Les 7. Oefenen Spiegelen

• Hout en meubel
• MBO
• Studiejaar 1,2

Oefenen

spiegelen

R. Verhoeve

Leerdoelen:

 Aan het einde van deze les weet de student 

op twee manieren  meetpunten over te brengen. 

Wat ga jij in deze les doen.

1. Je voorbereiden op de les spiegelen.
2. Uitleg over rooilijnen
3. Oefenen met de termen, gebruikt bij het zetten en stellen van een juk.
4. Zelfstandig een materiaallijst invullen.

Wat weet je al over een bouwjuk te vertellen!

Bouwlijn is hier wel de

 voorgevel rooilijn!

(Voorgevel) 

Rooilijn is hier ook de gemeentegrens!

1. Rooilijnen - erfgrens - peil! 

                                    

De precieze plaats van het bouwwerk is aangegeven in het Bestemmingsplan van de gemeente.

In het bestemmingsplan zijn de rooilijnen aangegeven.

Rooilijnen zijn de lijnen waartussen het gebouw precies moet komen.

De voorgevelrooilijn zorgt er voor dat alle voorgevels in een straat gelijk lopen, deze wordt meestal vanaf het midden van de straat gemeten.

In bepaalde gevallen kan men ook de rooilijnen voor de zijgevels en de achtergevel aangeven.

Spiegelen!

Spiegelen!

De Erfgrens - terreingrens of erfscheiding geven de grenzen aan van het stuk bouwgrond waarop het gebouw staat met tuin enz.

Het is het stuk bouwgrond dat je hebt gekocht, de grenzen zijn tot op de cm. bepaald.

Als je als bewoner je garage bijvoorbeeld 5 cm over 

de erfscheiding van je buren bouwt, kunnen zij eisen 

dat je hem weer afbreekt.

De Dienst Bouw en Woningtoezicht van de gemeente komt de rooilijnen
uitzetten. Op de kruising van erfafscheidings- met voorgevelrooilijn- lijnen, plaatsen zij 2 piketten, de bovenkant rood geschilderd om goed
op te vallen. In de bovenkant slaat men een spijker om het precieze

punt aan te geven (verklikkers). 

voorgevel rooilijn

voorgevel rooilijn

Het peil is een belangrijke maat die van te voren is afgesproken, het is de bovenkant afgewerkte vloer.

Het peil ligt ± 200 a 300 mm. boven de kruin (hoogste punt) van de straat.

1. Het peil wordt net als de rooilijnen meestal aangegeven door de gemeente.
   
2. Je kunt de maat van het peil ook overnemen van het huis van de buren.
   

Van uit het peil meet je alle hoogtematen van het huis.

Van uit het peil naar beneden ( - ) meet je de maten voor de fundering, van uit het peil naar boven ( + ) voor de verdiepingen.

2. Hoeken uitzetten!

Zet de juiste benaming op zijn plaats

voorgevel rooilijn

zijgevel rooilijn

erfgrens

Achtergevel rooilijn

De hoeken moeten zuiver haaks ziin.

Voor een eenvoudige woning kun je een bouwhaak gebruiken.

Voor grote gebouwen worden nauwkeurige meetinstrumenten gebruikt zoals het

pentagoonprisma, hoekspiegel en theodoliet.

Na dat de voorgevelrooilijn is aangegeven kan men beginnen met uitzetten.

Eerst worden de hoekpunten van het gebouw uitgezet.

Bij het uitzetten heb je de maatvoeringtekening nodig, hierop staan de maten van de gevels van het gebouw.

Op de hoeken worden jalons geplaatst, dit zijn rood-witte ijzeren palen.

Maatvoeringstekening

theodoliet.

pentagoonprisma

waterpasinstrument

                                                                                Bouwhaak.

Bij het uitzetten van grote hoeken gebruik je een bouwhaak.

De bouwhaak noem je ook wel de 3- 4- 5 steek.

Op de 3 latten zet je een veelvoud uit van 3 - 4 en 5.

Bijvoorbeeld: 3 x 20 cm - 4 x 20 cm en 5 x 20 cm.

of: 3 x 30 cm - 4 x 30 cm en 5 x 30 cm.

Het is maar net hoe groot je de bouwhaak wilt maken.

Je neemt 3 latten van ± 10cm breed en ± 2 cm dik, de latten moeten wel zuiver recht zijn.

Hoe lang je de latten neemt hangt af van hoe groot je de bouwhaak wil maken.

Volgens het voorbeeld boven nemen we 2 latten van ± 1,5 meter lang en 1 lat van ± 1 meter lang.

Bevestig een lange lat en de korte lat met de uiteinden als een hoek op elkaar.

Maak de 2 latten vast met 1 draadnagel, zodat je de latten nog kunt draaien te op zichtte van elkaar.

A. Meet op de korte laat 600 mm af ( 3 x 200 ) en op de lange lat 800 mm.

     (4 x 200).

B. Meet op de tweede lange lat 1000 mm af ( 5 x 200 ). Schuif de lat over de           gemaakte hoek tot de maatstrepen precies op elkaar liggen. Nagel de               schuine lat vast met 1 of 2 nagels en sla nog een nagel in de haakse hoek.

C  Meet op de tweede lange lat 1000 mm af ( 5 x 200 ).

     Schuif de lat over de gemaakte hoek tot de maatstrepen precies op elkaar       liggen.

     Nagel de schuine lat vast met 1 of 2 nagels en sla nog een nagel in de                 haakse hoek.

3. Bouwraam uitzetten!

Om het bouwwerk wordt het bouwraam uitgezet.

Het bouwraam bestaat uit piketten ( 50 x 50 x 1000mm) en planken van ± 100 of 120 mm breed  en  20 mm. dik.

Tussen het bouwraam en het bouwwerk moet je voldoende werkruimte houden (± 1,30 m. a 1,50 m).

De bovenkant van het bouwraam is het peil.

Tussen het bouwraam en het bouwwerk zit

1. 200 cm
2. ± 0,30 m. a 0,50 m
3. 100 cm
4. ± 1,30 m. a 1,50 m

De hoeken van het gebouw staan aangegeven met jalons op de bouwplek.

Op het bouwraam worden nu de buitenmuren 

(spouwmuren) en de binnenmuren afgeschreven.

Ook de fundering (aanlegbreedte) wordt afgeschreven op het bouwraam.

Aanlegbreedte is:

1. totale muurbreedte
2. totale woningbreedte
3. Kavelbreedte
4. funderingsbreedte

Elke plank laat men op 1 hoek doorlopen.

Hierdoor heb je zo min mogelijk zaagwerk. Deze manier van het monteren noem je "molenwieken".

Molenwieken

Waar zijn de rooilijnen op terug te vinden

1. luchtfoto
2. terreinplan
3. Bouwplan
4. bestemmingsplan

Wie zet de rooilijnen uit?

1. De timmerman
2. De opzichter
3. Dienst bouw en woningtoezicht
4. metselaar

Verplaats de fotootjes in het juiste jargon ! 

Molenwieken

spiegelen

Piket paaltje

Juk

Gemeente- piket

Verplaats de fotootjes in het juiste jargon ! 

bouwjuk

molenwieken

pijl

voorgevelrooilijn

maaiveld

voorgevelrooilijn

gemeentegrens

rooilijn

bouwlijn

Zet de machines op gebruik volgorde van links naar rechts! 

Tekst

Tekst

Bij eenvoudige kleine bouwwerken, bijvoorbeeld een garage of schuur zet men alleen bouwplanken op de hoeken en op de plaatsen van de tussenmuren, men noemt dit een bouwjuk. 

Bouwjukken maak je van 2 of 3 piketten met korte bouwplanken.

Bij eenvoudige kleine bouwwerken, bijvoorbeeld een garage of schuur zet men alleen bouwplanken op de hoeken en op de plaatsen van de tussenmuren, men noemt dit een bouwjuk. 

Bouwjukken maak je van 2 of 3 piketten met korte bouwplanken.

Aftekenen van de maten op het bouwraam:

Span een draad over het bouwraam, langs de jalons, begin op de plaats van de rooilijn. 

Je kunt de draad op de bouwplank bevestigen met een draadnagel of door een draadnagel bovenop de bouwplank te slaan.

Zet daarna de andere gevels uit, doe dit haaks op de eerste draad.

Je kunt controleren of de hoeken haaks zijn met een bouwhaak.

Leg de bouwhaak op een stapeltje stenen zo dat hij dezelfde hoogte heeft als het bouwraam.

4. Uitgraven:

Er wordt een bouwput gegraven waarin de fundering komt, de aanlegdiepte. De diepte van de bouwput hang af van de soort grond en de soort fundering.

De vorstgrens ligt op 600 mm. beneden het maaiveld, de aanlegdiepte is dus altijd groter dan 600 mm.

De zijkanten van de bouwput worden schuin afgegraven zo dat de grond niet naar beneden kan vallen.

De schuine zijkant noem je een talud.

4. Uitloden:

Dit overbrengen van meetpunten en meetlijnen noemen we uitloden, je doet dit met de waterpas of spiegelen.

Het snijpunt wordt aangegeven met piketjes.

Men is nu zover dat begonnen kan worden met het aanbrengen van de funderingen.

De fundering staat op de bouwplanken aangegeven.

Deze gaan we nu uitzetten in de bouwput, dit doe je door draden te spannen en het

snijpunt loodrecht naar beneden over te brengen.

spiegelen

Hoe heeft jou klasgenoot deze praktijkles voorbereid?

Wat waren zijn werkzaamheden en zijn inzet tijdens de praktijkles?