H4 - T3 : BS5 speciale manieren van overerven deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kruisingen die we tot nu toe hebben behandeld:

• Monohybride: Aa x Aa
• Intermediair: I^AI^B  x  I^AI^B
• X-chromosomaal: X^AX^a  x  X^AY
• Bloedgroepen: I^Ai x I^Bi
• Lethaal: AA = dood
• Gekoppelde overerving:        x 

Wat is de verhouding in het fenotype van de nakomelingen als:
Aa x Aa

A= Kuif, a= geen kuif, AA= lethaal

1. Kuif: geen kuif = 3 : 1
2. Kuif: geen kuif = 2: 0
3. Kuif: geen kuif = 2: 1
4. Kuif: geen kuif = 1: 1

Wat is een typisch kruisingsschema voor een monohybride overerving?

1. 
2. 
3. 
4. 

Bij de mens komen twee gekoppelde genen voor: A en B. Hoeveel procent kans is de kans dat een vader en een moeder met een chromosoompatroon zoals hiernaast een kind krijgen met genotype aaBb?

Vandaag 

Basisstof 5: niet gekoppelde overerving

Lesdoelen van Bs5:

Bs 5: 

• Je kunt kruisingsschema’s maken voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen en hieruit of uit stambomen de frequentie van genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden. 
• Je kunt verklaren dat mitochondriale overerving kan leiden tot een andere overerving dan volgens de wetten van Mendel. 

Gekoppelde overerving

Beide genen liggen op HETZELFDE

chromosoom

Onafhankelijke overerving

Beide genen liggen op VERSCHILLENDE

chromosomen

aabb x ABab

Lever je foto van het dihybride kruisingsschema in.

Bij de vorming van de haarkleur van een bepaald diersoort zijn twee allelenparen betrokken, die onafhankelijk van elkaar overerven. Wanneer van die allelenparen uitsluitend recessieve allelen voorkomen (ppqq), is de haarkleur wit.
Wanneer van één van beide paren een dominant allel voorkomt, is de haarkleur geel. Waneer van ieder allelenpaar tenminste één dominant allel voorkomt, is de haarkleur bruin.

Een bruin en wit dier worden gekruist. Een van de nakomelingen is wit. Wat is het genotype van het bruine ouderdier?

1. ppQQ
2. PpQQ
3. PpQq
4. ppqq

1. Het allel voor korte vingers is dominant (A), en Margriet is Aa
2. Het allel voor korte vingers is recessief (a), en Margriet is Aa
3. Het allel voor korte vingers is dominant (A), en Margriet is aa
4. Het allel voor korte vingers is dominant (A), en Margriet is AA

Kleurenblindheid wordt veroorzaakt door een recessief allel op het X-chromosoom.
Noah is kleurenblind.
Dit zijn de ouders van Noah: XAXa en Xa Y-.
Welke uitspraak is correct?

1. Noah is zeker een jongen.
2. Noah kan een jongen, maar ook een meisje zijn.
3. De vader van Noah kan kleuren zien.
4. De moeder van Noah kan geen kleuren zien.

Kleurenblindheid wordt veroorzaakt door een recessief allel op het X-chromosoom.
Sam is kleurenblind.
Dit zijn de ouders van Sam: XAXa en XA Y-.
Welke uitspraak is correct?

1. Sam is zeker een jongen.
2. Sam kan een jongen, maar ook een meisje zijn.
3. De vader van Noah kan kleuren zien.
4. De moeder van Noah kan geen kleuren zien.

Hier zie je 2 cavia’s die samen nakomelingen hebben gekregen. Wat kun je zeggen over deze kruising?

1. De allelen voor de kleuren rood en wit zijn beide dominant, en als de cavia’s in de F1 onderling worden gekruist, is er 50% kans op rode nakomelingen .
2. De allelen voor de kleuren rood en wit zijn beide dominant, en als de cavia’s in de F1 onderling worden gekruist, is er 50% kans op witte nakomelingen .
3. De allelen voor de kleuren rood en wit zijn beide dominant, en de cavia’s in de F1 hebben een intermediair fenotype.
4. De cavia’s in de F1 hebben een intermediair fenotype, en als de cavia’s in de F1 onderling worden gekruist, is er 50% kans op rode nakomelingen .

Ligt deze eigenschap op het X-chromosoom, op het autosoom of is dat met deze stamboom niet te bepalen?

1. X-chromosoom
2. Autosoom
3. Niet te bepalen

• Het gen voor kleurenblindheid is recessief en is X-Chromosomaal.
  
• Een kleurenblinde man en een heterozygoot (niet-kleurenblinde) vrouw krijgen een kind.
  

Wat is de kans dat hun eerste kind kleurenblind is?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Hoeveel procent is de kans dat een meisje kleurenblind is?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Hoeveel procent is de kans dat een jongen kleurenblind is?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Hoeveel procent van de meisjes is kleurenblind?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Hoeveel procent van de jongens is kleurenblind?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Ziekte van Duchenne (spieraandoening) is een X-chromosomale aandoening. Hoe noteer je het genotype van een man met deze ziekte?

1. XaXa
2. XaY
3. aa
4. Aa

Bij fruitvliegen komt een dominant, X-chromosomaal allel Q voor dat staafvormige ogen veroorzaakt. Allel q veroorzaakt normale ogen. Het dominante, niet X-chromosomale allel R veroorzaakt normale vleugels en het allel r veroorzaak kleine vleugels. Een mannetje wordt gekruist met twee verschillende vrouwtjes (1 en 2) met als resultaten:
1) alle nakomelingen hebben normale vleugels; 50% van zowel de mannetjes als vrouwtjes heeft staafvormige ogen en de andere 50% normale ogen
2) alle nakomelingen hebben staafvormige ogen; 75% heeft normale vleugels en de overige 25% heeft kleine vleugels.
Wat is het genotype van het mannetje.

1. XQY RR
2. XQY Rr
3. XqY RR
4. XqY Rr

Bij fruitvliegen komt een dominant, X-chromosomaal allel Q voor dat staafvormige ogen veroorzaakt. Allel q veroorzaakt normale ogen. Het dominante, niet X-chromosomale allel R veroorzaakt normale vleugels en het allel r veroorzaak kleine vleugels. Een mannetje wordt gekruist met twee verschillende vrouwtjes (1 en 2) met als resultaten: 1) alle nakomelingen hebben normale vleugels; 50% van zowel de mannetjes als vrouwtjes heeft staafvormige ogen en de andere 50% normale ogen
2) alle nakomelingen hebben staafvormige ogen; 75% heeft normale vleugels en de overige 25% heeft kleine vleugels. Wat is het genotype van het mannetje.

Men kruist AaBb x AaBb.
De allelen erven gekoppeld over waarbij A en B op 1 chromosoom liggen en a en b ook.
Hoe groot is de kans op het genotype aabb

1. 100%
2. 25%
3. 0%
4. 50%

Men kruist AabB x AabB.
De allelen erven gekoppeld over waarbij A en b op 1 chromosoom liggen en a en B ook.
Hoe groot is de kans op het genotype aabb

1. 100%
2. 25%
3. 0%
4. 50%

nr 6 heeft als genotype

1. AA
2. Aa
3. aa
4. kan AA zijn maar ook Aa

x? heeft als genotype

1. AA
2. Aa
3. aa
4. kan AA zijn maar ook Aa

aan de slag:

genetica 2021 vragen staan online.

https://eindexamensite.nl/teacherexam/24564/start

eindexamensite.nl