3.9 MZ: bergen, aardbevingen en vulkanen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesplan

Begrippen: convergent, divergent, transform, explosieve eruptie, stratovulkaan, caldera, aardverschuiving

3.9 Het Middellandse Zeegebied: bergen, aardbevingen en vulkanen

Uitleg

Oefenvragen

Aan de slag

Divergente platen: breukgebergte, horsten en slenken

Hoe ontstaan horsten en slenken?

Hoe noemen we het als een horst uitgroeit tot een berg?

Overzichtskaart platentektoniek. Welke breuken zien we hier?

Op de wereldkaart zie je een versimpelde situatie.

Inzoomen in deelgebieden: Indonesië

Als je inzoomt op Indonesië zie je dat het veel ingewikkelder is in het echt dan op de vorige kaart.

De overzichtskaart platentektoniek

Wat zie je op de wereldkaart bij het Middellandse Zeegebied?

Inzoomen in deelgebied: Middellandse Zeegebied

De werkelijkheid ligt een stuk ingewikkelder...

Waar stratovulkanen?

Waar aardbevingen?

Waar bergen? Hoe heten deze bergen?

Wat gebeurt er bij een subductiezone?

Inzoomen deelgebied: Middellandse Zeegebied

Vulkanen

Inzoomen deelgebied: Middellandse Zeegebied

Vulkanen

Inzoomen deelgebied: Middellandse Zeegebied

Aardbevingen

Inzoomen deelgebied: Middellandse Zeegebied

Aardbevingen

Inzoomen deelgebied: Middellandse Zeegebied

Bergen

Wat is een subductiezone?

Subductiezone

Inzoomen deelgebied: Middellandse Zeegebied

Bergen

Wat is een subductiezone?

W

Wat is een subductiezone?

Wat bepaalt de ligging van de vulkaan t.o.v. de plaatgrens?

Wat is een subductiezone?

Als de Afrikaanse plaat een stuk ouder geweest dan de plaat in werkelijkheid is, zou de plaat zwaarder zijn geweest. Daardoor was de plaat eerder/sneller naar beneden gedoken. Hierdoor had de Vesuvius dichter bij de Calabrische Trog gelegen.

In het Middellandse Zeegebied vind je geen...

1. Plooiingsgebergte
2. Breukgebergte
3. Stratovulkanen
4. Schildvulkanen

Bij convergente plaatbewegingen...

1. komt er nieuwe aardkorst bij
2. blijft de aardkorst gelijk
3. neemt de hoeveelheid aardkorst af

Convergent?

1. Platen schuiven langs elkaar
2. Platen drijven uit elkaar
3. Platen drijven naar elkaar toe

Bij subductie ontstaan er:

1. effusieve stratovulkanen
2. explosieve stratovulkanen
3. effusieve schildvulkanen
4. explosieve schildvulkanen

Subductie is altijd convergentie. Maar convergentie is niet altijd subductie.

1. Juist
2. Onjuist

Bij subductie

1. duikt de zwaardere plaat onder de lichtere
2. duikt de lichtere plaat onder de zwaardere

Wat is waar?

1. In Turkije komen geen vulkanen voor.
2. In vrijwel het hele MZ-gebied komen (lichte) aardbevingen voor.
3. De Alpen zijn ontstaan door een convergente breuklijn met subductie.
4. In het MZ-gebied komen geen transforme breuken voor.

Wat is waar?

1. In Indonesië komen geen stratovulkanen voor.
2. Tussen Sumatra en de subductiezone ligt een trog.
3. Als de Australische Plaat de andere kant op bewoog, had Java niet bestaan.
4. Op Java komen waarschijnlijk horsten en slenken voor.

De Molukkenplaat zou in de
toekomst helemaal kunnen
verdwijnen. Leg uit waarom.

De Vesuvius was voor de uitbarsting van het
jaar 79 veel groter. Leg uit hoe dat kan.
Betrek in je antwoord een kenmerk van het
type vulkaan.

Ga verder met de oefenopgaven (slide 92 t/m 108).