9.5 Bloedvaten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

9.5 Bloedvaten

Na vandaag weet je:

• Hoe de verschillende bloedvaten opgebouwd zijn
• Hoe de bloedstolling verloopt
• Hoe weefselvloeistof ontstaat
• Hoe lymfevaten werken en hoe het lymfevatenstelsel is opgebouwd

Slagaders

- van het hart af

- bijna altijd zuurstofrijk

- dikke stevige wand

- bloed stroomt door bloeddruk

- opgebouwd uit diverse lagen

BINAS 84 C2

Haarvaten

- liggen in een orgaan/weefsel

- hebben gezamenlijk een grote diameter

- trage stroomsnelheid

- wand van een cellaag dik (dekweefsel en basaal membraan)

- door openingen in het dekweefsel kan bloedplasma met opgeloste stoffen naar weefsel 

- drie soorten met verschillende doorlaatbaarheid

Haarvat soort 1

Glad endotheel met tight-junctions

Er kunnen nauwelijks stoffen tussen
de cellen door.

Meeste stoffen via diffusie,

endocytose, exocytose.

Haarvat soort 2

Glad endotheel met poriën

Op plekken waar extra capaciteit

nodig is: hersenen, nieren en alvleesklier.

Haarvat soort 3

Endotheel met open structuur

In organen waar veel contact

tussen bloed en orgaan nodig

is: lever, milt en rode beenmerg.

Aders

- naar het hart toe

- bijna altijd zuurstofarm

- kleppen

- bloed voortgeduwd door omliggende spieren

- opgebouwd uit verschillende lagen
(welke mist t.o.v. slagader?)

Atherosclerose

www.bioplek.org

Bloedstolling

www.bioplek.org

Weefselvloeistof

Bij de haarvaten vindt de uitwisseling van 

stoffen plaats tussen bloed en weefsel.

De bloeddruk perst een deel van het 

bloedplasma (met zuurstof, aminozuren, 

glucose) tussen de endotheelcellen en door de poriën (indien aanwezig) het weefsel in (tussen de weefselcellen).

Bloedplasma buiten bloedvaten heet weefselvloeistof.

www.bioplek.org

Weefselvloeistof

Weefselvloeistof

Dagelijks ongeveer 20L van 

bloedplasma -> weefselvloeistof. 

Ongeveer 10% blijft achter in de 

weefsels.

Het lymfesysteem zorgt er voor 

dat deze weefselvloeistof weer 

terug komt in de bloedbaan. Als het weefselvloeistof in de lymfevaten komt heet het lymfe.

Lymfesysteem

Lymfevaten hebben kleppen om te zorgen dat de lymfe de goede kant op stroomt.

Lymfesysteem

Via de borstbuis komt de lymfe bij de sleutelbeenader weer het bloed in.

Bloedplasma=weefsel-vloeistof=lymfe.