B5: populaties en B6: successie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Thema 6 - ecologie

Basisstof 5 - populaties
Basisstof 6 - successie

Lesdoelen:

1.   Je herkent een piramide van aantallen en weet hoe deze is opgebouwd;
2.  Je herkent een piramide van biomassa en weet hoe deze is opgebouwd.
3.  Je kunt toelichten door welke factoren een populatiegrootte kan schommelen;
4.  Je kunt een optimumkromme aflezen;
5.  Je kunt uitleggen hoe successie verloopt.

Vandaag:

• Bespreken huiswerk basisstof 4 / herhaling
• Uitleg basisstof 5 en 6 (interactief)
• Zelfstandig werken

Huiswerk bespreken: 15

Koolstofkringloop

fotosynthese

verbranding

koolstofdioxide

plantaardige energierijke stoffen

dierlijke energierijke stoffen

B4: Piramides

• Piramide: overzichtelijk weergeven van voedselweb
• Alle producenten bij elkaar, alle consumenten 1e orde bij elkaar, etc

Piramides van aantallen

Piramides van dezelfde voedselketen

Basisstof 5 - populaties

Basisstof 5 - populaties

populatie

Basisstof 5 - populaties

Een groep organismen van één soort, in een bepaald gebied, die onderling voortplanten.

Populatiegrootte

Populatiegrootte

Biologisch evenwicht

Optimumkromme

biologisch evenwicht: er is evenwicht tussen organismen

Populatiegrootte

Optimale omstandigheden:
Abiotische (zoals bodemgesteldheid en klimaat) en biotische factoren zijn optimaal (zoals voedsel) --> grote kans op populatiegroei

Ongunstige omstandigheden: afname van de populatie

Klimaat

Licht, temperatuur, lucht(wind) en water (neerslag) vormen samen het klimaat.

Elk organisme kan schommelingen in het klimaat maar in bepaalde mate verdragen.

Optimumkromme

Het diagram geeft de optimumkromme voor een organisme

Bij de ideale temperatuur is de kans op overleven en voortplanten het grootst

Wanneer spreken we van een biologisch evenwicht?

1. Als de populatiegrootte altijd hetzelfde is
2. Als de populatie groot is
3. Als de populatiegrootte rond een gelijke waarde schommelt
4. Als de dieren in een populatie even zwaar zijn

Er zijn een aantal woorden weggehaald uit deze optimumkromme, plaats de juiste woorden op de juiste plek

overlevingskans

optimum

maximum

minimum

Basisstof 5 - populaties

Basisstof 6 - successie

Verwering

Een kaal stuk rots kan gaan verweren door wind, regen en vorst.

Verweren is het ontstaan van kleine scheurtjes en kieren.

Kleine bodemdeeltjes vermengd met gruis vormen een ondergrond voor korstmossen. 

Van het mos kunnen kleine diertjes leven: er is een ecosysteem ontstaan.

Pionierecosysteem

Onbegroeid gebied raakt langzaam begroeid: er ontstaat een eerste ecosysteem.

Humus

Na verloop van tijd sterven korstmossen en ontstaat er een ondergrond van humus.

Humus bestaat uit meer of minder vergane dode resten en reducenten. 

Humus

Na verloop van tijd sterven korstmossen en ontstaat er een ondergrond van humus.

Humus bestaat uit meer of minder vergane dode resten en reducenten. 

Climaxecosysteem

Eindstadium waarin de abiotische factoren min of meer constant zijn. De aanwezige planten- en dierensoorten worden niet meer verdrongen door andere soorten. 

 

Successie

• = op(een)volging
• verandering van soortensamenstelling
• van Pionierecosysteem
• via Humus
• naar Climaxecosyssteem

Voedselweb

Pioniersecosysteem

Climaxecosysteem

Biodiversiteit

Abiotische factoren

Eenvoudig

Ingewikkeld

Klein

Groot

Sterk wisselend

Stabiel

Lesdoelen:

1.   Je herkent een piramide van aantallen en weet hoe deze is opgebouwd;
2.  Je herkent een piramide van biomassa en weet hoe deze is opgebouwd.
3.  Je kunt toelichten door welke factoren een populatiegrootte kan schommelen;
4.  Je kunt een optimumkromme aflezen;
5.  Je kunt uitleggen hoe successie verloopt.

Vandaag:

• Bespreken huiswerk basisstof 4 / herhaling
• Uitleg basisstof 5 en 6 (interactief)
• Zelfstandig werken --> 17, 19, 20, 21