Paragraaf 2.3 Wereld: delfstoffen in soorten en maten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.3 Delfstoffen in soorten en maten

Leerdoelen

• Je weet, dat er afhankelijk van hoe ze zijn ontstaan, verschillende soorten delfstoffen zijn
• Je begrijpt het verschil in ontstaanswijze tussen ertsen en fossiele brandstoffen
• Je kunt met behulp van kaarten belangrijke vindplaatsen van delfstoffen aangeven

Wat zijn delfstoffen =

Stoffen die uit de aarde worden gehaald omdat ze nuttig zijn voor de mens

Delven = uitgraven

In welke hoofdgroepen worden delfstoffen ingedeeld?

• metalen
  -> ijzer, aluminium, goud, zilver, maar ook indium, kobalt, tantaal, lithium
• fossiele brandstoffen
  -> aardolie, aardgas, steenkool, bruinkool
• diverse grondstoffen
  -> keukenzout, grind, kalksteen, zand

Wat zijn ertsen?

Dit zijn de mineralen waarin een metaal zit en waaruit op economische wijze een grondstof kan worden gewonnen.

Dus....alle ertsen zijn mineralen, maar niet alle mineralen zijn ertsen.

Voorbeelden van ertsen zijn:

• ijzererts
  
• kopererts
  
• zilvererts
  
• gouderts
  

Hoe halen ze die delfstoffen nu uit de aarde?

Antwoord =

Mijnbouw.

Dagbouw

Schachtbouw

0

Welke delfstoffen hebben we in Nederland?

En hoe zijn die hier gekomen?

Klimaat  →  tropisch klimaat 

Carboon: 350 tot 290 miljoen

 jaar gelede

Ligging →  rond de evenaar

→ Tropisch moeras

Inkolingsproces:

Planten → veen → bruinkool → steenkool

                                                                                                   3 fases:

2

2. Door sedimentatie komt het veen steeds dieper te liggen. Met de diepte stijgt de temperatuur. Daardoor kan het pakket veen omgezet worden in bruinkool.

3

3. Wordt de druk en vooral temperatuur nog hoger, dan zal bruinkool veranderen in steenkool en gaat het laatste water en gas eruit. Deze 3 fases samen worden het inkolingsproces genoemd.

1

1. Afgestorven planten komen onder water te liggen, in een moeras. Door zuurstof te kort, verteren de planten niet. Er ontstaat veen.

0

0

0

Video uitleg over:

De volgende dia's gaan over:

1: Zandwinning

2: Kalksteen als bouwmateriaal.

3: Boren naar steenzout.

0

0

0

Schaarste

schaarste, ze zitten niet in grote hoeveelheden bij elkaar. toen de stoffen ontdekt werden werd er vanuit gegaan dat er weinig van was.

De meest zeldzame stoffen zijn antimoon, zink, goed en molybdeen 

Reserves (aangetoond door bodemonderzoek) raken op

antimoon (ca. 30 jaar, brandvertragend, veel in pc's etc)

goud (nog ca. 40 jaar <- nu investeren 😉)

zink (ook nog tot eind vd eeuw bv dakgoot, legering=mengsel)

molybdeen (onmisbaar voor staalproductie, nog tot eind vd eeuw)

OPLOSSING? Recyclen en spaarzaam omgaan (prijs verhogen)

Aan het werk!

Lees de paragraaf 2.3: Delfstoffen in soorten en maten.

Maak alle opdrachten of maak een samenvatting en de verkorte leerroute; opdrachten:1-2-6-7

Heb je vaardigheden ( werkboek blz. 6 en 7 ) al gemaakt?

Nakijken en verbeteren!

Voorbereiden waar paragraaf 2.4 over gaat.