wat zijn de verschijnselen bij een CVA?

Kneuzing of verstuiking

Twijfel je of het ernstig is? Of staat een lichaamsdeel in een abnormale stand? 

Volg dan de stappen voor een botbreuk.

• Koel de plek maximaal 20 minuten onder lauw, zacht stromend water of met ijs of een coldpack. Hou op met koelen als de pijn erger wordt. (alleen eerste 24 uur heeft het zin)
• Neem contact op met huisarts als de pijn niet vermindert of als de pijn en zwelling blijven toenemen.
• Adviseer het slachtoffer om te bewegen op geleide van de pijn
  
• Een steunverband (om de enkel) kan comfort bieden
  
• Verwijder het steunverband bij toename van de pijn en/of blauwe/bleke verkleuring van de vingers/tenen. Een coldpack mag mee ingezwachteld worden, maar maximaal voor 20 minuten
  
• Een volwassen slachtoffer mag om zo nodig gedurende een paar dagen paracetamol te gebruiken tegen de pijn volgens de bijsluiter

Botbreuken 

Ontwrichting

• Flinke pijn
  
• Een abnormale stand van gewricht, arm of been
  
• Het slachtoffer kan lichaamsdeel niet normaal bewegen
  
• Soms is er een zichtbare wond, soms verkleuring of zwelling

Handelen bij botbreuk of ontwrichting

Niet onnodig bewegen, koel evt. bij pijn. Verwijder sieraden.

Eigen vervoer of 112

Zo nodig wond steriel afdekken.

Bel in de volgende gevallen 112:

• Breuken of ontwrichtingen van het been, de heup en de bekken
  
• Verandering van de huidskleur, zoals blauwe of zeer bleke ledematen
  
• Hevige pijn
  
• Open botbreuken
  
• Als eigen vervoer niet mogelijk is

Vergiftiging 

Waar denk je aan bij vergiftiging?

Verschillende manieren van vergiftiging:

• Het spijsverteringskanaal
  

       - Vaste stoffen

       - Vloeistoffen

• De luchtwegen
  

      - Gassen

      - Damp

• De huid
  

        - Vloeistoffen

Giftig

Acute gezondheids gevolgen

Bijtende stof

Inademing van rook, gas of chemische stof:

• Bel 1-1-2 ook al heeft het slachtoffer geen klachten
• Bel 1-1-2 zo nodig ook voor de brandweer

als dat veilig kan → zo snel mogelijk in de frisse lucht, ramen en deuren open, gaskranen uit

• Laat het slachtoffer niet plat liggen
  
• Laat het slachtoffer besmette kleding, schoenen en sieraden zo snel mogelijk verwijderen. Zorg dat de kleding niet meer aangeraakt kan worden (doe ze in een plastic zak).
  
• Maak knellende kleding los.
• Probeer te achterhalen om welke gevaarlijke stof het gaat.

Giftige stoffen op de huid: 

• Bel 1-1-2 bij ernstige brandwonden/benauwdheid/bewusteloosheid, anders de huisarts
• Vermijd altijd contact met giftige stoffen. Volg veiligheidsinstructies verpakking.
• Doe indien aanwezig veiligheidsbril en beschermende werkhandschoenen aan
  
• Borstel giftige poeders voor het spoelen eerst weg
  
• Trek kleding uit, maak vastzittende kleding eerst nat en verwijder ze dan voorzichtig
  
• Schoenen en sieraden moeten uit/af
  
• Spoel ruim met zo mogelijk stromend lauw water (minimaal 45 minuten

Oraal: 

• Bel 1-1-2 bij benauwdheid en/of stoornissen in het bewustzijn (niet alert)
• Bel anders het spoednummer van de huisarts of de huisartsenpost (info over gevaarlijke stof)
• Leg in de stabiele zijligging bij bewusteloosheid
• Laat bij bijtende stoffen de mond spoelen en uitspugen
• Geef verder alleen eten of drinken op aanwijzing van de huisarts

Giftige stoffen in de ogen: 

• Spoel ogen 15 minuten (ook bij brandwonden)
• Gebruik douche, waterkan of oogspoelfles
• Laat het slachtoffer bij het gebruik van een oogspoelfles omhoog kijken en met het hoofd iets schuin, zodat de vloeistof niet in het andere oog loopt

Ernstige verslikking

Wat stel je vast?

• Iemand kan niet praten/hoesten/ademen (soms piepend)
• Is in paniek en probeert adem te halen
• Verminderd bewustzijn/bewusteloos
• Heeft/krijgt een blauwe gelaatskleur

0

Hoe controleer je het bewustzijn van een slachtoffer?

Wat is HET voordeel van de stabiele zijligging?

Dat de luchtweg open blijft.

De kaak met tong zakt naar beneden.