H1.4

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom

3 MAVO ||  2024-2025

Hoofdstuk 1

Hoe groot is jouw welvaart

Programma

• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Nakijken 1.3

Noem 3 soorten van inkomens.

Soorten inkomens

• Inkomen uit arbeid -> tegenprestatie
• Inkomen uit bezit -> bezit genereert geld
• Overdrachtsinkomen -> geen tegenprestatie

Het Nibud adviseert om je uitgaven in te delen in:
(tip 3 soorten)

Soorten uitgaven

• Huishoudelijke uitgaven -> elke dag van toepassing -> variabel
• Vaste lasten -> elke maand terugkerende kosten -> vast bedrag per maand
• Incidentele uitgaven -> komen niet vaak voor -> koelkast, telefoon etc. 

Job wil € 240,00 reserveren voor een nieuwe smartphone. Hij verwacht deze over twee jaar te kopen. Hoeveel moet hij per maand reserveren? Rond je antwoord af op twee decimalen.

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

• weet je wat koopkracht is en waardoor je koopkracht verandert;
• weet je wat inflatie is en wat de gevolgen er van zijn;
• kan je met indexcijfers rekenen. 

Je hebt €20 en een chocoladereep kost €2. 

Hoeveel kan je er kopen?

2019

2020

Je hebt €20 en een chocoladereep kost €2. 

Hoeveel kan je er kopen?

Je inkomen stijgt naar €22,50, maar een chocolade reep wordt ook duurder: €2,50

Hoeveel kan je er nu nog kopen?

2019

2020

Je hebt €20 en een chocoladereep kost €2. 

Hoeveel kan je er kopen?

Je inkomen stijgt naar €22,50, maar een chocolade reep wordt ook duurder: €2,50

Hoeveel kan je er nu nog kopen?

2019

2020

Je koopkracht is gedaald.

Koopkracht

Als je inkomen hetzelfde blijft en de prijzen stijgen, daalt je koopkracht.

Als je inkomen stijgt en de prijzen hetzelfde blijven, stijgt je koopkracht.

Wanneer je koopkracht stijgt, kun je meer behoeften vervullen. Je welvaart stijgt dan.

% verandering

10 repen -> 9 repen

(nieuw-oud) / oud x 100 = 

of 

verschil / oud x 100 =

10 repen -> 9 repen
Bereken de % verandering

Je inkomen stijgt met 1,5% en de prijzen stijgen met 2%.
De koopkracht

1. Stijgt
2. Daalt

Je inkomen blijft gelijk en de prijzen stijgen met 1,5%.
De koopkracht

1. Stijgt
2. Daalt

Je inkomen daalt met 1% en de prijzen blijven gelijk.
De koopkracht

1. Stijgt
2. Daalt

Je inkomen daalt met 0,5% en de prijzen dalen met 1%.
De koopkracht

1. Stijgt
2. Daalt

Inflatie 

Als je prijzen sneller stijgen/dalen dan je inkomen stijgt/daalt, daalt je koopkracht en  vice versa.

Inflatie: stijging van de prijzen -> gevolg: geld wordt minder waard

Inflatie

Inflatie betekent een algemene prijsstijging van goederen en diensten.

Door inflatie wordt de koopkracht kleiner, als je inkomen niet net zoveel stijgt als de inflatie.

Wat betekent dan deflatie?

Aan de slag

Maken H1.4

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Samenvatting

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

Rekenen met indexcijfers

Koopkracht hangt af van verandering van lonen en prijzen. 

Veranderingen kan je makkelijk vergelijken met indexcijfers. 

Indexcijfer: procentuele verandering tenopzichte van het basisjaar. 

Indexcijfers

Jaar	Indexcijfer lonen	Indexcijfer prijzen
2010 (basisjaar)	100	100
2011	103	101
2012	105	103
2013	106	106
2014	106	108
2015	108	107

Rekenen met indexcijfers

In het basisjaar was de prijs van een liter benzine €1,71. 

Drie jaar later was de prijs €1,84. 

Indexcijfer = nieuw getal / getal basisjaar x 100

In het basisjaar was de prijs van een liter benzine €1,71. Drie jaar later was de prijs €1,84. Bereken het indexcijfer

Aan de slag

Maken H1.4

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Samenvatting

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

Je inkomen daalt met 1% en de prijzen stijgen met 1,5%.
De koopkracht

1. Stijgt
2. Daalt
3. Blijft gelijk

Je inkomen stijgt met 1% en de prijzen stijgen met 1%.
De koopkracht

1. Stijgt
2. Daalt
3. Blijft gelijk

Je baas is tevreden en je krijgt opslag. In plaats van €2.000 per maand krijg je nu €2.050 per maand. Bereken het indexcijfer van je nieuwe loon.