AFP 2.3.5

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 5

Periode 3

Leerjaar 2

Vorige les

Voor welke aandoeningen wordt een longfunctieonderzoek ingezet?

Waarom wordt een echografie niet vaak bij longaandoeningen gebruikt?

Wat is het verschil tussen een CT-scan en een MRI-scan?

Lesindeling 

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Herhaling vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
   
4. Laatste presentatie (15 min.)
5. Casuïstiek Longen (20 min.)
6. Start medicatie (10 min.)
7. Zelf aan de slag (30 min.)
8. Afronden medicatie (30 min)
9. Afsluiting en huiswerk (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. Benoemen welke medicijnen er gegeven kunnen worden bij bacteriële infecties, welke categorieën er zijn, welke bijwerkingen deze kennen en welke risico's deze met zich meebrengen
   
2. Uitleggen welke medicijnen er gegeven worden bij schimmelinfecties, virusinfecties, en infecties met protozoa en welke werking deze hebben.

Presentaties (2)

1. CT-scan
2. MRI
3. Long-scintigrafie

Overzicht onderzoeken

Computertomografie: bij verdenking longkanker

• Plakjes van het lichaam worden inzichtelijk gemaakt dmv röntgenstraling

Magnetic Resonance Imaginging: niet voor longklachten (evt. uitzaaiingen)

• Gebruik van magnetische velden
• Maakt veel lawaai, kan claustrofobisch aanvoelen voor patiënt

Long-scintigrafie: bij vermoeden van longembolie

• Inzicht in doorbloeding en ademhaling van longen dmv radioactieve stof

Toepassing van kennis

Toepassen van kennis

 Meneer Frens is 38 jaar en belt naar de praktijk. Sinds vorige week is hij zwaar verkouden en gisteren moest hij enorm hoesten en gaf hij slijm op. De vader van dhr. Frens is op 50-jarige leeftijd overleden aan longkanker. Meneer wil graag bij de huisarts op bezoek komen en dat de huisarts hem antibiotica voorschrijft.

Wat ga je vragen?

Dhr. Frens heeft geen koorts

- is niet kortademig of benauwd

- wel bang voor longkanker

- rookt zelf niet

- geen bloed bij het slijm

Toepassing van kennis (2)

De familie Çelik is op familiebezoek geweest in Spanje. Twee weken na thuiskomst wordt mevrouw Çelik ziek. Ze heeft griepverschijnselen en ze heeft moeite met het binnenhouden van haar maaltijden. Mevrouw denkt dat zij iets verkeerd gegeten heeft, want haar man en kinderen hebben geen klachten, al klaagde haar dochter vorige week over hoofdpijn. 

Wat vraag je?  

Toepassing van kennis (3)

Marco van 19 belt. Hij wil graag advies. Hij is vanmorgen heel hard gevallen met de brommer. Er lag nat blad op de weg, daar gleed hij op uit. Hij is weer opgestaan (de brommer deed het nog) en naar huis gereden. Het is nu een paar uur geleden. Hij heeft pijn aan de linkerkant, een beetje in de zij. Maar hij wordt nu ook benauwder.

Wat ga je vragen?

Antwoorden nadat de assistente er naar heeft gevraagd:

• Hij reed helemaal niet hard, remde af om de bocht door te gaan.

• Hij heeft geen wond

• Hij heeft veel pijn

• Heeft hier al ibuprofen en PCM voor in genomen

• Hij heeft het gevoel sinds een kwartier dat hij minder lucht krijgt.

Beleid: U1 Marco wordt flink benauwder sinds een kwartiertje. De longen moeten geluisterd worden en hij moet onderzocht worden. Hij kan een rib gebroken hebben, waarvan een puntje nu de long doorboort.

Medicatie infectieziekten

Verschillende soorten infecties:

• Bacteriën
• Virussen
• Schimmels
• Protozoa
• Wormen
• Mijten

Bacteriële infecties

Antibiotica: Veel soorten!

• Bacteriocide: Bacteriedodend 
• Bacteriostatisch: Bacteriegroeiremmende
  
  
• Smalspectrum: Tegen beperkt aantal soorten
• Breedspectrum: Tegen veel soorten (!)
  
  
• Chronisch gebruik: verhoogd infectierisico
• Preventief gebruik: veelal hartpatiënten 

Breedspectrum antibiotica hebben de volgende nadelen:

- Doden ook nuttige bacteriën (darmen)

- Verstoring van evenwicht -> groei van gisten en schimmels doordat zij niet gevoelig zijn voor antibiotica 

Bacteriële infecties (2)

Therapietrouwheid:

• Zwakste bacteriën gaan eerst dood
• Sterkste bacteriën kunnen zich vermenigvuldigen

Bijwerkingen:

• Overgevoeligheid (sensibilisatie): Jeuk, uitslag, benauwdheid

Resistentie: vb. MRSA

• Bij voortijdig beëindigen van kuur, of onnodig gebruik breedspectrum ab.

Sensibilisatie kan al ontstaan na het eerste contact met een antibioticum (vooral bij lokaal gebruik) -> lokale antibiotica worden afgeraden, antibiotica in voeding worden verboden

Bacteriën die de beste weerstand bieden blijven over en vermenigvuldigen zich

Pak het 'schema medicatie' erbij

(deze staat op CumLaude)

Zelf aan de slag

Open de opdracht 'Medicijnschema' in Cumlaude

Pak het boek 'Geneesmiddelenkennis' erbij.

Gebruik Hoofdstuk 13.1-13.5 om het schema

in te vullen

Er zijn enorm veel medicijnen...

Virale infecties

Virus: Heeft een gastheercel nodig!

• Gastheercel maakt nieuwe virusdeeltjes
• Bijvoorbeeld: verkoudheid, influenza, herpesinfectie, HIV/AIDS
• Besmetting door contact- en druppelbesmetting

Geen causale therapie: 

• Alleen preventie (vaccinatie, gebruik van condooms)
• Alleen jouw afweersysteem werkt tegen virussen

HIV tast afweersysteem aan -> extra gevoeligheid voor infecties

Virale infecties (2)

Virustatica: Werkzaam tegen virusinfectie

• Geneesmiddelen die tegen virus werken (remmen reproductie)
    - Bijvoorbeeld Zanamivir (Relenza) en Oseltamivir (Tamiflu)
• Geneesmiddelen die eigen immuunsysteem stimuleren
    - Immunostimulantia -> Interferon (lichaamseigen stof)
    - Erg duur! Altijd toestemming van verzekeraar nodig...

HAART: Highly Active Anti-Retroviral Therapy (Combinatietherapie bij HIV)

Herpes: Aciclovir (Zovirax), valaciclovir (Zelitrex) -> werkzaamheid is niet bewezen bij lokale toediening/zijn twijfels over

Schimmelinfecties

Schimmelinfectie (mycose): 

• Hardnekkig: langdurige behandeling nodig
• Op huid, haren, nagels, in vagina en in darmen

Antimycotica: 

Fungicide: Schimmeldodend

Fungistatisch: Schimmelgroeiremmend

Schimmelinfecties (2)

Antimycotica:

• Eencellige schimmels (gist) -> Nystatine
• Meercellige schimmels (dermatofyt)
• Meestal lokale toediening en langdurig smeren 

Eindigen vaak op -conazol:

• miconazol, ketoconazol, fluconazol

Orale toediening van antimycotica kent teveel bijwerkingen, zoals bijvoorbeeld smaakverlies

na verdwijnen van schimmel nog 7 tot 14 dagen doorsmeren om alle schimmelsporen te vernietigen

Infecties met protozoa

Protozoa: eencellige dierlijke organismen

• Darminfecties: amoeben
• Vaginitis: Trichomonas vaginalis
• Malaria: parasiet bij een mug

Antiprotozoaire medicijnen: Metronidazol, tinidazol

Malariaprofylaxe: Proguanil, hydrochloroquin, mefloquine

Malariamedicijnen al gebruiken voordat men op reis gaat: gebruiker went aan bijwerkingen, opbouwen van bloedspiegel

Huiswerk

• Ga verder met jouw lijst van moeilijke woorden uit de lesstof. Geef de naam in het Nederlands en in het Latijn.
  
• Lees 'Geneesmiddelenkennis voor DA' Hoofdstuk 13.1-13.5
  
• (Af)maken Expert College: Longkanker
  
• (Af)maken Expert College: Kortademigheid