5.2 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

5.2 Democratie in Nederland

Planning

• Nakijken 5.1
• Uitleg 5.2

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd
  
• welke invloed de liberalen hadden
• wat veranderde door de grondwet van 1848
• hoe het kiesrecht werd uitgebreid

Het bestuur van Nederland

In 1813 wordt prins Willem Frederik koning van Nederland

In 1815 werden Nederland en België samen gevoegd tot het Koninkrijk der Nederlanden

Het bestuur van Nederland

Het parlement

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Staten-Generaal

Koning: staatshoofd + regeringsleider

Liberale invloed

Koning Willem I besliste alles zonder overleg.

De Nederlanders vonden dit de eerste jaren prima.

De Belgen niet. Zij kwamen in opstand en stichtten in 1830 een onafhankelijke staat.

Liberale invloed

Veel leiders van de Belgische Opstand waren liberalen die in de politiek streefden naar vrijheid.

Hun ideeën waren gebaseerd op de verlichting en wilden burgerlijke vrijheden.

En wilden ze dat burgers meer invloed hadden op de politiek.

Liberale invloed

België kreeg in 1831 een liberale grondwet

• Er kon alleen geregeerd worden met toestemming van het parlement.
• Het parlement werd gekozen door burgers.
• Alleen mannen met een goed inkomen kregen kiesrecht. 

Liberale invloed

Ondertussen in Frankrijk:

• Honger vanwege mislukte oogsten
  
• Opstand onder het volk
  

• De koning vluchtte, de liberalen namen de macht over
  
• Frankrijk: monarchie -> republiek

Liberale invloed

Koning Willem II wilde voorkomen dat dit ook in Nederland gebeurde.

Hij gaf de liberale leider Johan Rudolph Thorbecke de opdracht een nieuwe grondwet te schrijven.

Grondwet van 1848

Burgelijke vrijheden

- godsdienstvrijheid

- persvrijheid

- vrijheid van verenigingen en vergaderen

Grondwet van 1848

Burgelijke vrijheden

- godsdienstvrijheid

- persvrijheid

- vrijheid van verenigingen en vergaderen

Nederland wordt een parlementaire democratie

-> Niet de koning, maar het parlement de hoogste macht.

Grondwet van 1848

Hoofd van de ministers: minister-president

Alle ministers bij elkaar: het Kabinet

Ministers waren nu verantwoordelijk voor alles wat de koning deed en zei. De koning moest toestemming krijgen.

Koning: 

staatshoofd + regeringsleider

Willem I

Willem II

Willem III

Uitbreiding van het kiesrecht

1887. 14% van de mannen

1896. 50% van de mannen

1917. Alle mannen mogen stemmen

1919. Alle mannen én vrouwen mogen stemmen

-> Nederland: parlementaire democratie

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd
  
• welke invloed de liberalen hadden
• wat veranderde door de grondwet van 1848
• hoe het kiesrecht werd uitgebreid

www.npostart.nl