Warenar

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

                               P.C. Hooft

                                                                        1581-1647

PC Hooft – De Academie

• PC. Hooft, Bredero en Coster richten rederijkerskamer ‘De Eerste Nederduitse Academie’ op  De Academie

• De Academie wilde het toneel en het onderwijs vernieuwen.

• De Academie zorgde voor toneel en hoger onderwijs in het Nederlands

• Belangrijke vernieuwer van Nederlandse liefdespoëzie.

• Zijn werk ademt de geest van het humanisme

• Toneelstukken van de Academie toonden voorbeelden van goed en fout gedrag en helpen mensen bij de ontwikkeling van de juister sociale normen,

Warenar

• Waarschijnlijk geschreven door PC Hooft en Coster

• Inspiratiebron komedie Aulularia (Potterij) van Romeinse schrijver Plautus (3e E vC).

• Alle kenmerken van een blijspel; zorgen vergeten en de waardering van het verhaal begrijpen. Niet te dik er bovenop, er moest gelachen worden. 

Proloog

mildheid vs. gierigheid

Ware-nar

Mildheid wil de macht overnemen in het huis van Warenar, omdat Gierigheid er nu te lang regeert. Zij maakt daar al de dienst uit sinds de grootvader van Warenar onder de haard een pot met geld begraven heeft. Warenar heeft de pot gevonden, maar leeft net zo gierig als zijn vader. Hij is een WARE-NAR, wordt gek vanwege alle zorgen om zijn pot geld.  

Dochter Klaartje

Zijn dochter Klaartje is zwanger, maar weet niet van wie. Het zou volgens Mildheid mooi zijn als iemand met haar wil trouwen, maar dat kan alleen gebeuren als Gierigheid verdwijnt. Als Gierigheid met tegenzin het huis verlaat, vertelt Mildheid dat het toneelstuk 'Potterij' heet (een verhaal over een pot), en dat Mildheid de plaats van de Romeinse huisgod uit het originele stuk van Plautus heeft ingenomen. In plaats van in Athene, speelt het verhaal zich af in de straten van Amsterdam. Amsterdamse straattaal wordt veel gebruikt.

Eerste bedrijf

Huishoudster Reym

Warenar wantrouwt iedereen, ook zijn huishoudster Reym. Hij vreest dat zij ervandoor zal gaan met de pot geld die hij in zijn huis gevonden heeft en daarom jaagt hij haar de deur uit. Reym snapt er niets van: ze wordt wel tien keer per dag het huis uit gejaagd. Warenar weet niet dat zijn dochter Klaartje zwanger is, maar Reym weet dit wel en zij maakt zich zorgen. Warenar checkt of zijn pot nog in huis is en laat Reym weer binnen.

De buren

Rijkert en Geertruid

De buren van Warenar, broer en zus Rijkert en Geertruid, spreken over trouwen. Volgens Geertruid wordt het hoog tijd dat Rijkert gaat trouwen. Hij is al een dagje ouder en anders sterft de familienaam uit. Ze heeft een weduwe op het oog, maar Rijkert zit hier niet op te wachten. Hij ziet zijn buurmeisje van 18 wel zitten, Klaartje. Een mooi, jong meisje met een eerlijke vader. Geertruid vindt haar afkomst te eenvoudig, maar dat maakt Rijkert niet uit. Hij wil geen schoonvader die steeds om zijn geld zeurt en geen huis vol meiden om de hele dag te bevelen. Kortom, geen drukte en gedoe.

Op dat moment komt Warenar eraan. Rijkert maakt een praatje met hem. Warenar klaagt over zijn armoede. Ook zegt hij dat het tijd wordt dat zijn dochter uitgehuwelijkt wordt, maar dat hij helaas geen bruidsschat kan betalen. Rijkert biedt aan met Klaartje te trouwen. Warenar vertrouwt het aanzoek voor geen meter en zegt dat hij geen echt bruidsschat kan geven, 

Tweede bedrijf

knecht Lekker

Teeuwes de kok

Casper de hofmeester

Rijkert stuurt zijn knecht Lekker om alles te regelen voor de bruiloft. Teeuwes de kok en Casper de hofmeester zullen het diner verzorgen.

Ze vinden het wel raar dat de bruidegom alles betaalt, dat is tegen de gewoonte. Teeuwes, Casper en Lekker halen verhalen op over Warenars gierigheid en daarna lopen ze naar Warenars huis, pratend over het eten. Warenar hoort hen iets zeggen over een pot en jaagt hen met veel geweld het huis uit, omdat hij denkt dat ze het over de pot met geld hebben.

Derde bedrijf

Rijkert en Warenar

Warenar merkt dat er sprake was van een misverstand maar vertrouwt het nog steeds niet. Hij denkt dat Rijkert de mannen heeft ingehuurd om naar zijn pot te zoeken. Dan hoort Warenar Rijkert mijmeren. Hij prijst Warenar om zijn zuinigheid en veroordeelt pronkende en verkwistende vrouwen. Warenar waardeert dat en mengt zich in zijn gepeins. Rijkert brengt het gesprek weer op de bruiloft en vraagt Warenar naar zijn kleding en de wijn. Warenars achterdocht wordt hierdoor opnieuw aangewakkerd en hij vermoedt dat Rijkert hem dronken wil voeren om daarna de pot te stelen. Hij besluit de pot uit huis te halen en ergens anders te verstoppen.

0

Vierde bedrijf

Lekker en Warenar

Lekker praat in zichzelf. Hij vertelt dat hij Ritsert, de neef van Rijkert en de zoon van Geertruid, op de hoogte heeft gebracht van het huwelijk. Ritsert schrok hier erg van. Lekker denkt dat hij zich zorgen maakt om de erfenis van zijn oom Rijkert.

Lekker loopt langs het kerkhof en ziet daar Warenar verdacht rondlopen. Warenar heeft zojuist de pot verstopt. Hij ontdekt Lekker en maakt ruzie met hem, waarna hij de pot weer meeneemt. Lekker vindt zijn gedrag zo verdacht dat hij besluit hem te volgen.

Geertruid en Ritsert

Ritsert vertelt zijn moeder dat Klaartje zwanger is en dat hij de vader is Hij vond haar erg aantrekkelijk en is haar gevolgd. Bij haar thuis heeft hij zich aan haar vergrepen. Geertruid is boos op haar zoon, maar hij verklaart zich bereid met haar te trouwen om het zo goed te maken.

Ondertussen heeft Lekker de pot met geld gevonden, onder de steiger in een nieuwe wijk. 

Warenar en Ritsert

Warenar ontdekt de diefstal en begint te jammeren. Ritsert hoort dat en denkt dat Warenar zo tekeer gaat vanwege zijn zwangere dochter en hij bekent waardoor Warenar denkt dat hij de dief van zijn pot geld is. Het misverstand wordt uit de wereld geholpen en Ritsert vraagt Warenar de hand van zijn dochter.

Vijfde bedrijf

Ritsert komt Lekker tegen en ziet dat hij de pot met geld probeert te verstoppen. Hij dwingt hem mee te gaan naar Warenar. Reym haalt Geertruid om Klaartje te helpen met bevallen. Reym prijst uitvoerig Klaartjes goede eigenschappen. Lekker geeft de pot terug aan Warenar. Deze geeft het geld als huwelijkscadeau aan Ritsert en zijn dochter. 

Eind goed al goed

Reym en Geertruid komen met de baby: een gezonde zoon. Warenar is er erg blij om en Lekker maakt van de gelegenheid gebruik om Ritsert vijfhonderd gulden te vragen. Hij krijgt het, want men zal nooit meer gierig zijn. 

Achtergrondinformatie

1. Context “verduytscht”

Ie hebt ien glaesjen by 'tboshuys geraept.

(Lecker): Segt ien Pot mit gout.

So vol dobbeloenen as ick pas weet te draghen

2. Christelijke elementen:
‘aJudas’, ‘Susanna’, vagevuur

b. Matigheid en naastenliefde ‘behandel een ander..’

3. Slot toegevoegd, ontbrak bij Aulularia

4. Meer karakter blijspel:

Extra drama en spanning

->knekelhuisje

Lesideeën

Stripverhaal

-Klas in groepjes verdelen

-Elk groepje werkt één bedrijf uit

-goanimate.com

-pixton.com

-stripcreator.com

Warenar en social media (lessenserie)

In groepjes:

1e bedrijf: Uitspelen en filmen -> iMovie -> YouTube

2e bedrijf: Fakebook -> ieder groepje personage, Fakebook aanmaken en op elkaar reageren. 

3e bedrijf: Vlog

4e bedrijf: Stop motion -> Stop motion studio (apple) 

5e bedrijf: Rap schrijven

Fakebook

https://www.classtools.net/FB/home-page

Betoog schrijven/debat voeren

Gedwongen huwelijk

Geld maakt gelukkig

Bruidsschat weer invoeren