Periode 2 les 5 Hulp bij uitscheiding

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

(Hulp bij) uitscheiding

Uitscheiding

Via je darmen, blaas, huid en longen verlaten afvalstoffen je lichaam. Denk maar aan: poepen, plassen, zweten, scheten laten, overgeven, uitademen. 

Door goed te kijken naar uitscheiding (observeren) kun je veel bijzonderheden zien.

Uitscheidingsproducten

- Urine (mictie)

- Ontlasting (defecatie, feaces)

- Menstruatie 

- Sputum

- Transpiratie

- Braken

 

Observeren urine:

• Geur
  
• Kleur
  
• Hoeveelheid
  
• Frequentie
  
• Helderheid
  
• Manier van urineren

Kleur urine

• Licht geel (helder) - Veel gedronken
  
• Donkere urine - Weinig gedronken
  
• Rode urine - Bloed in de urine
  
• Bruine urine - Oud bloed/ leveraandoening

Ontlasting

• Kleur
  
• Geur
  
• Frequentie/ hoe vaak
• Hoeveelheid
  
• Samenstelling
  
• Manier van defeceren
  
• Spontaan verlies ontlasting

Transpiratie 

Transpiratie: een gezonde reactie van het lichaam. 

Doel: afgeven van lichaamswarmte

Transpiratie observeren

• Veel transpireren: bijvoorbeeld door inspanning, warm weer
• Koorts, angst, zwakte, afwijking in het centrale zenuwstelsel
  
• Koud , klam zweet, geur (bacteriën of aceton)
  
• Plaatselijk zweten; zweetvoeten, okseltranspiratie en zweethanden
  

Rapportage: Rapporteer de observatiegegevens en vooral afwijkingen

Menstruatie/ vaginaal bloedverlies

• Menstruatiebloed bestaat uit: slijmvliesrestjes, velletjes, bloed, kleine bloedstolsels en vocht.
  
• Verzorging: persoonlijke hygiëne; wassen schaamstreek met lauwwarm water, zonder zeep! Enkele keren per dag maandverband of tampon verschonen.
  
• Postmenopauzaal bloedverlies
• Oorzaken; vaginaal, baarmoeder/ baarmoedermond

Sputum observeren 

Observeren:

• Hoeveelheid
  
• Kleur en consistentie
  

    - slijmerig: helder en draderig

    - taai: kan oranjebruin zijn

    - etterig: groen

    - bloederig

• Geur
  

Braaksel observeren

Altijd rapporteren!

• Tijdstip en frequentie; ochtend? 
• Hoeveelheid;
  
• Manier van braken; explosief braken
  
• Bestanddelen; bloed, gal, darminhoud.
  
• Geur; fecaal braken

Zorg bij braken: bakje geven, zorg dat het bed, de kleding en de haren zo schoon mogelijk blijven.

Let op dat de ademhalingsweg vrij blijft. Let op voeding; geen vette producten en geen zware producten. Vraag naar de wensen van de cliënt. Zorg voor privacy en rust!

Beroepshouding en uitscheiding

1. omgaan met schaamte

2. zorg voor privacy

3. omgaan met spanning of angst van de zorgvrager

omgaan met schaamte

Zorgvragers kunnen last hebben van schaamte als het gaat over de uitscheiding

Toon begrip en geef privacy

Zorg voor privacy

1. gordijn sluiten

2. deur sluiten

3. zorg dat de zorgvrager kan bellen voor hulp 

4. geef iemand voldoende tijd

5. luchtjes bestrijden

Spanning en angst

1. zorgvrager is bang zichzelf te bevuilen en kan zich schamen

2. spanning werkt op de blaas en de zorgvrager moet vaker naar het toilet

Welke maatregelen neem je rond de privacy en uitscheiding?

Opdracht gevoelens

Welke gevoelens kunnen meespelen als je op het toilet hulp zou krijgen? Enkele voorbeelden:

Opluchting                                   Opgelaten

Schaamte                                     Minderwaardigheid

Afhankelijkheid                          Zenuwachtigheid

Boosheid                                      Verdriet

Geruststelling                             Onzekerheid

Opdracht afhankelijkheid

Stel je bent afhankelijk van zorg. Je hebt per ongeluk op bed ontlasting gekregen en moet helemaal verschoond worden. Een helpende helpt je hierbij.

Bedenk zo veel mogelijk eisen, waarvan jij vindt dat deze helpende aan moet voldoen.

Hulpmiddelen

po en urinaal

postoel

douche stoel

po en urinaal spoeler

bed pan

urinaal

Po geven op bed

Passieve lift met toiletband

Postoel

kan naast het bed staan als de zorgvrager niet naar het toilet kan maar wel even uit bed kan/ even kan staan

Urinaal

voor mannen een fles om in te urineren

Urinaal

Fles om in te urineren

Oefenen

- Po op bed

- Aanleggen urinaal

- Helpen op de postoel

Huiswerk: opdracht 8 en 9 in It's Learning. Kijk ook naar de opdracht bij 10!

Lezen profieldeel Thieme Hoofdstuk 7: Ondersteunen bij persoonlijke verzorging en ADL.

Paragraaf 7.5 Ondersteunen bij uitscheiding