H7:

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H7: Natuurrampen in Japan

H7.1 Japan: land in de Ring van Vuur

-Natuurrampen in Japan

Kenmerken Japan

- Veel eilanden (40.000)

- dichtbeboste eilanden

- veel relief

-dagelijks kleine aardbevingen

-250 vulkanen

> natuurramp: ramp veroorzaakt door de natuur met veel slachtoffers en grote schade 

-Ring van vuur 

Op welke drie manieren bewegen tektonische platen.

-Ring van vuur

=het gebied rond de Grote Oceaan waar veel aardbevingen en vulkanen voorkomen.

De Pacifische plaat wordt omringd door andere platen die ten opzichte van elkaar bewegen: 

• langs elkaar
• uit elkaar
• tegen elkaar 

3 soorten plaatbeweging

De Pacifische plaat (oceanisch) beweegt naar de Euraziatische en de Filipijnse plaat toe en duikt daaronder. Dat komt omdat de oceanische plaat zwaarder is dan de continentale plaat. Diep in de aarde smelt die plaat en verandert in magma. Dit gesmolten gesteente stijgt naar het aardoppervlak en vormt daar een vulkanen.

De motor van de plaatbewegingen zijn de convectiestromen. In de aarde stijgt magma op, botst dan tegen de onderkant van de platen en stroomt naar links en rechts weg.

-Troggen en aardbevingen

Bij Japan schuiven twee oceanische platen (Filipijnse en Pacifische plaat) onder een continentale (Euraziatische) plaat. Dit heet subductie en er ontstaan daarbij diepe troggen in de oceaan.

Deze bewegingen gaan schoksgewijs en noemen we aardbevingen.

De schaal van Richter zegt niet altijd iets over de schade en het aantal slachtoffers. Daarom wordt soms de schaal van Mercalli gebruikt. Deze geeft de hevigheid en de schade van een aardbeving aan.

H7.2: De grote Oost-Japanse ramp

-Superaardbeving

Een zeebeving kan een tsunami veroorzaken. 

De kracht van een beving wordt gemeten door de Schaal van Richter. 

Kracht:8.9 in Sendai.

Door de schok werd een deel van de oceaanbodem opgetild waardoor de zee erboven in beweging kwam en de tsunami veroorzaakte.

0

0

-Gevolgen van de tsunami

in Oost-Japan

-Veel doden en vermisten. Ook materiele schade.

- De kernreactor ontplofte en mensen moesten wordeng geevacueerd. 

- het ontruimde gebied is verboden door de grote straling. 

0

H7.3 De Aso-vulkaan

-Wegduikende platen

Plaatbewegingen veroorzaken niet alleen aardbevingen maar ook vulkanen.

Hoe dieper in de aarde je komt, hoe hoger de temperatuur wordt. Een onderduikende plaat smelt daardoor gedeeltelijk. Er ontstaat magma dat opstijgt en vulkaanuitbarstingen veroorzaakt.

Bij Japan zijn het twee oceanische platen die onder de Euraziatische continentale plaat duiken.

-Caldeira

Er zijn verschillende soorten vulkanen: stratovulkanen, schildvulkanen en caldeiravulkanen. De Aso-vulkaan is een caldeiravulkaan. Een caldeira kan ontstaan door een krachtige vulkaanuitbarsting waarbij de magmakamer grotendeels leegstroomt. Het dak van de vulkaan stort in en vormt de brede krater: de caldeira.

De caldeira van de Aso-vulkaan is kilometers breed en wordt bewoond door 50.000 mensen. In de krater liggen akkers, weilanden, steden, wegen en dorpen.

-Ontstaan

De Aso-vulkaan werd gevormd door vier grote vulkaanuitbarstingen die duizenden jaren geleden plaatsvonden. Bij de laatste uitbarsting verspreidden de pyroclastische stroom en de asregens zich over heel Kyushu.

In het midden van de oude caldeirakrater liggen vijf nieuwe vulkanen op een rij. De Nakadake is nog actief.

In de caldeira liggen ook veel

 hot springs. Deze warmwaterbronnen

 zijn een belangrijke toeristische attractie en de mineralen zouden genezende krachten hebben. De bronnen worden geothermisch verwarmd

-Voordelen van vulkanisme

Vulkanen hebben ook voordelen.

Lava is vruchtbaar.

Er kan tufsteen ontstaan. Dat is een steensoort die ze in Japan gebruiken voor de bouw van huizen en bruggen.

Het toerisme levert geld en werk op voor de lokale bevolking.

H7.4: Talas raast over Japan

-Tropische storm Talas

Japan wordt vaak getroffen door orkanen/tyfoon.

In 2011: 4 orkanen in het oosten van Azië.

orkanen: veel wind + regen.  

Gevolg orkanen: schepen konden niet uitvaren en scholen werden gesloten.

Schade= enorm. 

De meeste slachtoffers vielen door aardverschuivingen. Die vernielen alles op weg naar beneden. De grond gaat schuiven, omdat deze door regenval is doorweekt. 

0

Drie kenmerken van schade en slachtoffers door orkanen.

1. Hoge windsnelheid, ingedeeld volgens de Saffir-Simpsonschaal, in vijf

     orkaanklassen. De schaal begint waar de schaal van Beaufort stopt.

2. Hevige regenval die tot overstromingen en aardverschuivingen kan leiden.

3. Harde wind kan leiden tot hoge golven en schade aan de kust.

-Tornado's

Japan wordt af en toe ook getroffen door tornado’s. Een tornado ontstaat bij een botsing van twee verschillende luchtsoorten, bijvoorbeeld koude, droge lucht en warme, vochtige lucht. Hierbij gaat het regenen, onweren en waaien uit verschillende richtingen. Daardoor ontstaat de bekende ‘slurf’.

De doorsnede van een orkaan is veel kleiner dan die van een orkaan, maar door de hoge windsnelheden kunnen er toch veel slachtoffers vallen. Ook is de schade vaak groot.

-Orkanen en ontwikkelingspeil

arme landen > weinig geld voor goede huizen + dijken, daarom veroorzaken orkanen daar veel meer slachtoffers. 

Ook geen geld voor een waarschuwingssysteem. 

H7.5: Omgaan met rampen.

- Komt er een vulkaanuitbarsting? 

De volgende voortekenen kunnen leiden tot een vulkaanuitbarsting: 

- stijging van magma veroorzaakt aardbevingen

- opwarming van de omgeving 

-uitzetting van de vulkaan. De vulkaan stoot meer zwavel uit en maakt bepaalde geluiden.

-Hazard management

In het Nederlands: rampenbestrijding. 

=beleid om schade bij natuurrampen te voorkomen. Het bestaat uit drie delen: 

- aanleg van waarschuwingssystemen

- bouwtechnische maatregelen

- rampenplannen.

-Een aardbeving voorspellen

Seismologen maken kaarten van gebieden met daarop de kans op aardbevingen. Op basis hiervan worden evacuatieplannen gemaakt, worden gebouwen en leidingen aardbevingsbestendig gemaakt.

-Een tsunami voorspellen

Als er een zeebeving is, wordt er alarm geslagen en kunnen de posten rondom het waarschuwingssysteem worden ingelicht. De autoriteiten kunnen dan de bevolking gaan evacueren uit de bedreigde gebieden.

-Een tyfoon voorspellen

Op satellietbeelden kunnen weerkundigen het ontstaan van een tyfoon herkennen. Daarna gaan ze proberen om de baan van de orkaan te voorspellen. Dit is moeilijk en daarom is de keuze voor evacueren vaak lastig.