Argumenteren - les 8 argumentatieschema's

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Argumenteren

Wat gaan we doen?

• H2 Argumenteren - terugblik uitleg argumentatiestructuur
• H2 Argumenteren - argumentatieschema's
• NN 6e - Drogredenen

Doelen

• Ik kan enkelvoudig, nevenschikkende en onderschikkende argumentatiestructuren onderscheiden.
• Ik kan argumenatieschema's herkennen en benoemen.
• Ik kan drogredenen herkennen en benoemen.

Argumentatiestructuren

hoe noem je dit argumentatieschema?

1. enkelvoudige argumentatie
2. onderschikkende argumentatie
3. onafhankelijke argumentatie
4. afhankelijke argumentatie

geen nevenschikking, het standpunt wordt met 1 argument onderbouwd.

De tijd na je eindexamen is het mooist, want dan gaan er veel leuke dingen gebeuren: op kamers wonen, de opleiding van je dromen volgen en veel nieuwe mensen ontmoeten.

Zet alles op de juiste plek in het argumentatiestructuur.

veel nieuwe mensen ontmoeten.

De tijd na je eindexamen is het mooist,

op kamers wonen,

de opleiding van je dromen volgen

want dan gaan er veel leuke dingen gebeuren:

Argumentatieschema's

Martha is een goede schrijfster, want ze weet haar lezers altijd te boeien met haar blogposts.

Dit is een argumentatieschema op basis van ...

1. autoriteit
2. kenmerk/eigenschap.
3. vergelijking
4. oorzaak-gevolg

De scholen moeten later beginnen. In Engeland doen ze dat ook en daar zijn de schoolresultaten ook goed.

Dit is een argumentatieschema op basis van ...

1. autoriteit
2. kenmerk/eigenschap.
3. vergelijking
4. oorzaak-gevolg

Par. 3 Argumentatieschema's

Argumentatie kan gebaseerd zijn op:

• oorzaak en gevolg;

• kenmerk of eigenschap;

• voor- en nadelen;

• voorbeelden;

• vergelijking;

• autoriteit.

oorzaak gevolg

Een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een ander feit of andere gebeurtenis.

Je kunt beter op maximale ondersteuning starten (oorzaak en stp), want dan ben je eerder op (kruis-) snelheid (gevolg en arg.) en daardoor (dus) is je stabiliteit beter (gevolg van gevolg en arg.). 

kenmerk of eigenschap

Als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft één onderdeel van die groep dat kenmerk ook. Deze gedachte wordt meestal niet expliciet vermeld.

Dictatoriale leiders zijn het niet gewend om kritisch bejegend te worden (argument). Geen wonder dat Kim Jung-un veel moeite heeft met kritiek die hij vanuit het buitenland krijgt (standpunt).

voor- en nadelen

Bij dit type argumentatie wordt een afweging gemaakt: de voordelen worden vergeleken met de nadelen en op basis van de uitkomst wordt er een oordeel uitgesproken.

Alleen voordelen:  argumentatie op basis van voordelen

Alleen nadelen:      argumentatie op basis van nadelen

voor- en nadelen

Als iemand een tussenjaar neemt, is hij misschien wel meer gemotiveerd voor zijn vervolgstudie. Ook is een jaartje uitrusten natuurlijk niet zo gek (voordelen: argumenten vóór). Daar staat tegenover dat zo iemand wel helemaal uit zijn studieritme raakt en daar misschien ook nooit meer echt goed in raakt, met alle gevolgen van dien (nadelen: argumenten tegen). Een tussenjaar nemen is niet altijd verstandig (standpunt).

vergelijking

Er wordt een vergelijking wordt gemaakt tussen twee gevallen en er een overeenkomst wordt geconstateerd: omdat het in het ene geval zo is, zal het bij het andere ook wel zo zijn.

Ik vrees dat de leerkrachten in het basisonderwijs de zo gewenste loonsverhoging niet zullen krijgen (standpunt); de docenten in het voortgezet onderwijs kregen laatst immers ook niet meer salaris (argument).

voorbeelden

Een standpunt kan ondersteund worden door voorbeelden. Die voorbeelden zijn dan de argumenten.

Ik denk dat hij zich nauwelijks betrokken voelt bij het bedrijf en zijn collega’s (standpunt). Zo heeft hij zich gisteren ziek gemeld, terwijl hij ’s middags wel in de sportschool was en met het bedrijfsuitje ging hij ook al niet mee (argumenten).

autoriteit

Wanneer een standpunt wordt ondersteund door een uitspraak van een deskundige of een gezaghebbende bron, bijvoorbeeld een wetenschappelijk onderzoek, heet dat argumentatie op basis van autoriteit.

Het is de hoogste tijd dat de lonen van alle Nederlanders omhooggaan (standpunt). De president van De Nederlandsche Bank heeft dat laatst in een interview ook gezegd (argument).

Opdracht 2

Samen lezen tekst 1  Desinteresse in de moestuin

(blz 72)

Woordenschat:
Geef een omschrijving van het woord 'plot'.

1. opeens
2. verwikkeling
3. onderwerp
4. schrijfstijl

Woordenschat:
Geef een omschrijving van het woord 'ordinair'.

1. alledaags
2. grensoverschrijdend
3. bijzonder
4. a-sociaal

Woordenschat:
Geef een omschrijving van het woord 'abrupt'.

1. geleidelijk
2. voorspelbaar
3. saai
4. plotseling

'Moord op de moestuin is een slecht boek, want het boek is slecht geschreven, de verhaallijnen leiden nergens heen en meerdere interessante punten voor conflict worden afgekapt.'

Argumentatieschema op basis van

1. autoriteit
2. voor-/nadelen
3. kenmerk of eigenschap
4. vergelijking

Opdracht 3

Samen lezen tekst 2  

Openhartig en meeslepend: Confettiregen zet je aan tot denken

(blz 72/73)

Noteer het uiteindelijke oordeel over het boek.

Noteer minimaal 3 argumenten die het oordeel ondersteunen.

Op welk argumentatieschema zijn de argumenten van vraag 2 gebaseerd?

1. autoriteit
2. oorzaak/gevolg
3. voordelen
4. vergelijking

In alinea 3 vind je ook een argumentatieschema. Vul het blokjesschema in.

Mensen die met hun seksuele voorkeur worstelen, kunnen veel profijt hebben van dit boek.

Het boek biedt hun veel herkenning in hun twijfels.

Grote kans dat zij bepaalde situaties die Spliter uit de doeken doet, zelf hebben ervaren.

Op welk argumentatieschema zijn de argumenten van vraag 2 gebaseerd?

1. autoriteit
2. oorzaak/gevolg
3. voordelen
4. vergelijking

Doelen

• Ik kan enkelvoudig, nevenschikkende en onderschikkende argumentatiestructuren onderscheiden.
• Ik kan argumenatieschema's herkennen en benoemen.

Drogredenen

Fout in argumentatie: 

een argumentatieschema wordt onjuist gebruikt.

Onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema

Er wordt een verkeerde oorzaak-gevolgrelatie gelegd:

Sinds de uitvinding van de computer kan niemand meer rekenen.

Ik zal wel een onvoldoende voor Frans hebben, want het was niet stil tijdens de toets.

       

     

Onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschaps-schema

Er wordt te veel betekenis toegekend aan een bepaald kenmerk.

Diederik is een hooligan, want hij zit onder de tattoos.

Jij houdt vast niet van voetbal, want je bent een meisje.

Onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: overdrijven van voor- of nadelen

De gevolgen van een handeling worden heel erg overdreven.

Veel huwelijken eindigen in een nare scheiding. Daarom kunnen mensen maar beter niet meer trouwen.

Onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: vals dilemma

Als een situatie zo wordt voorgesteld at er maar twee mogelijkheden zijn, terwijl er in werkelijkheid veel meer mogelijkheden zijn.

De regering moet nu maar eens een duidelijke keuze maken: óf meer lessen Nederlands óf een slechte beheersing van de Nederlandse taal.

Onjuist beroep op het voorbeeldschema: overhaaste generalisatie

Op basis van een of enkele gevallen wordt een conclusie getrokken.

Ik had laatst een uur vertraging toen ik met de trein reisde. Van enige betrouwbaarheid van de NS is absoluut geen sprake meer!

Onjuist beroep op het vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking

Er worden twee dingen met elkaar vergeleken, waarbij je je af kunt vragen of die vergelijking wel terecht is.

Zo erg is het ook weer niet dat de bijen uitsterven. De dinosauriërs zijn ook ooit van de aardbodem verdwenen.

Onjuist beroep op het autoriteitsschema

Er worden beroep gedaan op een autoriteit die onbetrouwbaar is, omdat hij bijvoorbeeld belangen heeft bij de zaak of omdat hij op het betreffende gebied geen autoriteit is.

De chips van Lays zal wel lekker zijn, want Messi maakt er reclame voor.

Extra oefening

Zet de argumentatie van de tekst Plaatsgebonden 

in een argumentatieschema.

Plaatsgebonden

In de rubriek Twistgesprek wordt gediscussieerd over het nut van de bachelor Nederlands (De bachelor Nederlands is niet langer relevant, 2 maart 2019). Los van de invulling van de bachelor, kunnen er volgens mij ook andere redenen zijn waarom studenten niet voor de VU kiezen.

Voor mijn dochter vielen Amsterdam en Utrecht af door het gebrek aan betaalbare kamers. Studenten willen bovendien het eerste jaar niet op en neer reizen en hun studieschuld hoog laten oplopen. Verdient dit misschien meer aandacht?

Plaatsgebonden

In de rubriek Twistgesprek wordt gediscussieerd over het nut van de bachelor Nederlands (De bachelor Nederlands is niet langer relevant, 2 maart 2019). Los van de invulling van de bachelor, kunnen er volgens mij ook andere redenen zijn waarom studenten niet voor de VU kiezen (stp).

 

Voor mijn dochter vielen Amsterdam en Utrecht af door het gebrek aan betaalbare kamers (arg 1). Studenten willen bovendien het eerste jaar niet op en neer reizen en hun studieschuld hoog laten oplopen (arg 2). Verdient dit misschien meer aandacht?

Plaatsgebonden

Er kunnen ook andere redenen zijn waarom studenten niet voor VU kiezen.

Er zijn geen betaalbare kamers                           studenten willen het eerste jaar

in Amsterdam (en Utrecht).                                   niet op en neer reizen en hun

                                                                                            studieschuld hoog laten oplopen