5.3 Beenverbindingen

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

5.3 Beenverbindingen

Thema 5 Stevigheid en beweging

Wat weten we al?

Leerdoelen 5.2

• Je kunt de kenmerken van kraakbeenweefsel en beenweefsel noemen en de delen ervan benoemen in een afbeelding
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven.

Begrippen 5.2

• Beenweefsel
• Kalkzouten
• Kraakbeenweefsel
• Lijmstof

Leerdoelen 5.3

• Je kunt vier beenverbindingen onderscheiden.
• Je kunt delen van een gewricht noemen met hun functies.
• Je kunt de bouw en werking van drie typen gewrichten onderscheiden.

Beenverbindingen

Er zijn vier manieren waarop botten met elkaar verbonden kunnen zijn.

• Vergroeid
• Naad
• Kraakbeen
• Gewrichten

Onbeweeglijke verbindingen

• Het heiligbeen bestaat uit een aantal wervels die met elkaar vergroeid zijn. Deze wervels kunnen niet bewegen. Het staartbeen bestaat ook uit vergroeide wervels.
  
• De schedelbeenderen zijn door een naad met elkaar verbonden. Ook tussen deze botten is geen beweging mogelijk.

Beweeglijke verbindingen

• De ribben en het borstbeen zijn door kraakbeen met elkaar verbonden. Hierdoor is er een beetje beweging mogelijk tussen de botten. Dit is nodig als je ademhaalt.
  
• De ribben en de wervels zijn door gewrichten met elkaar verbonden. Er is veel beweging mogelijk tussen de botten.

Bouw van een gewricht 1/2

• Een gewricht verbindt twee botten met elkaar. 
• Het ene bot heeft een gewrichtskogel en het andere een gewrichtskom.
• De gewrichtskogel kan bewegen in de gewrichtskom. 
• Beide zijn bedekt met een kraakbeenlaagje. 
• Daardoor kunnen de botten soepel bewegen en is er minder slijtage

Bouw van een gewricht 2/2

• Een gewricht zit meteen gewrichtskapsel aan elkaar vast. Dit houdt de botten op hun plaats.
• De binnenkant van het gewrichtskapsel geeft gewrichtssmeer af. Dat is een stroperige vloeistof waardoor de botten soepel bewegen.
• Om veel gewrichten zitten stevige kapselbanden. Deze lopen op verschillende manieren kruislings over het gewrichtskapsel. 
• De botten blijven zo nog beter op hun plaats zitten.

Typen gewrichten

Er zijn 3 typen gewrichten:

• Kogelgewricht: de gewrichtskogel van het ene bot draait in de gewrichtskom van het andere.
• Rolgewricht: de botten draaien om de lengteas om elkaar heen voor een draaiende beweging.
• Scharniergewricht: het ene bot beweegt als een scharnier ten opzichte van het andere bot.

Ik kan nu

• Je kunt vier beenverbindingen onderscheiden.
  
• Je kunt delen van een gewricht noemen met hun functies.
  
• Je kunt de bouw en werking van drie typen gewrichten onderscheiden.

Begrippen 5.3

• Gewricht
• Gewrichtskapsel
• Gewrichtskogel
• Gewrichtskom
• Gewrichtssmeer
• Kapselbanden
• Kogelgewricht
• (verbinding met) Kraakbeen
• Naad

Aan het werk!

Maken opdrachten: 5.3 : 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 5.3

Veel goed? -> Maken 8+ online extra  5.3