Koppelteken

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Koppelteken en trema

chocolaallergie

routeinformatie

milieuinspectie

diplomauitreiking

Koppelteken en trema

chocola-allergie

route-informatie

milieu-inspectie

diploma-uitreiking

Koppelteken en trema

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Je leert: 

Koppelteken en trema op de juiste manier gebruiken.

Bijvoorbeeld: jojo-effect

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Dit weet je al:  

Woorden los of aan elkaar schrijven

Bijvoorbeeld: goede keuze, racefiets

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Het koppelteken wordt gebruikt bij: 

• bij botsende klinkers
• letters, cijfers, andere tekens, afkortingen
• aardrijkskundige namen
• voorvoegsels
• twee gelijkwaardige woorden

botsende klinkers

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

*Het koppelteken wordt gebruikt bij botsende klinkers: aa, oe, ui

Wanneer je een samenstelling verkeerd kunt lezen, gebruik je een koppelteken.

Bijvoorbeeld: 

diplomauitreiking=diploma-uitreiking

coronaangst=corona-angst

comandoeenheid=comando-eenheid

Koppelteken in een samengesteld woord

klinkerbotsing 

 Je kunt het woord verkeerd uitspreken. Om dat te voorkomen, gebruiken we een koppelteken.

radio + omroep = radio-omroep (radioomroep)

milieu + inspectie = milieu-inspectie (milieuinspectie)

politie + agent = politie-agent (politieagent)

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

*Het koppelteken wordt gebruikt bij samenstellingen met 

letters :   X-as

cijfers: 4-jarig

andere tekens : $-teken

*afkortingen:  tv-zender 

Sint: Sint-Antonius 

Afkortingen

• Als je de afkorting letter voor letter uitspreekt óf de afkorting heeft één of meer hoofdletters, dan gebruik je een koppelteken
• Bijvoorbeeld: BMW-dealer, ov-kaart, vmbo-leerling

• Als je de afkorting uitspreekt als één woord, dan gebruik je geen koppelteken
• Bijvoorbeeld: pincode, mavoleerling

*LET OP: uitspraakprobleem? Gebruik wél een koppelteken!

Bijvoorbeeld: mavo-examen

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

*Het koppelteken wordt gebruikt bij aardrijkskundige namen

• ZuidAmerika=Zuid-Amerika
• ZuidAmerikaan=Zuid-Amerikaan
• NoordIerland=Noord-Ierland

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

*Het koppelteken wordt gebruikt bij samenstellingen met voorvoegsels.

• bijna: bijna-botsing
• niet: niet-bewoner
• oud: oud-voetballer
• ex: ex-collega

Ook: 

niet-, non-, collega-, interim-, leerling-

Nog meer?  Ja.....

In woorden met de volgende voorvoegsels: 

adjunct, aspirant, assistent, bijna, chef, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud

ex-minister

kandidaat-notaris

oud-burgemeester

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

*Het koppelteken wordt gebruikt bij samenstellingen met twee gelijkwaardige woorden.

• minister-president
• rooms-katholiek

Gelijkwaardige delen

pianiste-componiste

 hotel-restaurant

zwart-wit

cultureel-maatschappelijk

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Geen samenstelling, maar toch verwarrende klinkers, gebruik de trema

• aloë vera
• echoën
• beëindigen

Hoe schrijf je deze samenstelling?
media+aandacht

1. media aandacht
2. mediaaandacht
3. media-aandacht
4. mediaändacht

Waarom is het: media-aandacht

1. samenstelling
2. samenstelling met klinkerbotsing
3. twee gelijkwaardige woorden
4. bijzonder voorvoegsel

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

bldz. 202

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Bldz. 202

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Bldz. 203

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Je leert: 

* koppelteken en trema op de juiste          manier gebruiken

Ik kan het koppelteken...

goed toepassen!

soms goed toepassen.

Ik kan het koppelteken niet toepassen.