Aandoeningen urinewegstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Aandoeningen urinewegstelsel

PdJ

Hoe zit je er aan het begin van deze les bij?

😒🙁😐🙂😃

Wat weet je nog van de vorige les?

Aan het eind van de les kun je vertellen wat de symptomen zijn en behandeling is van:

• urineweginfecties;
• nierstenen;
• nierfalen;
• incontinentie;
• prostaathypertrofie.
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over aandoeningen aan het urinewegstelsel?

Wat weet je al van aandoeningen aan het urinewegstelsel?

Blaas

Nieren

Urineleider

Urinebuis

Urineweginfectie UWI

• Blaasontsteking
• Nierbekkenontsteking: van blaas naar nieren
• Urosepsis:  bacterien in bloedbaan → septische shock → multi-orgaanfalen
  
  
• Bij ouderen → delier.

Oorzaken UWI

• Verblijfskatheter
• Diabetes mellitus
• Urineresidu (niet goed kunnen uitplassen)
• Verminderde weerstand
• Vrouwen vaker UWI dan mannen.

Diagnostiek

• Symptomen: pijn, branderig gevoel, kleur en geur van de urine, vaak plassen
• Urinestick: kan alleen UWI uitsluiten
• Kweek + resistentie. 

Behandeling

• Veel drinken
• Antibiotica
• Evt. delier behandelen.

Hoe wordt de diagnose UWI gesteld bij een kwetsbare oudere?

1. Negatieve nitriettest bij urine strippen
2. Op basis van de klachten
3. Positieve nitriettest bij urine strippen
4. Urinekweek + resistentie

Nierstenen

• Vaak calciumstenen in nierbekken → geen klachten
• Niersteen in urineleider geeft (koliek)pijn
  
  
• Pijnstilling (diclofenac) en afwachten.

Niersteen verwijderen

• Niersteenvergruizer met schokgolven
• Endoscopie via urinebuis en blaas naar urineleider   
• Percutane verwijdering, operatie.

Nierfalen

• Afvalstoffen worden niet (voldoende) uit bloed gefilterd
• Acuut: plotselinge verslechtering nierfunctie, nierschade meestal omkeerbaar
• Chronisch: langer dan 3 maanden. Oorzaak: DM, hypertensie, atherosclerose.

Nierfalen en anemie

• Nieren maken EPO (erythropoëtine) aan
• EPO stimuleert beenmerg → aanmaak rode bloedcellen
• Nierfalen → EPO ↓ → anemie (bloedarmoede)
  
  
• Aranesp (darbepoëtine-alfa) injecties
  1x per 1-3 weken

Dialyse

• Nierfunctie  < 10-15%
• Dieet en vochtbeperking
• Hemodialyse: 3x per week 3 à 4 uur
• Peritoneaaldialyse: buikspoeling via een katheter spoelvloeistof in de buikholte.

Niertransplantatie

• Donornier, wachttijd 2,5 jaar
• Nier van overleden donor
  gaat 10-15 jaar mee
• Nier van levende donor
  gaat 20-25 jaar mee.

Ben jij donor?
Waarom wel/niet?

Incontinentie

• Stressincontinentie: bij inspanning, hoesten, niezen
• Urge-incontinentie: aandrang bij weinig urine in blaas
• Gemengde incontinentie: stress- en urge incontinentie
• Reflexincontinentie: geen controle blaaspier (dwarslaesie)
• Overloopincontinentie: druppels urine verliezen
• Funcionele incontinentie: niet op tijd bij de wc.

Bij incontinentie is een verbijfskatheter een goede oplossing.

1. Niet waar
2. Waar

Benigne prostaathyperplasie (BPH) of prostaathypertrofie

• Vaker urineren
• Residu 
• Minder krachtige straal
• Nadruppelen.

Een mannelijke zorgvrager heeft een vergrote prostaat en is moeilijk te katheteriseren. Welke katheter kan je het beste gebruiken?

1. Driewegkatheter
2. Eenmalige katheter
3. Nelaton katheter
4. Thiemann katheter

Je stript urine bij een zorgvrager
met dementie. Nitriet is positief.
Wat is nu de conclusie?

1. ZV heeft blaasonsteking
2. ZV heeft geen blaasontsteking
3. ZV heeft mogelijk blaasontsteking
4. Er is geen conclusie mogelijk

Welke pijnstilling krijgt een zorgvrager met koliekpijn door een niersteen?

1. Codeïne
2. Diclofenac
3. Morfine
4. Paracetamol

Wat is belangrijk bij het dieet van een zorgvrager met nierfalen?

1. Weinig koolhydraten
2. Weinig eiwitten
3. Weinig vet
4. Weinig zout

Wat heb je geleerd over aandoeningen aan het urinewegstelsel?

Vertel in eigen woorden wat de symptomen zijn en behandeling is van:

• urineweginfecties;
• nierstenen;
• nierfalen;
• incontinentie;
• prostaathypertrofie.
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over aandoeningen aan het urinewegstelsel?

Welk cijfer geef je deze les?

110