2.1 Water is overal

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

2.1 Water is overal

Planning

• Paragraaf 2.1 Water is overal
• Opdrachten maken

Leerdoelen 2.1

• Je kunt beschrijven wat de functie van water is bij gebruik tijdens wassen, oplossen en het bereiden van voedsel.
• Je kunt verschillen in samenstelling noemen tussen drinkwater, zeewater, oppervlaktewater, grondwater en gedestilleerd water.
• Je kunt de concentratie van een stof in een oplossing berekenen.

Watergebruik in Nederland

• Dagelijks gebruiken we gemiddeld 6300 L water per persoon. 
• Slechts 120 L is voor huishoudelijk gebruik: drinken, wassen, toilet spoelen, enz. 
• Rest van het watergebruik: productie van voedsel, kleding en andere producten. 

Functies van water

• Drinkwater
• Oplosmiddel: bv oplossen van zout, limonade, alcohol of zeep
• Spoelmiddel: bv toilet doortrekken, groentes afspoelen, wond schoonmaken. 
• Hulp bij bereiden voedsel: bv koken van rijst/groente/pasta. 

Verschillende soorten water

Oppervlaktewater

Zeewater

Grondwater

Drinkwater

Gedestilleerd water

Verschillende soorten water: oppervlaktewater

• Oppervlaktewater: zichtbaar aan de oppervlakte van de aarde (zoals oceanen, rivieren, meren en slootjes).  
• Niet schoon genoeg om te drinken. 
• Kalk, zout, mest, mineralen uit de bodem lossen op in het oppervlaktewater. Maar ook komt er zwerfafval, afvalwater van bedrijven en bij zware regenval komt er rioolwater in terecht. 

Verschillende soorten water: zeewater

• Zeewater 
• Kan je niet drinken: zeewater is té zout!

• Drinkwater moet ''zoet'' zijn: dat betekent dat het niet zout is. 
• Slechts 1% van het oppervlakte water is zoet, dus we moeten zuinig zijn!

Verschillende soorten water: drinkwater

• Drinkwater: is geschikt voor menselijke consumptie. 
• Nederlands kraanwater is drinkwater. 

• Drinkwater is scheikundig gezien géén zuiver water! Want in drinkwater zitten andere stoffen opgelost: bijvoorbeeld zuurstof en natuurlijke mineralen zoals kalk. 
• De samenstelling van drinkwater varieert!

Verschillende soorten water: gedestilleerd water

• Gedestilleerd water: zuiver water
• Komt niet in de natuur voor
• Verkrijg je door te destilleren

Concentratie

De concentratie is de massa van een stof die is opgelost per liter oplossing. 

De concentratie kun je berekenen met de volgende formule: 

Berekenen concentratie

bereken de concentratie in g/L

g/L is letterlijk (aantal) gram delen door (aantal) liter

Concentratie

ORS is een oplossing van zouten en suiker in water. De stof wordt toegediend aan patiënten met uitdrogingsverschijnselen, om de vocht- en zoutbalans in hun lichaam weer te herstellen. Een glas ORS van 0,20 L bevat onder andere 0,50 g keukenzout. Bereken de concentratie keukenzout in ORS.

Maken: 2, 4, 6 t/m 10 

(vanaf blz 81 boek A)

2

• a) gedestilleerd water heeft een andere samenstelling. Gedestilleerd water is een zuivere stof, drinkwater niet. In drinkwater zitten nog opgeloste stoffen, zoals kalk, zout, mineralen en zuurstof.
• b) Zoet water bevat veel minder zout dan zout water.
  
• c) juiste voorbeelden: rivierwater, zeewater, slootwater, water uit kanalen, meren en plassen
• onjuiste voorbeelden: grondwater, regenwater

4

• a) 2,6: 0,20 = 13 g/L
• b) 0,30: 0,20 = 1,5 g/L
• c) 0,60: 0,20 = 3,0 g/L

7

•  a) Door klimaatverandering komt er minder smeltwater vanuit de bergen in de Rijn
• b) De hoeveelheid verontreiniging blijft (ongeveer) gelijk, maar zit in een kleiner volume. De concentratie verontreiniging is daarom hoger geworden

6

•  9,0 × 5000 = 45 000 mg 
•                          = 45 g
  
• Er is 45 000 mg zuurstof aanwezig in het vijverwater. Dit is 45 g zuurstof.

8

•  A

9

•  C

10

•  B