AFP 3.2.21 Neurologie

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 3

AFP DA3.2.23 Neurologie

Tips voor onderwerpen om te leren voor jouw examen

• Stofnaam/ generieke naam/ merknaam/spécialiténaam
• Spontane abortus en advies vanuit de HA
• SOA's - verschillende kennen zoals genitale wratten en chlamydia
• Verschillende soorten hoofdpijnen zoals draaiduizeligheid, clusterhoofdpijn, migraine, 

Een groep organen in het maag-darm kanaal welke samenwerkt noem je:

1. een lichaam
2. een organogram
3. een weefsel
4. een orgaanstelsel

Welke vitamine tekort heb je bij osteoporose?

1. Vitamine A
2. Vitamine E
3. Vitamine B12
4. Vitamine D

Hoe wordt de hoofdpijn genoemd aan één kant van het hoofd/ met aanvallen/ een tranend oog en verstopt neusgat. O2 therapie kan helpen.

1. Hoofdpijn door teveel aan alcohol
2. Hoofdpijn door stress
3. Migraine
4. Clusterhoofdpijn

Een vrouw van 35 heeft bij het tuinieren opeens acuut ernstige hoofdpijn. Er is extreme pijn bij het achterhoofd en er leek iets te knappen. Ze kan bijna niet praten. Wat zou dit kunnen zijn?

1. Clusterhoofdpijn
2. Aneurysma
3. Migraine
4. Subarachnoïdale bloeding

Een man van 73 jaar belt op dat hij duizelig wordt als hij snel opstaat; als hij even wacht gaat het weer beter. Waar duidt dit op?

1. Een hersen tumor
2. Een dreigende syncope
3. Orthostatische klachten
4. Een collapse

Wat is de FAST en bij welke aandoening gebruik je deze?

1. Face Arm Speech Time test bij Claudicatio Intermittens
2. Face Arm Speech Time test bij CVA
3. Face Allert Speech Time test bij TIA
4. Face Allert Speech Time bij Aneurysma

Waarom wordt een patiënt met een CVA met spoed opgenomen?

1. Op de FAST klachten per direct te stoppen
2. Om de patient juist in te stellen op medicatie
3. Om de trombus te verhelpen
4. Om de arteriosclerose te verminderen in de hersenslagader

Welk wekadvies wordt vaak gegeven bij een schedeltrauma?

1. Patient elk uur wekken/observeren
2. Patient elke 2 uur wekken/observeren
3. Patient de eerste 6 uur wekken/observeren ; daarna om de 2 uur
4. Patient de eerste 12 uur wekken/observeren; daarna niet meer

Wat hebben roodvonk en impetigo met elkaar gemeen?

1. Ze worden veroorzaakt door een virus
2. Ze worden veroorzaakt door een parasiet
3. Je wordt er als kind tegen ingeënt
4. Ze worden veroorzaakt door een bacterie

Wat is het verschil tussen de vijfde en zesde ziekte?

Wat kan duiden op meningeale prikkeling bij een zuigeling?

1. Koortstuipen
2. Fontanel die bol staat
3. Niet drinken
4. Petechieën

Welke omschrijving zegt dat een vrouw in de menopauze zit?

1. Na een jaar van afwezigheid van de menstruatie
2. Als er geen overgangsklachten meer zijn
3. Als de eisprong gestopt is
4. Na aan half jaar van afwezigheid van de menstruatie

Waar heeft een vrouw voornamelijk last van met endometriose klachten?

1. De darmen reageren op oestrogenen en progesteron
2. Het baarmoederslijmvlies is verdikt door oestrogenen
3. Het menstruatie bloes hoopt op in de uterus
4. Er zijn stukjes baarmoederslijmvlies in de eierstokken aanwezig

Een furunkel is een ontsteking in de huis; wat is er precies ontstoken? En door welke bacterie komt dit?

1. Zweetklier; E-Coli
2. Talgklier; Campylobacter
3. Nagelriem; Streptokok
4. Zweetklier; Stafylokok

Welke omschrijving past bij tinnitus?

1. Niet in een drukke trein kunnen zijn
2. Dat je oren dicht zitten door cerumen
3. Blijvende piep of suisgeluid in de oren
4. Problemen ontstaan door nystagmus

Een jongen van 15 jaar heeft een bloedneus welke lang aanhoudt. Welk medicijn zou hier invloed op kunnen hebben?

1. Amoxicilline
2. Acenocoumarol
3. Ace remmer
4. Diclofenac

Deze les

Zenuwstelsel anatomie

Zenuwstelsel pathologie

Geneesmiddelen neurologie

Ons zenuwstelsel

Het zenuwstelsel regelt en organiseert:

• De functie van weefsels en organen
    - Bijv. kippenvel bij kou, de werking van het hart etc.
• De reactie van ons lichaam op prikkels uit de omgeving
    - Bijv. reactie op temperatuur en op stress
• De psychologische en fysiologische processen van het lichaam
    - Bijv. het kunnen nadenken, de spijsvertering, beweging etc. 

Het Centrale Zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel: Op basis van bouw en plaats in het lichaam

• Hersenen: Beschermd door schedel
• Hersenvloeistof (Liquor cerebrospinalis)
• Ruggenmerg: Beschermd door wervelkolom
  
  

Hersenvliezen en liquor

Drie hersenvliezen:

1. Harde hersenvlies
2. Spinnenwebvlies
3. Zachte hersenvlies

Tussen de hersenvliezen zit hersenvloeistof/-vocht

• Schokdemping, bescherming van hersenen en ruggenmerg
• Transport van voedingsstoffen en afvalstoffen

Ruggenmerg

Ruggenmerg: Verbinding hersenen en lichaam

• Vanaf hersenstam tot heupen
• Cervicale wervels: hals (7)
• Thoracale wervels: borst (12)
• Lumbale wervels: lendenen (5)
• Sacrale wervels: heiligbeen (5)
• Coccygeale wervels: stuitje  (4)

Het ruggenmerg is 42-45 cm lang

Ruggenmerg in wervels

Zoals je ziet wordt het ruggenmerg beschermd door de ruggenwervel. Vanuit openingen in die wervel lopen zenuwen naar verschillende lichaamsdelen.

TIA vs. CVA

CVA

Cerebrovasculair Accident (CVA): 

• Bloeding (20%), embolie en/of trombose (80%)
• Deel van de hersenen valt uit

Kenmerkende symptomen:

• Hemiparese: Halfzijdige verlamming
• Afasie: Spraakstoornissen
• Hemianopsie: Halfzijdige uitval van gezichtsveld
• Bewustzijnsverlies, duizeligheid, geheugenproblemen etc.

Onderzoek + Behandeling

Onderzoek CVA:

• In de acute fase wordt er een CT-scan gemaakt voor onderscheid tussen bloeding en infarct

Behandeling: Tijdverlies = hersenverlies!

• Trombolyse: Binnen 4.5 uur na infarct
• Revalidatie: Afhankelijk van uitval
• Medicijnen: Cholesterol- en bloeddrukverlagers, antistolling

TIA

Transient Ischaemic Attack (TIA): Voorbode van een CVA!

• Tijdelijke aanval van zuurstoftekort in de hersenen
• Door embolie uit het hart of vernauwing van halsslagaders
• Verdwijnt zonder restverschijnselen

Vergelijk het maar met Angina Pectoris vs. Hartinfarct...

Hersentrauma's

Trauma Capitis	Lichte hersenschudding	Geen bewustzijnsverlies Hoofdpijn Misselijk of braken Geen amnesie
Commotio Cerebri	Hersenschudding of licht hersenletsel	Max. 15 min. buiten bewustzijn Max. 1 uur amnesie
Contusio Cerebri	Hersenkneuzing	Vrijwel zeker hersenbeschadiging

Hersenvliesontsteking: Meningitis

• Meestal door virus of bacterie
• Ernstige hoofdpijn, flinke nekstijfheid, koorts, misselijkheid, braken, puntbloedinkjes, luierpijn bij kleine kinderen, verminderd bewustzijn 
• Complicaties: Sepsis, psychische verandering, doofheid

Hersenvliesontsteking

Hersenvliesontsteking door een virus is milder van vorm en gaat vaak met een week weer over. Meest kenmerkend is dan de gevoeligheid voor licht.

Migraine

Migraine: Ziekte van de hersenen

• Aanvallen van heftige en bonzende hoofdpijn
• Vaak aan één kant van het hoofd
• Misselijkheid en braken
• Overgevoelig voor prikkels (licht en geluid)
• Soms vooraf gegaan door aura

Één aanval varieert in duur van enkele uren tot maximaal 3 dagen

Oorzaken/behandeling

Oorzaak: Onbekend...

Uitlokkende factoren:

• Hormonen
• Slaaptekort
• Stress of ontspanning
• Omgevingsveranderingen
• Voeding
• Erfelijkheid

Behandeling: Moeilijk...

Symptoombehandeling:

• Pijnstillers
• Anti-emetica
• Triptanen (zenuwstelsel)

Eventueel preventieve medicatie, zoals bètablokkers (metoprolol)

Clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn: Suicidal headache

• Aanvallen van plotselinge, extreem heftige en borende pijn
• Vaak aan één kant, rond één oog
• Rood oog aan de aangedane kant
• Verstopte neus of loopneus
• Wanhopig gevoel en bewegingsdrang

Clusterhoofdpijn (2)

Aanvallen: 

• Pijn is het ergst na 10 minuten, duurt30 minuten tot 3 uur
• Aantal: 1 of meer aanvallen per 24 uur
• Hoeveel vaak: Clusters van weken tot maanden
• Bij wie: Vooral mannen

Behandeling: 

Inhaleren van zuivere zuurstof

Trigeminusneuralgie

Nervus Trigeminus: Zenuw die gevoel in je gezicht verzorgd

Neuralgie: Zenuwpijn

Oorzaak: Vaak essentieel (geen oorzaak)

Symptomen: Heftige, korte pijnscheuten in gezicht

Uitlokkende factoren: Scheren, praten, eten, kou etc.

Behandeling: Anti-epilepticum of operatie

Facialisparese

Aangezichtsverlamming

• Ook wel Bell's paralyse genoemd
• Vaak bij (jong)volwassenen

Oorzaken:

• Idiopathisch: Zonder duidelijke oorzaak

Behandeling:

- Afdekken van oog om uitdroging te voorkomen -> oogzalf

- Corticosteroiden tegen ontstekingen door herpes

Duur is ongeveer een half jaar

Zenuwcellen

Zenuwcellen: Neuronen

• Motorische (efferent): Van hersenen af
• Sensorische (afferent): Naar hersenen toe
• Interneuronen: Schakelneuronen, tussen zenuwcellen in 
  
  

Neuronen vormen samen met gliacellen het

zenuwweefsel en de soepele overdracht van 

signalen in het lichaam

Gliacellen zorgen voor steun, bescherming en isolatie van de neuronen, maar zij zorgen er ook voor dat de myeline schede van de axon intact blijft.

Multipele Sclerose

Multipele Sclerose (MS): Auto-immuunziekte 

• Immuunsysteem reageert op myeline en breekt dit af
• Ontstaat tussen 20e en 40e levensjaar
• Afwisseling exacerbaties (opvlamming) en remissies (herstel)

Na een exacerbatie houdt de patiënt

restverschijnselen (er blijft schade)

ALS

ALS: Amyotrofische Laterale Sclerose (zenuw-/spierziekte)

• 1500 mensen in Nederland
• Meestal gediagnosticeerd tussen 40 en 60 jaar
• Gemiddelde levensverwachting is 3 jaar na diagnose 
• Slechts 20% leeft langer dan 20 jaar

Oorzaak en daarmee ook de behandeling is onbekend...

Myo = Spier

Atrofisch = afsterven

Lateraal = aan de buitenkant

Sclerose = littekens

Polyneuropathie

Polyneuropathie: Zenuwaandoening in armen en benen

Uiteinden van zenuwen zijn aangetast door:

• Onbekende oorzaak (idiopathisch)
• Diabetes Mellitus
• Alcoholmisbruik
• Chemotherapie
• Erfelijkheid, infecties etc.

Poly = Veel/meerdere

Neuropathie = ziekte aan de zenuwen

Hernia Nuclei Pulposi

Hernia nuclei pulposi (HNP): rughernia 

Onze wervelkolom:

• Zorgt voor stabiliteit van het lichaam
• Beschermt het ruggenmerg
• Bevat tussenwervelschijven, die zorgen
    voor flexibiliteit en bescherming tegen stoten

Voordat je de klachten van een HNP kunt begrijpen, zal je de anatomie van de wervelkolom moeten kennen.

Hernia Nuclei Pulposi (2)

Oorzaken: Door ouderdom/slijtage en erfelijkheid slijt de tussenwervelschijf en kan de inhoud hiervan gaan uitpuilen

Symptomen: 

• Ischias: Schietende rugpijn met
    uitstraling door bil, bovenbeen en knie
• Gevoelsstoornissen
• Krachtsverlies in benen

Carpale tunnelsyndroom

Carpale tunnelsyndroom: vorm van RSI (Repetitive Strain Injury)

• Vooral bij vrouwen
• Zenuw zit bekneld in carpale tunnel in pols
• Gevoelsstoornissen en pijn in hand

Behandeling:

• Rust, eventueel met spalk
• Injectie met corticosteroïden
• Operatie

Essentiële tremoren

Tremoren: Trillingen

Essentieel: Zonder bekende oorzaak

Symptomen:

• Beginnen vaak op jongvolwassen leeftijd
• Worden erger bij vermoeidheid, spanning en bepaalde bewegingen
• Aan handen, armen, benen en soms het hoofd

Behandeling: Eventueel propranolol of botoxinjecties.

Geneesmiddelen