H1, spelling, 1h, 27-11-2019

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom

Pak alvast je leesboek, boek, schrift en pen, dan kunnen we snel beginnen. 

Wat gaan we doen vandaag?

10.25 - 10.35 - Lezen in leesboek

10.35 - 10.45 - Tips voor de toets, aantekeningen

10.45 - 10.55 - Toets leesvaardigheid bespreken

10.55 - 11.15 - Leren voor de toets, mogelijkheid om vragen te stellen.

Tien minuten lezen, in stilte.

Voorbeelden tegenwoordige tijd. 

Chris ... (beleven) altijd de leukste dingen bij zijn opa en oma. (t.t.)

De lastige klant ... (weigeren) de winkel te verlaten. (t.t.)

Juf Betty ... (verhuizen) morgen naar Oost-Groningen. (t.t.)

Wat weet je nog?

Wat is de beste truc om na te gaan of je iets met of zonder t schrijft in de tegenwoordige tijd?

Hoe weet je of je in de verleden tijd een d of een t op het einde schrijft?

Vervoeg de werkwoorden op de juiste manier.

1. ...... (vinden) je zus wiskunde soms ook zo moeilijk?
2. Chris ....... (worden) morgen alweer 13 jaar!
3. Gisteren ........ (verbazen) mijn oma zich over de jeugd van tegenwoordig.
4. Afgelopen weekend ..... (starten) de berenloop. 

Dictee

De woorden komen op de toets, dus je moet weten hoe je ze schrijft. 

Schrijf dus goed mee! Bij het nakijken kun je de moeilijke woorden arceren of onderstrepen, zodat je ze weet. 

Uitleg

Je hebt twee soorten werkwoorden in de verleden tijd.

1. Sterke werkwoorden  --> zijn zo sterk dat ze veranderen van klank (lopen-liepen, vinden-vonden)

2. Zwakke werkwoorden --> werkwoorden die niet veranderen van klank maar waarbij de ik-vorm +te(n) of +de(n) krijgt. (barsten - barstte, verbazen - verbaasde) 

Zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden --> werkwoorden die niet veranderen van klank maar waarbij de ik-vorm +te(n) of +de(n) krijgt.

 

WEL : Is de laatste letter van de stam een medeklinker in het kofschip? -> dan schrijf je de ik-vorm + te(n)

NIET : Is de laatste letter van de stam geen medeklinker in het kofschip? --> dan schrijf je de ik-vorm + de(n)

Even oefenen

Graven, verleden tijd enkelvoud:

Gisteren ... ik een kuil op het strand.

Vissen, verleden tijd enkelvoud:

Hij ...... vroeger altijd in de ochtend.

Barsten, verleden tijd enkelvoud:

De vaas ..... toen mijn broertje hem aanstootte.

Verbazen, verleden tijd enkelvoud:

Mijn opa ..... zich toen hij voor het eerst Lil Kleine hoorde.

Zelfstandig werken

Wat? Maken opdracht 18, 19, 20, 21 en 22 (blz. 81 t/m 84)

Hoe?  Fluisterend overleggen. Gaat dit niet goed? Dan gaan we in absolute stilte aan het werk. 

Tijd? Je hebt hier tien minuten de tijd voor

Hulp? Vraag je buurman/buurvrouw. Steek anders je hand omhoog, dan kom ik bij je.

Klaar? Maak opdracht 24 of ga lezen in je leesboek. 

Hoe spel je werkwoorden in de tegenwoordige tijd?

Vul het werkwoord 'vinden' op de juiste manier in, in de zinnen.

1. Ik ..... mijn tante ongelooflijk lief.
2. Hij ...... dat geen leuke opdracht om te maken.
3. ...... je dat ook zo'n schattige hond?
4. ...... je broer hardlopen een leuke sport?
5. Mijn ouders ...... wandelen altijd erg saai. 

* Tip! Weet je niet of er een -t achter het werkwoord komt? Probeer dan eens het werkwoord 'lopen' te gebruiken. Waarschijnlijk hoor je het dan wel!

Samenvatting

Bij de eerste persoon (ik) schrijf je alleen de ik-vorm (ik word)

Bij de derde persoon (hij/zij/jouw broer/je oma) schrijf je de ik-vorm + t 

(hij wordt)

Bij de tweede persoon (je/jij/u) schrijf je de ik-vorm + t als je voor de persoonsvorm staat je wordt, 

Je schrijft alleen de ik-vorm als de persoonvorm achter je staat, word je

LET OP! Soms staat er: Wordt je oma. Dan gaat het dus niet om je maar om je oma!

Lesafsluiting

Heel veel succes met leren voor de toets en tot morgen!

Oriënterend lezen 

Je bekijkt...

1. De titel

2. De eerste zinnen

3. De tussenkopjes

4. De laatste zinnen

5. De anders gedrukte woorden

6. De illustratie

7. De bronvermelding

Onderwerp

Onderwerp --> waar de tekst over gaat in één of twee woorden

Deelonderwerp --> een deel van waar het onderwerp over gaat.

Stel je hebt een tekst over 'Voetbal in Nederland'. En er gaat een stukje over AZ, een stukje over Feyenoord en een stukje over Ajax. 

Dan is het onderwerp van de tekst: 'Voetbal in Nederland'

Deelonderwerpen zijn dan: AZ, Feyenoord en Ajax. 

Zelfstandig werken

Wat? Maken opdracht 42 (blz. 45)

Hoe?  In absolute stilte aan het werk. 

Tijd? Je hebt hier tot het einde van de les de tijd voor

Hulp? Vraag je buurman/buurvrouw. Steek anders je hand omhoog, dan kom ik bij je.

Klaar? Maak opdracht 43 blz. 45 of ga lezen in je leesboek. 

Aanduiden

Illustreren

Aantonen

Gelden

Bepalen

inhouden

duidelijk maken

bewijzen

laten zien

van toepassing zijn

vaststellen

betekenen

Welkom

Pak alvast je leesboek, boek, schrift en pen, dan kunnen we snel beginnen. 

Wat gaan we doen vandaag?

12.35 - 12.45 Lezen in leesboek

12.45 - 13.05 - Wat moet je weten voor de toets? Moment om vragen te stellen

13.05 - 13.25  Oefenen voor de toets, hoe goed ken/kan je het al?

Tien minuten lezen, in stilte.

Wat moet je weten voor de toets?

Noteer in je schrift zoveel mogelijk onderdelen die je moet weten voor de toets. Ben je goed voorbereid?

Oefening 1 

Is het vetgedrukte woord een persoonsvorm, voltooid deelwoord of infinitief? Schrijf op in je schrift. 

1. Elke avond schrijft Elske in haar dagboek. 
2. Ze hoopt zo een mooi overzicht voor later te maken.
   
3. Inmiddels heeft ze al drie schriften volgeschreven.
   
4. Ze zal haar dagboeken pas weer lezen als ze volwassen is.
   
5. Tot die tijd bewaart ze de schriftjes op de bovenste plank in haar kast.

Oefening 2

Neem de zinnen over in je schrift. Zet streepjes tussen de zinsdelen en benoem het werkwoordelijk gezegde en onderwerp van de zinnen.

1. Ik heb het gras gemaaid.
   
2. Mijn vader zal blij zijn. 
3. De nieuwe bank wordt morgen geleverd.
   
4. In de vakantie ga ik in een supermarkt werken.
   
5. Elke ochtend staat de bakker om vijf uur op.

Uitleg zinsopbouw

We hebben geleerd dat een basiszin bestaat uit twee delen:

- een deel dat zegt wat de handeling is (=wwg)

- een deel dat zegt wie de handeling uitvoert (=ow)

Bijvoorbeeld:

De tuinman hakt om. 

Deze zin is nog niet compleet. Je moet namelijk niet alleen vragen wie hakt om? Maar ook wat hakt de persoon om? 

Het wordt dan: De tuinman hakt de boom om. 

Uitleg zinsopbouw

Bij sommige werkwoorden moet je maar één basisvraag stellen. Bijvoorbeeld:

De hond slaapt.

Je kan niet vragen: Wat slaapt de hond? Je hoeft bij dit werkwoord maar één basisvraag te stellen. Wie slaapt? 

Bij sommige werkwoorden moet je de wie vraag stellen, maar kun je ook de wat vraag stellen.

Bijvoorbeeld:

Lisa zingt. Wat zingt Lisa? Lisa zingt een lied.

Klaas tekent. Wat tekent Klaas? Klaas tekent een hond. 

Samengevat

1. Een werkwoord waar je alleen een wie vraag bij moet stellen (Hij slaapt)

2. Een werkwoord waar je een wie & een wat vraag bij moet stellen. (De tuinman hakt de boom om)

3. Een werkwoord waar je een wie vraag bij moet stellen, maar ook een wat vraag bij kunt stellen. (Linda zingt, Linda zingt een lied) 

Noteer van deze werkwoorden de juiste soort. (maak een keuze uit 1, 2 of 3)

Wassen, zwemmen, opbellen, fietsen, wegsturen. 

Oefening 3

Een basiszin is de kortste zin die je kunt maken.

Maak met ieder werkwoord een kloppende basiszin. Dus voeg één of twee zinsdelen toe. 

1. opeten
   
2. repareren
   
3. zitten
   
4. kletsen
   
5. feliciteren

Verhaal maken

Iedereen zegt één woord, de rest van de klas is stil en luistert goed. We houden het tempo hoog. Als het te lang duurt gaat het woord naar de volgende persoon. 

Pauze

Wat weet je nog?

Waar hebben we het de vorige les over gehad?

Verhaal maken

Ik heb acht vrijwilligers nodig die voor het bord willen komen, deze leerlingen moeten in een rijtje staan. We gaan vandaag weer een verhaal maken. Deze keer gaan jullie niet omstebeurt een woord zeggen, maar word je aangewezen. Het kan zijn dat je dan een langer deel van een verhaal moet vertellen, wellicht een paar zinnen of slechts een woord.

De klas bepaalt of je af bent. Je bent af als je ehhhhh, het woord ervoor herhaalt of natuurlijk als je vloekt of scheldt in het verhaal. De klas moet dus goed opletten of dit niet gebeurt. 

Daarnaast bepaalt de klas het onderwerp van het verhaal. Het verhaal moet hier dus ook een beetje over blijven gaan (enkele uitwijkingen zijn in principe prima). 

Opdrachten bespreken

Wat? Opdracht 15 en 16 blz. 69 en 70

- Je kijkt met een andere kleur pen na

- Verbeter je antwoord als deze fout is

- Zet een krul als je het antwoord goed hebt

Tien minuten lezen, in stilte.