Een afscheidsceremonie is een aantal samenhangende rituelen rond het afscheid van een overleden persoon. Hierover beslist de naaste familie.
Dit verschilt per cultuur en tijd. Zo hebben mensen:
- de behoefte om doden te begeleiden naar het hiernamaals (hunebedden en grafheuvels), laten afdrijven (Hindoes, Vikingen), balseming (Egypte oa) ed
- te zorgen voor de dode
- angst voor de zwervende ziel
- de behoefte zich te 'ontdoen' van het lichaam van de overledene