Bouwjuk

• Hout en meubel
• MBO
• Studiejaar 1,2

Oefenen

bouwjuk

R. Verhoeve

Leerdoelen:

 Aan het einde van deze les weet de student 

op twee manieren  meetpunten over te brengen. 

Wat een terreinplan is.

Wat ga jij in deze les doen.

1. Je voorbereiden op het zetten van een bouwjuk en spiegelen.
2. Drie manieren leren om een haakse hoek uit te zetten.
3. Oefenen met de termen, gebruikt bij het zetten en stellen van een juk.
4. Materiaallijst controleren en wegstrepen wat niet nodig is.

Wat weet je al over een bouwraam te vertellen!

Pentagoonprisma

Haakse hoek

uitzetten

1. Haakse hoek uitzetten  met een pentagoonprisma!

1. Zet het middelpunt uit met een touw!
2. Trek vanuit punt A en punt B twee nieuwe gelijken stralen (r2) en bepaal hiermee het snijpunt van R2!
3. Span nu een draad vanaf het middelpunt die door het snijpunt van r2 gaat!
4. Controleer eventueel de haakse hoek met een bouwhaak.

A .

. B

r2

r2

r1

Voorbeeld in zand 

2. Haakse hoek uitzetten met de  omcirkelmethode!

L

Pijl zit ongeveer 200 a 300 mm boven het
hart van de 

weg.

Nu het pijl (= 0)  uitzetten...

overhalen met de roterende lazer op elke piket!

Bouwraam uitgezet,

piket

piket

piket

piket

piket

piket

piket

Bouwraam gemeten vanaf de erfgrens en gemeentegrens

Erfgrens

Gemeentegrens

Erfgrens

Pijl=0

bouwraam

Op welke hoogte plaats je de planken van een juk?

                                                           

Vanaf de fundering tot aan peil is het makkelijk om voor de maatvoering van de bouwwerkzaamheden gebruik te maken van een bouwraam of juk. Een juk is hoek van piketten en twee korte bouwplanken.

Voor grotere projecten worden jukken toegepast. De aannemer zet de jukken uit, met potloodstrepen en eventueel verduidelijkende teksten, waarna de maatvoering gecontroleerd wordt.

Tussen het bouwwerk (gebouw) en juk moet voldoende (werk)ruimte worden gehouden, tussen de 1,3 m en 1,5 m.

Bouwjuk

Dit is pas een grote bouwhaak!

Bouwjuk

Aanlegbreedte

                                              

                                                    Meten en uitzetten.

De aannemer laat eventueel bomen rooien, sloten dempen enz.

Voordat met de bouw wordt begonnen wordt eerst het bouwterrein ingericht.

De aannemer maakt hiervoor een terreinplan.

Op het terreinplan staan:

A. Omheiningen: tegen diefstal - vernieling - gevaar van spelende kinderen.

B. Werkwegen: voor toevoer van materialen - werklui - machines enz.

C. Keten en loodsen: Directiekeet - toiletten - schaftketen - opslagloodsen enz.

D. Leidingen: Telefoon - water - elektriciteit.

E. Bouwkranen - bouwliften.

F. Afvalcontainers.

Terreinplan:

Wat heeft de aannemer op
het terreinplan staan?

Zet de juiste benaming op zijn plaats

voorgevel rooilijn

gemeentegrens

erfgrens

erfscheiding

1. Rooilijnen - erfgrens - peil! 

                                    

De precieze plaats van het bouwwerk is aangegeven in het Bestemmingsplan van de gemeente.

In het bestemmingsplan zijn de rooilijnen aangegeven.

Rooilijnen zijn de lijnen waartussen het gebouw precies moet komen.

De voorgevelrooilijn zorgt er voor dat alle voorgevels in een straat gelijk lopen, deze wordt meestal vanaf het midden van de straat gemeten.

In bepaalde gevallen kan men ook de rooilijnen voor de zijgevels en de achtergevel aangeven.

De Erfgrens - terreingrens of erfscheiding geven de grenzen aan van het stuk bouwgrond waarop het gebouw staat met tuin enz.

Het is het stuk bouwgrond dat je hebt gekocht, de grenzen zijn tot op de cm. bepaald.

Als je als bewoner je garage bijvoorbeeld 5 cm over 

de erfscheiding van je buren bouwt, kunnen zij eisen 

dat je hem weer afbreekt.

De Dienst Bouw en Woningtoezicht van de gemeente komt de rooilijnen uitzetten.

Op de kruising van erfafscheidings- met voorgevelrooilijn- lijnen, plaatsen zij 2 piketten, de bovenkant rood geschilderd om goed op te vallen.

In de bovenkant slaat men een spijker om het precieze punt 

aan te geven (verklikkers). 

Het peil is een belangrijke maat die van te voren is afgesproken, het is de bovenkant afgewerkte vloer.

Het peil ligt ± 200 a 300 mm. boven de kruin (hoogste punt) van de straat.

1. Het peil wordt net als de rooilijnen meestal aangegeven door de gemeente.
   
2. Je kunt de maat van het peil ook overnemen van het huis van de buren.
   

Vanuit het peil meet je alle hoogtematen van het huis.

Vanuit het peil naar beneden ( - ) meet je de maten voor de fundering, vanuit het peil naar boven ( + ) voor de verdiepingen.

2. Hoeken uitzetten!

De hoeken moeten zuiver haaks ziin.

Voor een eenvoudige woning kun je een bouwhaak gebruiken.

Voor grote gebouwen worden nauwkeurige meetinstrumenten gebruikt zoals het

pentagoonprisma, hoekspiegel en theodoliet.

Na dat de voorgevelrooilijn is aangegeven kan men beginnen met uitzetten.

Eerst worden de hoekpunten van het gebouw uitgezet.

Bij het uitzetten heb je de maatvoeringtekening nodig, hierop staan de maten van de gevels van het gebouw.

Op de hoeken worden jalons geplaatst, dit zijn rood-witte ijzeren palen.

theodoliet.

pentagoonprisma

waterpasinstrument

                                                                                Bouwhaak.

Bij het uitzetten van grote hoeken gebruik je een bouwhaak.

De bouwhaak noem je ook wel de 3- 4- 5 steek.

Op de 3 latten zet je een veelvoud uit van 3 - 4 en 5.

Bijvoorbeeld: 3 x 20 cm - 4 x 20 cm en 5 x 20 cm.

of: 3 x 30 cm - 4 x 30 cm en 5 x 30 cm.

Het is maar net hoe groot je de bouwhaak wilt maken.

Je neemt 3 latten van ± 10cm breed en ± 2 cm dik, de latten moeten wel zuiver recht zijn.

Hoe lang je de latten neemt hangt af van hoe groot je de bouwhaak wil maken.

Volgens het voorbeeld boven nemen we 2 latten van ± 1,5 meter lang en 1 lat van ± 1 meter lang.

Bevestig een lange lat en de korte lat met de uiteinden als een hoek op elkaar.

Maak de 2 latten vast met 1 draadnagel, zodat je de latten nog kunt draaien te op zichtte van elkaar.

A. Meet op de korte laat 600 mm af ( 3 x 200 ) en op de lange lat 800 mm.

     (4 x 200).

B. Meet op de tweede lange lat 1000 mm af ( 5 x 200 ). Schuif de lat over de           gemaakte hoek tot de maatstrepen precies op elkaar liggen. Nagel de               schuine lat vast met 1 of 2 nagels en sla nog een nagel in de haakse hoek.

C  Meet op de tweede lange lat 1000 mm af ( 5 x 200 ).

     Schuif de lat over de gemaakte hoek tot de maatstrepen precies op elkaar       liggen.

     Nagel de schuine lat vast met 1 of 2 nagels en sla nog een nagel in de                 haakse hoek.

3. Bouwraam uitzetten!

Om het bouwwerk wordt het bouwraam uitgezet.

Het bouwraam bestaat uit piketten ( 50 x 50 x 1000mm) en planken van ± 100 of 120 mm breed  en  20 mm. dik.

Tussen het bouwraam en het bouwwerk moet je voldoende werkruimte houden (± 1,30 m. tot 1,50 m).

De bovenkant van het bouwraam is het peil.

Tussen het bouwraam en het bouwwerk zit

1. 200 cm
2. ± 0,30 m. tot 0,50 m
3. 100 cm
4. ± 1,30 m. tot 1,50 m

De hoeken van het gebouw staan aangegeven met jalons op de bouwplek.

Op het bouwraam worden nu de buitenmuren 

(spouwmuren) en de binnenmuren afgeschreven.

Ook de fundering (aanlegbreedte) wordt afgeschreven op het bouwraam.

Aanlegbreedte is:

1. totale muurbreedte
2. totale woningbreedte
4. funderingsbreedte

Elke plank laat men op 1 hoek doorlopen.

Hierdoor heb je zo min mogelijk zaagwerk. Deze manier van het monteren noem je "molenwieken".

Molenwieken

Waar zijn de rooilijnen op terug te vinden

1. luchtfoto
2. terreinplan
3. Bouwplan
4. bestemmingsplan

Wie zet de rooilijnen uit?

1. De timmerman
2. De opzichter
3. Dienst bouw en woningtoezicht
4. metselaar

Verplaats de fotootjes in het juiste jargon ! 

Molenwieken

spiegelen

Piket paaltje

Juk

Gemeente- piket

Zet de machines op gebruik volgorde van links naar rechts! 

Tekst

Tekst

Bij eenvoudige kleine bouwwerken, bijvoorbeeld een garage of schuur zet men alleen bouwplanken op de hoeken en op de plaatsen van de tussenmuren, men noemt dit een bouwjuk. 

Bouwjukken maak je van 2 of 3 piketten met korte bouwplanken.

Bij eenvoudige uitbouw werkzaamheden zet men sneller een juk. Ook bij een eenvoudige garage of schuur zet men sneller alleen bouwplanken op de hoeken en op de plaatsen van de tussenmuren, men noemt dit een bouwjuk. Voordeel is dat je er gemakkelijk tussendoor kan met machines.

Bouwjukken maak je van 2 of 3 piketten met korte bouwplanken.

De vorstgrens ligt op 600 mm. beneden het maaiveld, de aanlegdiepte is dus altijd groter dan 600 mm.

De zijkanten van de bouwput worden schuin afgegraven zo dat de grond niet naar beneden kan vallen.

De schuine zijkant noem je een talud.

4. Uitloden:

Dit overbrengen van meetpunten en meetlijnen noemen we uitloden, je doet dit met de waterpas of spiegelen.

Het snijpunt wordt aangegeven met piketjes.

Men is nu zover dat begonnen kan worden met het aanbrengen van de funderingen.

De fundering staat op de bouwplanken aangegeven.

Deze gaan we nu uitzetten in de bouwput, dit doe je door draden te spannen en het

snijpunt loodrecht naar beneden over te brengen.

spiegelen

Hoe heeft jou klasgenoot deze praktijkles voorbereid?

Wat waren zijn werkzaamheden en zijn inzet tijdens de praktijkles?