Les 3 Werk

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

ARBEIDSMARKT

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe een arbeidsovereenkomst tot stand komt.
• Je kunt de verschillende dienstverbanden toelichten.
• Je kunt uitleggen wat de wet regelt om de werknemers te beschermen.
• Je weet hoe het loon tot stand komt en kunt het nettoloon berekenen.

Terugblik vorige les

CAO?

CAO onderhandelingen

Loonstrook (Bruto/Netto)

Vakbond? Voor wie komen zij op?

vacature, solliciteren, vakbonden, vrijwilligerswerk, arbeidovereenkomst, geldige/ongeldige redenen voor ontslag, loonstrook, belangrijke taak vakbond (onderhandelen met werkgevers of actie voeren)

CAO & Arbowet?

CAO

In een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) staan afspraken over arbeidsvoorwaarden tussen werkgevers en werknemers over onder andere de hoogte van de  salarissen, dienstroosters,  reiskostenvergoeding, eindejaarsuitkering, verlofregelingen en loondoorbetaling bij ziekte. De afspraken in de cao zijn vaak gunstiger dan afspraken over arbeidsvoorwaarden in de wet. Elke sector of (groot) bedrijf - bijv. alle kappers, schoonmakers of KPN-medewerkers -  heeft een eigen cao.

Beroepsziekte

Ziekte die je kunt krijgen door het werk wat je doet.

• fysieke belasting

• werkdruk

• agressie en geweld

• geluid

• gevaarlijke stoffen

• drukapparatuur• arbeid door jongeren

Arbeidsmarkt

Mensen die bij de beroepsbevolking horen hebben een betaalde baan of zijn op zoek naar een betaalde baan.  Deze mensen bieden hun arbeid aan. De beroepsbevolking is dus het aanbod van arbeid.

Arbeidsmarkt is het totaal van vraag en aanbod naar arbeid. 

Als de vraag naar arbeid groot is en het aanbod klein: er is een krappe arbeidsmarkt en weinig werkloosheid. 

Als de vraag naar arbeid klein is en het aanbod groot: er is een ruime arbeidsmarkt en veel werkloosheid.  

Bedrijven & overheid zijn op zoek naar personeel. Zij vragen arbeid.

Welke factoren zijn van
invloed op het loon?

Minimumloon

Het wettelijk vastgestelde loon dat een werkgever ten minste moet betalen aan werknemers.

Klik op de link en zoek op wat het minimum(jeugd)loon is voor een 17-jarige per dag.

minimumloon

https:

Individuele  arbeidsovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst afgesloten tussen een werknemer een werkgever die gaat over de arbeidsvoorwaarden.

Primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden

• Primair = arbeidsvoorwaarden m.b.t. loon en arbeidstijd
• Secundair = arbeidsvoorwaarden m.b.t. het overige (bijvoorbeeld pauzes, vakanties, scholing etc.)

Collectieve arbeidsovereenkomst

Is een overeenkomst tussen werknemers- 

en werkgeversorganisaties.

Een cao geldt voor alle werknemers in een

bepaalde bedrijfstak/onderneming. 

Krappe en ruime arbeidsmarkt

Krappe arbeidsmarkt (tekort) = meer vraag (door werkgevers)dan aanbod (van werknemers)

Ruime arbeidsmarkt (overschot) = meer aanbod (van werknemers) dan vraag (door werkgevers)

Krappe arbeidsmarkt

Ruime arbeidsmarkt

Vakbond en cao

Vakbond

Een vakbond vertegenwoordigt werknemers en komt in actie wanneer er problemen zijn. Dit kan over van alles gaan, bijvoorbeeld loon, werktijden en vakantiedagen.

Collectieve arbeidsovereenkomsten

vakbonden (FNV & CNV)

werkgevers-organisaties 

cao-onderhandelingen

(ANKO)

collectieve arbeidsovereenkomsten
cao

Vakbonden discussiëren en onderhandelen met werkgeversorganisaties over verschillende onderwerpen. Hierbij denken zij aan wat hun leden willen en nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan een beter loon, gunstigere werktijden of meer vakantiedagen. Die onderhandelingen noemen we cao-onderhandelingen.

Wanneer die partijen het met elkaar eens zijn en er ontstaat een deal, dan worden die nieuwe afspraken opgenomen in de collectieve arbeidsovereenkomsten (cao). Daarin staan afspraken waaraan werkgevers en werknemers zich moeten houden.

De cao van de kappersbranche kan je vinden op het internet.

Wat is een CAO?

1. Centrale Arbeidsovereenkomst
2. Collectieve Arbeidsonderneming
3. Centrale Arbeidsonderneming
4. Collectieve Arbeidsovereenkomst