hst 6 het weer

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

hst 6 het weer

6.3 Luchtdruk: = deels Herhaling hst 1.2

Herhaling : Hoe ontstaat druk in gassen + berekenen druk

• Als gasmoleculen botsen op/ tegen een oppervlakte dan oefenen ze kracht uit op dat oppervlakte = druk .
• Meed meer moleculen die botsen-> grotere druk
• bij hogere temperatuur bewegen de
  moleculen harder --> grotere gasdruk 
• 
  

dus: 

Wat is de eenheid van luchtdruk?

• De eenheid van druk is N/m2
• De eenheid voor luchtdruk is Pascal (Pa) of bar.
• 1 N/m2 = 1 Pa 
• De "standaard" luchtdruk op aarde is ongeveer:
  100.000 Pa = 1000 hPa   

                                 1000 hPa = 1000 mbar 
                                                         1000 mbar = 1 bar
 (zie binas tabel 1,3 en 6)

  

Meten van luchtdruk

• Luchtdruk meet je met een Barometer
• Bij een hogere luchtdruk wordt het metalen doosje 
    van de barometer meer ingedrukt dan bij een lage
    en beweegt de wijzer naar rechts
• Meteorologen gebruiken vaak hPa.
• Automonteurs gebruiken vaak Bar.

Wat heeft luchtdruk met het weer te maken?

Lagedrukgebied/depressie

• Opstijgende warme lucht
  
• -> aangevuld met lucht uit hogedruk gebied
• -> ontstaan wind
• Veel wolken, slechter weer, vaak storm

Hogedrukgebied

• Dalende koude lucht 
• Droog en rustig weer (heldere lucht -> in winter vaak vriezen, in zomer zonnig, warm, droog)

Wind beweegt altijd van een  hogedrukgebied naar een lagedrukgebied

Hoe werkt een weerkaart?

Isobaren: Lijnen met dezelfde
luchtdruk

Liggen isobaren dicht bij elkaar,

-> groot verschil in luchtdruk,

veel wind of zelfs storm

Met een ...... meet je de luchtdruk.

1. Thermometer
2. Centimeter
3. Multimeter
4. Barometer

Wat is de gemiddelde luchtdruk op zeeniveau?

1. 1007 hPa
2. 1007 hPa
3. 1013 hPa
4. 1020 hPa

Wat gebeurt er met de
luchtdruk als de ruimte
kleiner wordt?

1. de luchtdruk wordt groter
2. de luchtdruk wordt kleiner

Stel; In Nederland is de luchtdruk laag en in Duitsland de luchtdruk hoog. Wat gebeurt er?

1. Niets
2. Er ontstaat wind van Nederland naar Duitsland
3. Er ontstaat wind van Duitsland naar Nederland
4. De wind waait vanuit beide landen richting de evenaar

De luchtdruk is het hoogst

1. Op zeeniveau
2. Op een berg
3. Maakt niet uit, de luchtdruk is overal op aarde hetzelfde.

Wat is de eenheid van de luchtdruk

1. Pascal (Pa)
2. millibar (mbar)
3. Pascal (Pa) of millibar (mbar)
4. geen van de antwoorden is goed

Hoe ontstaat luchtdruk?

1. Doordat de gassen in de atmosfeer een gewicht hebben.
2. Doordat gassen in de atmosfeer verwarmt worden.
3. Doordat gassen in de atmosfeer bewegen.

Aan de slag met:

Route A:

2-3-4-5-8-10-15-16-20-22

6.3: BLZ 392

Route B:

6-7-8-10-14-15-17-18-21-22

6.4 Neerslag

fase(=toestand)overgangen

• de fase = stofeigenschap = toestand van een stof bij kamertemperatuur  
• bij hogere temperatuur bewegen moleculen sneller--> meer ruimte nodig--> Van der Waalskracht kleiner --> faseovergang
• voor rode faseovergangen is warmte nodig bij blauwe faseovergangen komt warmte vrij 
  

Hoe ontstaan wolken?

• Warme lucht stijgt op uit lage drukgebied en bevat veel waterdamp 
•  Hoger in de lucht is het koud -> dauwpunt wordt bereikt (= punt waarop waterdamp condenseert)-> 
• Vorming druppels en wolken

Stapelwolken: wanneer valt regen

• Basis is donkerder (vlakke onderkant) het bovenste deel met halfronde uitstulpingen is wit.
• maar er stijgen ook bellen warme lucht
  op die de wolk omhoog duwen-> stapelen.
• Als T in de wolk en T in lucht onder wolk
  boven nul zijn, bestaat wolk geheel uit water.
•  Door botsing van waterdruppeltjes kunnen de druppels verder aangroeien. Zijn ze groot genoeg, dan vallen ze uit de wolk en regent het.

Hoe ontstaan sneeuw en hagel

- sneeuw ontstaat doordat waterdamp heel snel afkoelt -> rijpen in plaats van bevriezen -> sneeuwkristallen ontstaan vooral rond kristallisatiekernen

- kristallisatiekernen: deeltje waarop het water makkelijk kan kristalliseren b.v. stof of roet

- hagel ontstaat op grote hoogte als waterdamp afkoelt tot onder - 12 oC
- hele grote hagelstenen ontstaan in wolken met veel luchtstroming 

- de hagelstenen dalen-> ze groeien door contact met waterdamp

- als je hagelstenen doorsnijdt kun je zien hoe vaak dit is gebeurd

Bimetaal thermometer

• in bimetaalthermometer zit een strip bestaand uit twee verschillende metalen, meestal ijzer en aluminium
  
• beiden hebben een andere temperatuur waarbij ze uitzetten of krimpen
• ijzer zet bij een hogere temperatuur minder uit dan aluminium
• strip is opgerold in spiraal
• temperatuur wordt weergegeven met wijzer