SE1 - les 4 (nakijken tekst 4 + hoofdgedachte bepalen)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Les 3 - nakijken tekst 4, uitleg hoofdgedachten en maken tekst 5

Lesdoelen

- Je weet wat een hoofdgedachte is en hoe je die kunt vinden/maken/bepalen.

- Je leert een stappenplan dat je hierbij kan gebruiken.

Nakijken tekst 4 - vraag 22

• a Wat is het onderwerp van de tekst?
  
• Snoepspelletjes op internet.
  
• b Noteer uit de eerste zin van elke alinea telkens de twee belangrijkste woorden.
  
• 1: spelletjes, producten. 2: kinderbrein beïnvloeden.
• 3: experiment,basisschoolkinderen. 4: effectief, reclame-element.
• 5: advies, Europese Commissie. 6: ouders, slot.
• 7: resultaten, betrouwbaar. 8: verbod, soelaas.
• c Vind je in deze tekst vooral objectieve of subjectieve informatie, denk je?
  
• Vooral objectieve informatie, want er komen vooral deskundigen (onderzoekers) aan het woord.

Nakijken tekst 4 - vraag 23

Vragen over hoofdzaken

• a Welke twee functies heeft de inleiding van de tekst?
  
• Onderwerp noemen, samenvatting geven.
  
• b Welke truc gebruiken reclamemakers om snoepgedrag van kinderen te beïnvloeden?
  
• Het verwerken van snacks en snoepmerken in online games.
  
• c Wat blijkt uit het onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen?
  
• Als er een snoepmerk verwerkt zit in een spelletje, gaan kinderen daardoor meer snoepen.

Nakijken tekst 4 - vraag 23

Vragen over hoofdzaken

• d Hoe komt het volgens Folkvord dat de reclamespelletjes zo effectief zijn?
  
• B Kinderen hebben niet door dat het reclame is.
  
• e Welk advies gaat Folkvord uitbrengen aan de Europese Commissie?
  
• C Dat games met snoep helemaal verboden worden.
  
• f In hoeverre is Monique Simons het eens met Folkvord? Leg je antwoord uit.
  
• Ze vindt de resultaten van zijn onderzoek betrouwbaar, maar ze vindt het advies dat hij wil geven niet goed.

Nakijken tekst 4 - vraag 24

Samenvatten

• a Vat alinea 7 en 8 samen in maximaal 25 woorden. Gebruik je antwoorden uit opdracht 23f.
• Bijvoorbeeld: Monique Simons vindt de resultaten van Folkvords onderzoek betrouwbaar. Zij wil echter een andere oplossing: kinderen bewuster en weerbaarder maken. (20 woorden)

Nakijken tekst 4 - vraag 25

Vragen over details

• a Wat wordt er bedoeld met De games hebben een groot bereik (r. 15)?
• Het aantal kinderen dat de games speelt, is groot.
• b Wat is het verband tussen alinea 3 en 4?
  
• B Alinea 4 geeft een verklaring bij alinea 3.
  
• c Welk twee tegenstellende signaalwoorden zie je in alinea 5? Noteer kort wat de tegenstellingen zijn.
• echter: waarschuwing - kinderen herkennen de reclame niet.
  
• maar: fabrikanten maakten afspraken - fabrikanten hielden zich niet aan de afspraken.

Nakijken tekst 4 - vraag 25

Vragen over details

• d In alinea 6 staat: Nu winnen de reclamemakers. (r. 55) Tussen wie gaat de strijd volgens Folkvord?
• Tussen de reclamemakers en de Europese Commissie, die de regels bepaalt.
• e In alinea 7 staat: Folkvords resultaten zijn betrouwbaar. (r. 58) Is dit subjectieve of objectieve informatie? Leg je antwoord uit.
• Objectief, want de uitspraak is van Monique Simons en die is deskundige op dit gebied.

Nakijken tekst 4 - vraag 26

Woordenschat

• a Uit welke twee delen bestaat onbeperkt (r. 21)?
  
• on = niet; beperken = een limiet stellen
  
• b Wat betekent onbeperkt?
  
• onbeperkt = zoveel als je zelf wilt
  
• c Wat betekent effectief (r. 26)?
  
• effectief = met een groot effect / grote invloed
• d Wat is zelfregulatie (r. 42)?
  
• zelfregulatie = jezelf regels opleggen

Nakijken tekst 4 - vraag 26

Woordenschat

• e Wat betekent degelijk (r. 48)?
  
• degelijk = stevig, van goede kwaliteit
  
• f Geef een synoniem voor opduiken (r. 51).
  
• opduiken = opeens verschijnen
  
• g Bekijk tekst 6. Welke van de vier betekenissen heeft element (r. 27) in tekst 5?
  
• Betekenis 4. 

Welke theorie gaan we behandelen?

- Hoe pak je meerkeuzevragen aan?

- Hoe pak je open vragen aan?

- Opbouw van de kern

- De hoofdgedachte bepalen

- Tips bij leesvaardigheid

Hoofdgedachte bepalen

Het belangrijkste wat over het onderwerp wordt geschreven is de hoofdgedachte van de tekst. 

De hoofdgedachte:

- Geeft antwoord op de vragen: ‘Wat is het onderwerp en wat wordt er over het onderwerp gezegd?’. 

- Is meestal één zin.

- Staat vaak in de inleiding of in het slot.

Stappenplan hoofdgedachte

1 Lees de titel en inleiding.

2 Bepaal het onderwerp van de tekst.

3 Wat vertelt de tekst je over het onderwerp?

- informerende tekst: wat is de belangrijkste informatie?

- betogende tekst (mening): wat vindt de schrijver van het onderwerp?

4 Formuleer de hoofdgedachte in één zin (mag een samengestelde zin zijn) of kies het meerkeuzeantwoord dat het dichtst bij jouw antwoord komt.

Tips

- Het onderwerp van de tekst moet in ieder geval in het antwoord staan.

- Te algemene antwoorden zijn vaak fout.

- Let op: de hoofdgedachte gaat over de hele tekst.

Tekst 5

Rapmuziek om sensor te activeren

Huiswerk voor de volgende les: 

maak de vragen bij tekst 5