Paragraaf 2.3 Wereld: delfstoffen in soorten en maten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2: Schatkist Aarde

Paragraaf 2.3 Wereld: Delfstoffen in soorten en maten

Leerdoelen

Je weet dat er afhankelijk van hoe ze zijn ontstaan verschillende soorten delfstoffen zijn

Je begrijpt het verschil in ontstaanswijze tussen ertsen en fossiele brandstoffen

Je kunt met behulp van kaarten belangrijke vindplaatsen van delfstoffen aangeven

Wat zijn delfstoffen?

Delfstoffen

Stoffen die uit de aarde worden gehaald omdat ze nuttig zijn voor de mens

Delven = uitgraven

In welke hoofdgroepen worden delfstoffen ingedeeld?

• metalen
  -> ijzer, aluminium, goud, zilver, maar ook indium, kobalt, tantaal, lithium
• fossiele brandstoffen
  -> aardolie, aardgas, steenkool, bruinkool
• diverse grondstoffen
  -> keukenzout, grind, kalksteen, zand

Wat zijn ertsen?

Dit zijn de mineralen waarin een metaal zit en waaruit op economische wijze een grondstof kan worden gewonnen.

Dus....alle ertsen zijn mineralen, maar niet alle mineralen zijn ertsen.

Voorbeelden van ertsen zijn:

• ijzererts
  
• kopererts
  
• zilvererts
  
• gouderts
  

Hoe halen ze die delfstoffen nu uit de aarde?

Dagbouw

Schachtbouw

Mijnbouw

0

0

0

0

Welke delfstoffen hebben we in Nederland?

En hoe zijn die hier gekomen?

Klimaat  →  tropisch klimaat 

Carboon: 350 tot 290 miljoen

 jaar gelede

Ligging →  rond de evenaar

→ Tropisch moeras

Inkolingsproces:

Planten → veen → bruinkool → steenkool

                                                                                                   3 fases:

2

2. Door sedimentatie komt het veen steeds dieper te liggen. Met de diepte stijgt de temperatuur. Daardoor kan het pakket veen omgezet worden in bruinkool.

3

3. Wordt de druk en vooral temperatuur nog hoger, dan zal bruinkool veranderen in steenkool en gaat het laatste water en gas eruit. Deze 3 fases samen worden het inkolingsproces genoemd.

1

1. Afgestorven planten komen onder water te liggen, in een moeras. Door zuurstof te kort, verteren de planten niet. Er ontstaat veen.

0

0

0

Kritieke delfstoffen

De vier meest schaarse delfstoffen zijn dan antimoon, goud, zink en molybdeen.

Dit weten we door bodem onderzoek of geologisch bepaling. Daarbij wordt gekeken naar wat de hoeveelheid winbare delfstoffen in de aarde zouden kunnen zijn. 

Zeldzame delfstoffen zijn niet schaars maar ze worden vaak in maar kleine hoeveelheden gevonden. 

Leerdoelen

Je weet dat er afhankelijk van hoe ze zijn ontstaan verschillende soorten delfstoffen zijn

Je begrijpt het verschil in ontstaanswijze tussen ertsen en fossiele brandstoffen

Je kunt met behulp van kaarten belangrijke vindplaatsen van delfstoffen aangeven

Noem 3 punten die je deze les hebt geleerd

Noem 1 onderdeel die je nog moeilijk vindt van paragraaf 2.3