Afweer = uitschakelen van ziekteverwekkers door je lichaam.
Welke cellen zijn verantwoordelijk voor de afweer?
Slide 9 - Slide
Afweer
Witte bloedcellen ontstaan in beenmerg, rijpen in lymfeklieren, twee typen:
vreetcellen (algemene afweer): gaan uit de bloedvaten en sluiten bacteriën in bij ontstoken wond. Daarna gaan de vreetcellen dood, pus/etter uit de wond zijn alle resten.
antistofcellen: cellen die antistoffen maken.
Slide 10 - Slide
Hoe worden ziekteverwekkers herkend?
Alle cellen hebben herkenningseiwitten aan buitenkant van de cel: antigenen. Twee soorten:
lichaamseigen: antigenen van je eigen cellen
lichaamsvreemd: antigenen op ziekteverwekkers.
Als een antigen lichaamsvreemd
is, maken witte bloedcellen
de antistoffen. Die passen
precies op het antigen van die
ziekteverwekker.
Slide 11 - Slide
Antistofcellen = witte bloedcellen die antistoffen maken.
Ezelsbruggetje:
antistof = tof
antigen = gemeen (van ziekteverwekker)
Slide 12 - Slide
Algemene/specifieke afweer
algemene afweer
Specifieke afweer
Slide 13 - Slide
Samengevat
Ziekteverwekker is een micro-organisme die je ziek maakt.
Witte bloedcellen worden gemaakt in rood beenmerg en kunnen vreetcel of antistofcel zijn.
Als een ziekteverwekker binnenkomt, kunnen er twee dingen gebeuren:
algemene afweer: vreetcellen 'eten' de ziekteverwekker op.
Specifieke afweer:witte bloedcel maakt antistoffen die precies op die antigenen passen -> antistoffen koppelen ziekteverwekkers -> vreetcellen eten de ziekteverwekkers op.
Slide 14 - Slide
Opdrachten
Basis: 3, 5, 6, 8 t/m 11 en 13
Verdieping: -
Extra oefening: 4, 7 en 12
Laatste 10 minuten: leerdoelencheck in teams!
Slide 15 - Slide
Leerdoelencheck!
In teams: bordje omhoog met juiste letter.
Slide 16 - Slide
Een bacterie is een ziekte-verwekker.
A
Juist
B
Onjuist
Slide 17 - Quiz
In de incubatietijd kun je iemand besmetten.
A
Juist
B
Onjuist
Slide 18 - Quiz
Welke stoffen worden aangemaakt door de specifieke afweer?
A
Antigenen
B
Antistoffen
C
Vreetcellen
D
Antistofcellen
Slide 19 - Quiz
Wat voor soort stof is een antigen?
A
cel
B
eiwit
C
hormoon
D
enzym
Slide 20 - Quiz
Op welke manier of manieren kan malaria worden overgedragen?
A
alleen door een mug
B
zowel door hoesten of door een mug
C
door alle drie de manieren
D
zowel door een mug als lichamelijk contact
Slide 21 - Quiz
Hepatitis B is een leverontsteking die ontstaat door een infectie met een virus. Door bloedonderzoek kan vastgesteld worden of iemand besmet is met het hepatitis B virus. Bij dit onderzoek kunnen zowel antigenen van het virus als antistoffen ertegen in het bloed aangetoond worden. Nadat iemand een infectie heeft gehad, wordt zijn bloed weer onderzocht. Uit dit tweede onderzoek blijkt dat het virus niet meer in het bloed aanwezig is, maar dat deze persoon hiervoor immuun is.
Welke stoffen zijn bij het tweede onderzoek in het bloed aangetroffen?
A
alleen de antigenen
B
alleen de antistoffen
C
zowel de antigenen als de antistoffen
D
geen van de stoffen
Slide 22 - Quiz
Gelijkspel --> bonusvraag! Hoeveel uur leeft een witte bloedcel gemiddeld?
Slide 23 - Open question
Microscopie bloedcellen
Je kunt een schematische tekening maken van een rode en witte bloedcel.
Je kunt verschillen in functies en uiterlijk benoemen tussen rode en witte bloedcellen.
Opdracht: maak een schematische tekening van een rode en een witte bloedcel.
Slide 24 - Slide
Deze les
Korte herhaling deel 1 (filmpje)
Uitleg over 9.4 deel 2
Opdrachten maken
Slide 25 - Slide
Welke stoffen worden aangemaakt bij de specifieke afweer?
A
Antigenen
B
Antistoffen
C
Vreetcellen
D
Antistofcellen
Slide 26 - Quiz
Wat voor soort stof is een antigen?
A
cel
B
eiwit
C
hormoon
D
enzym
Slide 27 - Quiz
Leerdoelen
Aan het einde van deze les kun je:
beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.
beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan.
omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.
onderscheid maken tussen de verschillende onderdelen in het bloed.