Week 15 Ne 2 mavo H5 Spelling: verkleinwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

Verkleinwoorden

Nieuw Nederlands 6e editie

2  vmbo-T/havo

H5. Taalverzorging - Spelling

mevrouw Ori

Lesdoel:

Aan het eind van deze les kan verkleinwoorden en afkortingen goed spellen.

Verkleinwoorden en afkortingen

Verkleinwoorden: van zelfstandige naamwoorden kan je verkleinwoorden maken, door er -je, -kje, -pje, -tje, of -etje erachter te zetten: hand  - handje; woning - woninkje; pluim - pluimpje; broer - broertje; ring - ringetje.

Let op bij woorden die op één lange klinker eindigen: pyama - pyamaatje; café - cafeetje, auto - autootje; paraplu - parapluutje; tosti - tostietje; baby - babytje. 

Korte klanken worden in het verkleinwoord soms lang: blad - blaadje.

Verkleinwoorden en afkortingen

Afkortingen schrijf je op verschillende manieren: met hoofdletters en met kleine letters, met of zonder punten.

Zo schrijf je afkortingen:

- Afkortingen van namen van bedrijven, organisaties en landen schrijf je met hoofdletters: BMW, VVD, GB, PSV, RTL, VN

- Afkortingen waarvan je de woorden altijd volledig uitspreekt, schrijf je met punten: a.u.b., bijv. 

- De meeste andere afkortingen schrijf je met kleine letters, zonder punten: vmbo, bh, cv, ov, pin, sms.

Spelling H5: verkleinwoorden

Regels:

1 woorden eindigend op -ng                               -->             kortinkje / leerlingetje

2 woorden eindigend op een lange klinker  -->             agendaatje

3 woorden eindigend op -i                                   -->             tostietje

4 woorden eindigend op -y                                  -->              baby'tje / cowboytje

(behalve als er voor de y een klinker staat)

5 bij een letter, cijfer of afkorting                       -->             6'je | A4'tje

Wat weet je er al van?
Noteer drie verkleinwoorden.

Noteer het verkleinwoord van:
album

Noteer het verkleinwoord van:
Kassabon

Noteer het verkleinwoord van:
Volumeknop

Noteer het verkleinwoord van:
Berghelling

Noteer het verkleinwoord van:
Stekker

Uitleg werkwijze

Tijdens het bekijken en beluisteren van de video-uitleg moet je een aantal vragen beantwoorden. Daarnaast moet je het theorieschema verder invullen. Dat schema (Worddocument) hangt in de studiewijzer (hoofdstuk 5- les 13) en kun je op je laptop verder invullen, terwijl of nadat je de video hebt bekeken. Sla het door jou ingevulde document goed op.

Uitleg werkwijze

00:32

Verkleinwoorden maak je door
-je, -kje, -pje, -tje of -etje achter het .............. te zetten.

1. lidwoord
2. bijwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. zelfstandig naamwoord

00:52

Basis

De volgende verkleinwoorden zijn goed geschreven:

1. geheimpje, koninkje, bankje, stoeltje, tekeningetje
2. geheimpje, koningkje, bankje, stoeltje, tekeningetje
3. geheimpje, koninkje, bangkje, stoeltje, tekeningetje
4. geheimpje, koninkje, bankje, stoeltje, tekeningentje

01:15

Korte klanken worden in het verkleinwoord soms lang. Dus de verkleinwoorden van 'glas' en 'pad' worden

1. glasje en padje
2. glaasje en padje
3. glasje en paadje
4. glaasje en paadje

01:16

Als je goed naar de uitleg hebt gekeken en geluisterd, weet je dat het verkleinwoord van 'bikini' dus wordt:

1. bikinitje
2. bikinietje
3. bikini'tje
4. bikinetje

01:46

Dus de verkleinwoorden van opa, menu, comité en radio worden ...

1. opa'tje, menu'tje, comité'tje, radio'tje
2. opatje, menutje, comitétje, radiotje
3. opaatje, menuutje, comiteetje, radiootje

02:23

De verkleinwoorden van hobby, A3, pdf, en het getal 5 worden als volgt goed geschreven: 

1. hobbietje, A3tje, pdfje, 5je
2. hobby'tje, A3'tje, pdf'je, 5je

De uitlegvideo begon met de vraag hoe je de verkleinwoorden van taxi en café zou moeten schrijven. Het goede antwoord zou je nu moeten weten. 

1. taxi'tje, cafeetje
2. taxietje, cafeetje
3. taxietje, cafétje
4. taxi'tje, cafétje

Maak een duidelijk foto van het door jou ingevulde schema over de theorie van verkleinwoorden en upload de foto hier. 

Dit is géén keuzeopdracht. Dit moet je doen, vóórdat je verder gaat. 

En dan nu een sleepvraag

'pje

'tje

'etje

'kje

'je

lolly

boom

cake

moskee

koning

wc

bloem

weg

dans

ketting

Wat is het goede verkleinwoord van
bikini?

1. bikinietje
2. bikinitje

Wat is het goede verkleinwoord van
accu?

1. accu'tje
2. accuutje
3. accutje
4. accu-tje

Wat is het goede verkleinwoord van
ski?

1. skitje
2. skietje
3. ski'tje
4. ski-tje

Wat is het goede verkleinwoord van
opa?

1. opatje
2. opa'tje
3. opaatje

Wat is het goede verkleinwoord van
raam?

1. raampje
2. raamje
3. raamtje

Verkleinwoorden: goed of fout?
A4'tje

1. goed
2. fout

Verkleinwoorden van oma, ski en café zijn goed geschreven bij:

1. oma'tje, skietje en cafeetje
2. omaatje, ski'tje en cafe'tje
3. omaatje, skietje en cafeetje
4. oma'tje, ski'tje en cafeetje

Wat is het verkleinwoord van
koning?

Wat is het verkleinwoord van
bij?

Wat is het verkleinwoord van
jongen?

Wat is het verkleinwoord van
radio?

En nu?    

Let op: 

• goede zinnen
• hoofdletters en leestekens
• streven minimaal 65%, maar als je het spiekbriefje met theorie erbij houdt dat je tijdens de les hebt gemaakt, zou je 100% moeten kunnen halen.

Afsluiting

Vervolgens sluit je deze les in LessonUp af door de slides (37, 38 en 39)te bekijken en te beantwoorden.

Maak de quiz en stuur door hoeveel vragen van de 20 je er goed had.   Quizizz verkleinwoorden

Heb je minder dan 65% goed in de quiz en dan zul je nog meer moeten oefenen. Ga dan naar slide 33.

Je hebt nu alles af van dit onderdeel. Schrijf twee dingen op die je van deze uitleg en oefeningen hebt geleerd.

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.