vormen van verzorgingsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

verzorgingsstaat

markt: de zorg is een zaak van economische vraag en aanbod. De aanbieders zijn gericht op winst-> klanten kunnen een verzekering afsluiten

particulier initiatief: zorg bieden aan naasten waarmee je een (affectieve) relatie hebt -> zorg voor een netwerk

overheid: de overheid zorgt voor de zorg van de bevolking-> wordt betaald uit belasting - en premieinkomsten

Ontstaan verzorgingsstaat

1. Theorie van Swaan

De groei van  wederzijdse afhankelijkheid (interdepentie) maakt dat mensen meer gevoelig worden voor gedrag van anderen (externe factoren).

Hoe kun je gedrag van anderen  sturen? -> dilemma van de collectieve actie -> overheidsingrijpen nodig (denk nu aan Corona-virus) 

2. theorie van de arbeidersbeweging

Sociale wetten en alles wat daarbij hoort gevolg van de sociale kwestie na de industriële revolutie

Functies verzorgingsstaat

verzorgen

verzekeren

verheffen

verbinden

sociale zekerheid

1. minimumbehoefte functie -> uitkering voor iedereen gelijk (solidariteit)

2. loondervingsfunctie -> afhankelijk van ingelegde premie (equivalentie)

Bestudeer op blz 141 en 142 het stelsel van sociale zekerheid

 onderwijs in verzorgingssstaat

1. kwalificerende functie (-> arbeidsmarkt)
2. maatschappelijk-vormende functie (-> socialiseren of individualiseren?)
3. kansengelijkheid bieden (->verbinden)

Liberale verzorgingsstaat

kernwaarde : individuele vrijheid

• Marktwerking centraal
• weinig overheidsvoorzieningen
• beperkte sociale zekerheid
• gericht op individu (niet gezin/groep)
• lage belastingdruk
• VS, VK, Canada (Angelsaksisch model)

Sociaal-democratische verzorgingsstaat

Kernwaarde: gelijkheid

• overheid speelt centrale rol
• uitgebreid stelsel sociale rechten
• veel sociale voorzieningen
• gericht op  individu (niet gezin, groep)
• hoge mate van decommodificatie
• overheid bevordert arbeidsparticipatie
• Progressieve  en relatief hoge belastingen
• Zweden, Denemarken, Noorwegen en Finland (Scandinavisch model)

conservatief-corporatistische verzorgingsstaat

Kernwaarde: solidariteit

• het traditionele gezin staat centraal
• grote rol voor vanbonden (maatschappelijk middenveld), kerken en vrijwilligers
• gemiddeld niveau van sociale voorzieningen
• Kostwinnersprincipe
• belastingen redelijk hoog en progressief
• Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, België, Spanje en Italië

Nederland

Hybridestaat: aspecten van sociaal-democratische en van conservatief-corporatistische verzorgingsstaat.

Participatiesamenleving: Toekomstbestendig?

Robotisering

globalisering

blz 168