Schildklieraandoeningen

1 / 37
next
Slide 1: Slide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 4

This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Schildklieraandoeningen
Leerdoelen; na deze les:
  • Kun je de anatomie van de schildklier plaatsen
  • Kun je de regulatie van hormonen aan elkaar uitleggen
  • Kun je de werking van de schildklier uitleggen
  • Kun je onderscheid maken in hypo- en hyperthyreoïdie
  • Kun je uitleggen wat de ziekte van Graves is

Slide 2 - Slide

Tongbeen
Luchtpijp
Strottenhoofd
Schildklier
Strotklepje

Slide 3 - Drag question

Hoeveel weegt de schildklier?
A
0-10 gram
B
10-20 gram
C
50-100 gram
D
100-500 gram

Slide 4 - Quiz

Welke hormonen maakt de schildklier?
A
T1 en T2
B
Amylase en Lipase
C
T3 en T4
D
De schildklier maakt zelf geen hormonen

Slide 5 - Quiz

Als je schildklier goed werkt is je temperatuurregulatie ook op orde. Bij kou blijf je dan dus warm en bij warmte transpireer je
A
Waar
B
Niet waar

Slide 6 - Quiz

Hormonen
Parathormoon/paratyreoïdhormoon:
  • Samen met vit D en calcitonine regelt dit calciumconcentratie in het bloed
  • Door direct effect op de botten en nieren en indirect effect op de darm zorgt PTH voor stijging calciumspiegel (o.i.v. vit D).

Slide 7 - Slide

Regulatie van de hormonen

Slide 8 - Slide

Regulatie van hormonen
T4 en T3 worden gebonden door eiwitten:
  • TBG (thyroxine bindend eiwit)
  • Pre-albumine
  • Albumine

  • T4 circa 99.98% eiwit-gebonden (= voorloper T3).
  • T3 circa 99.66% eiwit-gebonden
  • Klein deel T3 en T4 is direct beschikbaar: FT3/FT4.

Slide 9 - Slide

Werking schildklier
Aanmaak Thyroxine (T4)
Aanmaak Tri-Jodothyronine (T3)

Jodium is nodig om deze twee aan te maken!

Slide 10 - Slide

Werking schildklier (2)
Jodium:
  • Noodzakelijk onderdeel van voeding;
  • Inname door jodiumhoudend zout in o.a. brood, maar ook in vis en eieren.

Slide 11 - Slide

Je schildklier is het enige orgaan in je lichaam dat jodium opneemt en uit het bloed zeeft.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 12 - Quiz

Tyrosine
Tyrosine is een relatief groot aminozuur
  • Opname ook uit zout, vis of eieren.
  • Tyrosine maakt samen met jodium twee stoffen:
  • Monojodotyrosine (MIT) en dijodotyrosine (DIT)
  • Naar behoefte wordt koppeling gemaakt tot T3 en T4 in lever, spieren en hersenen.
  • Dit proces heeft deiodionase, en vindt in lever en spieren continue plaats, op basis van peroxidase-enzym (TPO)

Slide 13 - Slide

Opslag schildklierhormoon
Follikels:
  • Het gevormde schildklierhormoon wordt opgeslagen in follikels of blaasjes van de schildklier.
  • Van daaruit uitscheiding naar bloed, door deze opslag heb je dus een voorraad!

Slide 14 - Slide

Stofwisseling
Schildklier speelt een grote rol in stofwisseling; de schildklier zorgt dus voor energievoorziening!

Slide 15 - Slide

Wat is stofwisseling precies?

Slide 16 - Open question

Wat zijn risicofactoren voor schildklieraandoeningen?

Slide 17 - Mind map

Slide 18 - Slide

Wat zijn algemene symptomen van een schildklierprobleem?

Slide 19 - Mind map

Slide 20 - Slide

Wat is essentieel bij het vaststellen van een schildklierprobleem?
A
Dat iemand een schildklier heeft
B
Dat er een röntgenfoto gemaakt wordt
C
Dat er bloedonderzoek gedaan wordt
D
Dat er sprake is van een schommelend gewicht

Slide 21 - Quiz

Waarom bloedonderzoek?
Onderzoek op TSH:
  • Indien waarde normaal is schildklier niet de oorzaak:
  • Te laag of te hoog; extra tests:
  • Vrij FT4; dit hormoon wordt geproduceerd voor weefsels en organen.
  • Te hoog? --> Te snelle werking -->?
  • Te laag? --> Te langzame werking -->?

Slide 22 - Slide

Wat zijn de symptomen van een hypothyreoïdie?

Slide 23 - Mind map

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Wat kunnen oorzaken zijn van een hypothyreoïdie?

Slide 26 - Mind map

Slide 27 - Slide

Onderzoek
Diagnose vaak pas laat door geleidelijk ontstaan klachten:
  • Palpatie halsgebied
  • Bloedonderzoek
  • Verlaagd T3/T4
  • TSH primair sterk verhoogd en secundair sterk verlaagd

Slide 28 - Slide

Wat zijn symptomen van hyperthyreoïdie?

Slide 29 - Mind map

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Hormonen en medicatie
Voor zowel hyperthyreoïdie als voor hypothyreoïdie hetzelfde medicijn:
  • Levothyroxine (=schildklierhormoon).
  • Bij hyperthyreoïdie wordt levothyroxine samen met een TSH remmer gegeven zodat de spiegel beter in de hand te houden is.
  • Bij een hypothyreoïdie vult levothyroxine het tekort aan het hormoon aan.
  • Levothyroxine moet altijd nuchter ingenomen worden omdat het hormoon slecht wordt opgenomen als er voedsel in de maag zit. Op dezelfde tijden innemen om spiegel te handhaven (= nodig voor dosering).

Slide 33 - Slide

Ziekte v Graves
Bij deze ziekte wordt schildklier bovenmatig gestimuleerd door abnormaal anti-lichaam;
  • TSH kan hierdoor niet in het bloed worden aangetoond.
  • Productie is abnormaal hoog evenals aanwezigheid hiervan in het bloed
  • Exopthalmus en opthalmoplegie en geïrriteerde ogen zijn het gevolg.

Slide 34 - Slide

Ziekte v Graves
Oogkas kegelvormige ruimte omgeven door bot behalve aan voorzijde.
  • Bepaalde witte bloedcellen stimuleren bindweefselcellen (fibroblasten) tot productie van groot suikermolecuul. Dat trekt vocht aan naar de oogkas waardoor weefsels zwellen.
  • Tevens ontstaat er meer vetweefsel en littekenweefsel.
  • Door uitzetting en littekenweefsel puilen ogen uit en zwellen oogleden.
  • Leidt tot niet goed kunnen sluiten ogen, niet goed bewegen van de oogspieren en ontstaat dubbelzien.
  • Soms is druk oogzenuw zo hoog dat het zien verstoord raakt
  • Kan ook ontstaan bij normale schildklierfunctie!


Slide 35 - Slide

Behandeling Graves
Drie soorten:
  • Vloeibare vorm radioactief jodium (zorgt voor vertraging werking productie hormoon)
  • Geneesmiddel in tabletvorm (gericht of afremmen afgifte hormoon)
  • Operatief (verwijderen van een deel van de schildklier)
  • Welke vorm wordt gekozen adhv lichamelijke toestand en ernst van de hyperthyreoïdie.

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide