THEO LES 20: Hormonen deel 2

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hormonen - Deel 2

Algemene theorie

Les 20

Vandaag

• Ruimte voor vragen en herhaling
• Nieuwe lesstof: hormonen die niet onder invloed van de hypofyse staan 

Leerdoelen

Aan het einde van de les ...

• ... kent de student hormonen die niet onder invloed staan van de hypofyse.

Welk orgaan maakt het hormoon insuline aan?

1. Alvleesklier
2. Hypofyse
3. Testis

Welk orgaan maakt het groeihormoon aan?

1. Alvleesklier
2. Hypofyse
3. Schildklier

Welk orgaan maakt het hormoon testosteron aan?

1. Bijnieren
2. Schildklier
3. Testis

Welk hormoon produceert de alvleesklier?

1. Adrenaline
2. Glucagon
3. Thyroxine (T4)

Welk hormoon produceren de bijnieren?

1. Adrenaline
2. Glucagon
3. Groeihormoon

Schildklier

Plaats: 

• Voor en om het strottenhoofd

• Maakt thyroxine (T4)= schildklierhormoon

Werking thyroxine (T4)

• Stofwisseling
• Lichaamstemperatuur
• Geestelijk functioneren
• Groei
• Beendervorming
• Bloed - en lymfecirculatie
• Waterhuishouding
• Grote hersenen 
• Geslachtsklieren

Waar heeft het hormoon thyroxine invloed op wanneer het teveel of te weinig afgescheiden wordt?

Gevolgen hyperfunctie schildklier

• Lichaamstemperatuur stijgt
• Meer zweten
• Overdreven werkdrang
• Vermoeidheid / slapeloosheid
• Nervositeit (gejaagd en onrustig)
• Versnelde hartslag en hartkloppingen
• Angstaanvallen en geïrriteerd zijn
• Gewichtsverlies
• Diarree
• Menstruatieklachten
• Struma 

Gevolgen hypofunctie schildklier

• Lichaamstemperatuur daalt
• Minder zweten
• Snel moe
• Somberheid
• Toename gewicht
• Vertraagde hartslag en hartritmestoornissen
• Haaruitval
• Droge, dikke huid (xerosis cutis)
• Obstipatie = moeizame stoelgang
• Hese stem
• Pijn en kramp in spieren
• Tintelingen
• Struma

Aanmaak thyroxine

• Jodium
• Vitamine A 

Waar dien je op te letten wanneer er een klant bij jou in de salon komt die een hyperfunctie van de schildklier heeft?

Alvleesklier / pancreas

Plaats:

In de buikholte, links achter de maag

Type klier: Endo - exocrien

Hoe omschrijf je een endo- exocriene klier?

1. Een klier met afvoerbuis
2. Een klier met en zonder afvoerbuis
3. Een klier zonder afvoerbuis

Endocriene deel van de alvleesklier

Eilandjes van Langerhans

Welke hormonen worden hier aangemaakt?

• Insuline
• Glucagon

Insuline

• Zet glucose om in glycogeen (voorraadstof)

• Glycogeen wordt opgeslagen in de lever - en spiercellen

• Het verlaagt de bloedsuikerspiegel

Glucagon

• Zet glycogeen om in glucose 

• Indien nodig helpt adrenaline (hormoon van het bijniermerg) ook mee (voor de lever- en spiervoorraad)

• Het verhoogt de bloedsuikerspiegel

Synergisten en antagonisten

Synergisten = samenwerkers

Antogonisten = tegenwerkers

Glucagon en adrenaline zijn? 

• Synergisten

Insuline en glucagon + adrenaline zijn?

• Antagonisten

De alvleesklier maakt ook alvleessap.
Waaraan wordt dit sap afgegeven?

1. De dikke darm
2. De maag
3. De twaalfvingerige darm

Exocriene deel van de alvleesklier

• De  alvleesklier maakt ook alvleessap
• Alle spijsverteringsenzymen zijn aanwezig 
• Via een afvoerbuis wordt het sap afgegeven aan de twaalfvingerige darm

Bijnieren

Plaats: 

Op de nieren

Bouw:

• Merggedeelte
• Schorsgedeelte

Bijniermerg

Maakt adrenaline en noradrenaline

Werking:

• Activeren hartfuncties
• Versnellen ademhaling
• Verwijden pupillen
• Verhogen spiertonus
• Omzetting van glycogeen in glucose

Bijnierschors

Maakt corticoïden

• Mineraalcorticoïden
• Glucocorticoïden
• Geslachtscorticoïden

Glucocorticcoïden

Werking:

• Ontstekingsremmend
• Remt allergische reacties
• Speelt een rol bij de stofwisseling

Voorbeelden: 

• Hydrocortison = cortisol

Geslachtscorticoïden

• Androgene corticoïden
• Oestrogene corticoïden

Wat heb je onthouden? 

Jullie krijgen 10 minuten om de invulopdracht te maken. 

Succes!!