Paragraaf 1.6 - Biotechniek [2]

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

1.6 Biotechniek

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt voorbeelden geven van hoe je schimmels kunt gebruiken

1.6 Biotechniek

Waarvoor gebruik je schimmels?

Biotechniek > levende wezens (bio) voor je laten werken met een speciale werkwijze

• Brood (ook voor wijn en bier)
  - Gist > ééncellige schimmel die leeft van suikers in het meel
  - Gistcellen scheiden stoffen uit > koolstofdioxide en alcohol (verdampt)
  - De koolstofdioxide zorgt dat deeg kan rijzen
• Schimmelkaas
  - Sporen van juiste schimmelsoort > zorgen voor speciale smaak
• Geneesmiddelen
  - 1929 penicilline ontdekt
  - Wordt door broodschimmel gemaakt
  - Doodt bacteriën
  - Antibiotica

1.6 Biotechniek

• Wat? Maken 1.6 – Opdracht 1 t/m 8
• Hoe? Blz. 47 t/m 49
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 8 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Op welke 3 manieren kunnen schimmels nuttig worden gebruikt?

1.6 Biotechniek

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt voorbeelden geven hoe je bacteriën kunt gebruiken
• Je kunt uitleggen wat moderne biotechnologie is en daar voorbeelden bij geven

1.6 Biotechniek

Waarvoor gebruik je bacteriën?

• Fermentatie > proces om voedsel te conserveren
  - Voorbeelden zijn yoghurt en zuurkool
• Yoghurt
  - Melk + 2 melkzuurbacteriën
  - Melkzuurbacteriën leven van suikers in melk > scheiden de stof melkzuur uit > na halve dag is het yoghurt
  - Melkzuur is een natuurlijk conserveringsmiddel
• Zuurkool
  - Reepjes witte kool + melkzuurbacteriën in een afgesloten vat > paar weken > zuurkool
• Afvalwater schoonmaken
  - Afbrekers van vuil in rioolwater
  - In zuiveringsinstallaties water opvangen in grote tanks
  - In tanks leven veel bacteriën > breken afvalstoffen af tot koolstofdioxide, water en mineralen
  - Kunstmest maken van de mineralen

1.6 Biotechniek

Wat is moderne biotechnologie?

• Veredelen > organismen met de gewenste eigenschappen laten voortplanten
  - bijv. goed tegen ziekten kunnen, grote vruchten dragen, mooiere bouw bij dieren, etc.
• Moderne biotechnologie > DNA veranderen met nieuwe eigenschappen
  - voorheen insuline uit geslachte varkens > veel dieren nodig
  - nu; bacteriën die insuline kunnen produceren door menselijk DNA in bacteriën te plaatsen
  - bacteriën groeien massaal in grote kweektanks > goedkoop en snel insuline produceren
  - zie blz. 52 / bron 9

1.6 Biotechniek

Wat kan er met moderne biotechnologie?

Genetische modificatie > veranderen/aanpassen van DNA

• Voedsel als medicijn
  - arme landen gebrek aan vitamine A
  - genen in rijst aanpassen zodat rijst vitamine A maakt
• Supervoedsel maken
  - meer en/of sneller groeien van organismen (superzalmen hoeven minder voedsel)
• Wasmiddel
  - bacteriën worden aangepast om enzymen te maken die vlekken verwijderen

1.6 Biotechniek

• Wat? Maken 1.6 – Opdracht 9 t/m 17
• Hoe? Blz. 51 t/m 53
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 9 t/m 17 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Op welke 3 manieren kunnen bacteriën nuttig worden gebruikt?
  
  
• Wat is biotechnologie?