4.4 Burgeroorlog, oorlogscommunisme en Nieuwe Economische Politiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.4 Burgeroorlog, oorlogscommunisme en Nieuwe Economische Politiek

Lesdoel

-  Waardoor moesten de bolsjewieken van hun communistische ideeën afstappen en teruggrijpen op kapitalisme?

Vrede met Duitsland

Deelname aan de Eerste Wereldoorlog wordt stopgezet door Lenin: Vrede van Brest-Litovsk (maart 1918)

Rusland verliest:

• Oekraïne
• Russisch Polen
• Baltische Staten (Es, Let, Lit)

 

Daarna burgeroorlog: Roden (bolsjewieken) tegen Witten (tegenstanders bolsjewieken)

- Officieren trouw aan de tsaar

- Zonen van adel / bourgeoisie

- Nationalisten, gesteund door het Westen

- Koelakken=rijke boeren

  

Oorlogscommunisme

• Boeren moeten gratis graan en vlees leveren (alle grond van de staat)
• Fabrieken werden staatseigendom
• Privé-eigendom is illegaal (en dus strafbaar)
• Arbeiders moeten inzetbare 'arbeidslegers' worden
• Gevolg: tienduizenden onwillige boeren vermoord of naar strafkampen gestuurd en en uitbreken van hongersnoden

Wat is dus communisme?

Na de revolutie: burgeroorlog 1917-1922

• communisten ('Rode Leger') <-> anti-communisten ('de Witten') 
• 1922: Lenin wint burgeroorlog -> Rusland heet vanaf nu =>

De Sovjet-Unie:

• een totalitaire samenleving =
• een samenleving waarin de overheid alle macht heeft en het leven van ieder individu controleert
• dictatuur

In hoeverre was de Sovjet-Unie anders dan het Rusland met een tsaar

1. Er zijn bijna geen overeenkomsten
2. Er zijn overeenkomsten zoals 1 belangrijke leider
3. Er zijn redelijk veel overeenkomsten, maar in het communisme staan boeren en arbeiders centraal. In Rusland van Tsaar niet.
4. Het is precies hetzelfde, maar dan in een andere naam

Sovjet Unie in 1921

Grote problemen in de samenleving:

• Economische productie: zowel in de landbouw als industrie, gekelderd. Lage productiecijfers.
• Problemen in zuid Rusland: enorme hongersnood als gevolg van WOI en de Burgeroorlog. Ongeveer 5 miljoen doden aan honger. (vooral Oekraïne)
• Grote logistieke problemen: spoorwegen en autowegen door de Burgeroorlog vernietigd. 
• In 1919 verlies stukken gebied van Rusland 
• Grote problemen met de eigen inwoners/boeren; gedurende de burgeroorlog veel weerstand tegen de Bolsjewieken; ze moesten immers veel graan afstaan.
• Burgeroorlog afgelopen, maar de boeren accepteren dit gedrag van de overheid niet: grote boerenopstanden na de burgeroorlog.

Gaan boeren er met de komst van de Sovjet-Unie er direct enorm op voorruit?

Rood tegen Wit

De Roden (Bolsjewieken / meerderheid of socialisten/communisten))

• Arbeiders
• Arme boeren

(o.l.v. Vladimir Lenin, Leon Trotski)

Het Rode Leger (onder dwang gevormd door Trotski)

1918: 430.000 man

1920: 5.300.000 man

(o.a. ook doordat veel arme boeren bang zijn voor een terugkeer van de tsaar) 

1922: Bolsjewieken / socialisten winnen de burgeroorlog

Nieuwe Economische Politiek

1921 -1928

NEP:

• Boeren mogen weer grond bezitten (eerder alles staatsbezit gemaakt).
• Boeren mogen weer producten vrij verkopen, mits er belasting wordt afgedragen.
• Winkels, werkplaatsen en kleine fabrieken weer privébezit.
• Mijnbouw en zware fabrieken (industrie) blijven wel in handen van de staat.

Gevolg: voedselproductie nam toe. Koelakken: rijke boeren

Veel harde bolsjewieken (Trotski) vinden de NEP van Lenin  teveel lijken op het kapitalisme, en geven de voorkeur aan het oorlogscommunisme. Trotski wil ook een wereldrevolutie.

Josef Stalin steunt de NEP van Lenin en heeft meer macht dan Trotski.  Stalin wil de revolutie laten beginnen in één land. Trotski wordt verbannen in 1929.

Rusland in 1914

Rusland in 1918

Rusland in 1921

Boeren mogen weer grond bezitten

Boeren moeten als lijfeigenen werken op het land van de heer 

Privé-bezit is illegaal

Huiswerk

Maken opdrachten 4.4

Opdracht 45, 47, 50, 51, 53 en 54

Lesdoel

-  Waardoor moesten de bolsjewieken van hun communistische ideeën afstappen en teruggrijpen op kapitalisme?