4.3 van burgeroorlog tot vijfjarenplannen

Rusland wordt communistisch


4.3 Van Burgeroorlog tot Vijfjarenplannen
1 / 28
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 28 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Rusland wordt communistisch


4.3 Van Burgeroorlog tot Vijfjarenplannen

Slide 1 - Slide

Leerdoelen vorige les

Je kan uitleggen hoe de tsaar zijn eigen positie in gevaar bracht met zijn beslissingen rond WO I.


Je kan uitleggen wat er gebeurde tijdens de Februarirevolutie.


Je kan uitleggen wat er gebeurde tijdens de Oktoberrevolutie.

 

Slide 2 - Slide

Wat is communisme? (1)
  • Arbeiders aan de macht

  • Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

  • Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Slide 3 - Slide

Wat is communisme? (2)
  • Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)
  • Mensen hebben evenveel bezit.

  • Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 


Slide 4 - Slide

Wat is communisme? (3)
  • Karl Marx schreef zijn ideeën op in Het Communistisch Manifest en later in Das Kapital

  • Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

  • Op zijn graf in Londen staat: "Arbeiders aller landen verenigt U"

Slide 5 - Slide

Wat beloofde Lenin in zijn Aprilstellingen?
A
Alle grond aan de boeren
B
Alle macht aan de sovjets
C
De oorlog voort te zetten
D
Alle fabrieken aan de arbeiders

Slide 6 - Quiz


Aprilstellingen van Lenin
april 1917











alle grond aan de boeren
alle macht aan de sovjets
alle fabrieken aan de arbeiders
vrede met Duitsland

Slide 7 - Slide

Wanneer grepen de bolsjewieken de macht in Rusland?
A
Februari 1917
B
Oktober 1917

Slide 8 - Quiz

Oktober 1917
  • Onrust in Rusland blijft

  • Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

Slide 9 - Slide


Vrede van Brest-Litovsk
maart 1918





Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland
en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek

Slide 10 - Slide

Leerdoelen

Je kan uitleggen hoe de Russische burgeroorlog verliep en wie er won.


Je kan uitleggen wat het oorlogscommunisme inhield.


Je kan uitleggen wat de Nieuwe Economische Politiek (NEP) inhield.


Je kan uitleggen wat de collectivisatie inhield en wat Vijfjarenplannen waren.

 

Slide 11 - Slide

De Witten (Mensjewieken / minderheid): 

- 'Leider': Julius Martov
- Officieren trouw aan de tsaar 
- Zonen van adel / bourgeouisie 
- Boerengroeperingen 
- Nationalisten, gesteund door Westen

Slide 12 - Slide

Rood tegen Wit
De Roden (Bolsjewieken / meerderheid of socialisten)
  • Arbeiders
  • Arme boeren
(o.l.v. Vladimir Lenin, Leon Trotski)

Grootschalige plunderingen Bojaren en rijken door aanhangers van Lenin (Lenin's plunderaars)

Het Rode Leger (onder dwang gevormd door Trotski)
1918: 430.000 man
1920: 5.300.000 man
(o.a. ook doordat veel arme boeren bang zijn voor een terugkeer van de tsaar) 

1922: Bolsjewieken winnen de burgeroorlog



Slide 13 - Slide

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?
  • Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. Dit heet ook wel: eenpartijdictatuur

  • Geheime politie (NKVD) rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

  • Alle productie gaat naar de staat
dus geen privé-bezit
  • Nationalisatie van banken en fabrieken

Slide 14 - Slide

Lenins Oorlogscommunisme
Poging van de communistische regering:
  • Boeren moeten gratis graan en vlees leveren
  • Fabrieken moeten staatseigendom worden
  • Arbeiders moeten inzetbare 'arbeidslegers' worden

Deze poging mislukt:
  • Veel van de landbouwgronden zijn al overgenomen door arme boeren (ook Roden)
  • Het verzet is groot (ophalers graan en vlees worden vermoord)

Gevolg:                      Tienduizenden onwillige boeren vermoord / naar strafkampen
                                     Het instorten van de (voedsel)productie, uitbreken van hongersnoden

Slide 15 - Slide

Oorlogscommunisme
Naast de boeren komen ook de arbeiders massaal in opstand (stakingen)

Maart 1921: De mariniers van Kronstadt (eerder hielpen zij het Rode Leger en de Oktoberrevolutie) staken ook, eisen vrije handel en verkiezingen.

Ook deze opstand slaat Trotski neer. Duizenden voormalige bondgenoten in de strijd worden geexecuteerd of naar Siberië gestuurd.

Slide 16 - Slide

Nieuwe Economische Politiek
(1921)
Poging van de communistische regering #2:
  • Boeren mogen weer grond bezitten (eerder alles staatsbezit gemaakt).
  • Boeren mogen weer producten vrij verkopen, mits er belasting wordt afgedragen.
  • Winkels, werkplaatsen en kleine fabrieken weer privébezit.
  • Mijnbouw en zware fabrieken (industrie) blijven wel in handen van de staat.

Veel harde bolsjewieken (Trotski) vinden de NEP van Lenin  teveel lijken op het kapitalisme, en geven de voorkeur aan het oorlogscommunisme. Trotski wil ook een wereldrevolutie.

Josef Stalin steunt de NEP van Lenin en heeft meer macht dan Trotski.  Stalin wil de revolutie laten beginnen in één land. Trotski wordt verbannen in 1929.

Slide 17 - Slide

Stalin
  • Na dood van Lenin (1924) kwam Stalin aan de macht.
  • Maakt einde aan NEP.
  • Industrialiseert de Sovjet Unie.
  • Opbouw zware industrie heel belangrijk


Slide 18 - Slide

Collectivisatie in de industrie
  • Planeconomie / Vijfjarenplannen: voor de industrie wordt bepaald wat er geproduceerd moet worden (termijnen van 5 jaar).

  • Economisch gezien werkte dit rampzalig,
    er waren altijd tekorten.

  • De Sovjet-Unie kan hierdoor sneller industrialiseren dan kapitalistische landen met vrije markt-economie.

Slide 19 - Slide

Collectivisatie in de landbouw
  • Ook collectivisatie in de landbouw: Kolchozen (boerderijen mét vrijheid) en Sovchozen (boerderijen zonder vrijheid, staatseigendom).

  • Idee: zo kunnen de boerderijen meer en goedkopere producten leveren aan de staat, kon de opbouw van industrie van worden betaald.

  • Realiteit: Rampzalig, veel tekorten

Slide 20 - Slide

Collectivisatie
  • Boeren en arbeiders die zich tegen de collectivisatie verzette (boeren: 'koelakken') werden vermoord of gedeporteerd naar Siberië.

  • Fabrieksmanagers kregen de schuld (niet Stalin), werden opgepakt door geheime politie.


Slide 21 - Slide

Collectivisatie (samengevat)
  • De collectivisatie moest zorgen voor een hogere opbrengst, maar dat viel vaak tegen en er ontstonden hongersnoden. Overigens meestal door eigen schuld: boeren slachtten hun vee uit protest tegen de collectivisatie. 

  • Boeren die zich op deze manier verzetten tegen de collectivisatie, werden gezien als vijanden van het communisme. Miljoenen boeren zijn om die reden vermoord.

Slide 22 - Slide

Wie wonnen de Burgeroorlog
A
De Roden
B
De Witten

Slide 23 - Quiz

Welke veranderingen vonden er plaats tijdens het oorlogscommunisme?

Slide 24 - Open question

Wat hield de Nieuw Economische Politiek (NEP) in?

Slide 25 - Open question

Wat zijn Vijfjarenplannen?

Slide 26 - Open question

Leg uit wat de collectivisatie inhield

Slide 27 - Open question

Leerdoelen

Je kan uitleggen hoe de Russische burgeroorlog verliep en wie er won.


Je kan uitleggen wat het oorlogscommunisme inhield.


Je kan uitleggen wat de Nieuwe Economische Politiek (NEP) inhield.


Je kan uitleggen wat de collectivisatie inhield en wat Vijfjarenplannen waren.

 

Slide 28 - Slide