HC2-VWO6-De stedelijke burgerij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

 'De positie van de stedelijke burgerij'

Lesdoel

Welke invloed hadden sociaal-economische en politieke ontwikkelingen op de positie van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten (1302-1602)?

De Hanze

Handel tussen de steden

De grote geldbedragen die omgingen tussen handelaren zorgde voor opkomst van wisselbrief en het ontstaan van banken. 

Handel tussen de steden

Economisch zwaartepunt verschuift gedurende de late Middeleeuwen

Atrecht     Brugge     Antwerpen     Amsterdam (voor de noordelijke Nederlanden)

Religieuze veranderingen

Van kerk naar overheid

Pre-Reformatie (Moderne Devotie)

Geert Grote en Thomas a Kempis

Karel V 

Karel V

Religieuze veranderingen

Karel V 

Karel V

Moderne devotie

Karel V 

Karel V

Moderne devotie

Wegbereiders Reformatie, o.a. vanwege:
- belang persoonlijk geloofsleven
- bevordering van de landstaal
- belang van boeken en goed onderwijs

Karel V 

Karel V

Moderne devotie

Begijnen en bedelorden

Karel V 

Karel V

Reformatie

Tot 1517 katholicisme

Na 1517 katholicisme en protestantisme (Lutheranisme/Calvinisme)

Een van de oorzaken van de Nederlandse Opstand (1568-1648)

Karel V 

Karel V

Bourgondische Rijk

Stamboom van de Bourgondische vorsten

Filips de Goede 

Filips de Goede: 

- Brabant, Limburg Holland, Zeeland bij Bourgondië

- oprichting van de Staten-Generaal (1464)

- begint met centralisatiepolitiek

Karel de Stoute:

- Grote Raad van Mechelen opgericht (1473)

- veel gebiedsuitbreiding

Maria van Bourgondië:

- Groot Privilege (1477)

Habsburgse Rijk

Stamboom van Karel V

Karel V 

Karel V

Habsburgse Rijk

Karel V 

Karel V

Zeventien Verenigde Nederlanden

- 17 zelfstandige gewesten met eigen wetten en regels

- centralisatie versus particularisme

- katholicisme versus protestantisme

Filips II (1527-1598)

Karel V 

Karel V

Gevolgen van de centralisatiepolitiek en godsdienstpolitiek

- onvrede bij de hoge adel (privileges, macht)

- onvrede bij de lage adel (openbare orde moeilijk te handhaven)

- onvrede bij (protestantse) bevolking (kettervervolging)

Waar waren we gebleven?

Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden?

- politieke oorzaak: macht van de adel wordt aangetast

- godsdienstige oorzaak: kettervervolgingen

- economische oorzaak: belastingen/armoede

Filips de Goede 

Beeldenstorm (1566)

Karel V 

Karel V

Raad van Beroerten (1567)

Karel V 

Karel V

Willem van Oranje

                                                            - 1533 in Duitsland geboren

                                                            - Protestantse opvoeding 

                                                            - Erft in 1544 prinsdom                                                                                        Orange en bezittingen in de                                                                              Nederlanden       

                                                            - Verplichte verhuizing naar het hof                                                                     van Karel V (Brussel) 

                                                            - Overgang naar katholicisme                         

   Karel V 

 Karel V

Willem van Oranje

Karel V 

Karel V

-Wordt een van de belangrijkste edelen aan het hof van Karel V

- Wordt door Filips II benoemd tot stadhouder van  Holland, Zeeland en Utrecht

-Door het optreden van Filips II in de Nederlanden  wordt relatie slechter
-Willem vlucht naar Dillenburg
-Vandaaruit stuurt hij de opstandelingen aan (start Nederlandse Opstand, 1568)

Willem van Oranje

Karel V 

Karel V

- Tot 1572 veel tegenslagen

- Omslag door inname Den Briel (Watergeuzen)

-Willem krijgt veel meer aanhangers en wordt gekozen tot stadhouder (leider van de opstand)

-Willem kiest vanuit tactisch oogpunt voor een propaganda-oorlog

Wilhelmus

Wilhelmus

Wilhelmus van Nassouwe

Ben ick van Duytschen Bloedt,

Den Vaderland ghetrouwe

Blijf ick tot inden doet;

Een Prince van Orangien

Ben ick vry onverveert.

Den Coninck van Hispangien

Heb ick altijt gheeert.

Karel V 

Karel V

Unie van Utrecht (1579)

-Reactie op de Unie van Atrecht

-Doel: Spanjaarden verdrijven en gezamenlijke afspraken maken over defensie, belasting en godsdienst

-Eerste stap naar onafhankelijkheid

Op weg naar een republiek

Karel V 

Karel V

-Acte van Verlatinghe (1581)

-Moord op Willem van Oranje (1584)

- Val van Antwerpen (1585)

- Noordelijke Nederlanden worden een republiek

Normaal gesproken zou Willem van Oranje in Breda begraven zijn, ware het niet dat deze stad was bezet door de Spanjaarden. Zodoende werd Van Oranje begraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Sindsdien vinden alle leden van het Nederlandse Koninklijk Huis hier hun laatste rustplaats.