8.3 karakteristieke groepen 3H/V

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

8.3 Karakteristieke groepen

Systematische naamgeving aan stoffen met karakteristieke groepen

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

• Stamnaam: hexaan
• Ondanks dat het de stamnaam gebogen is, is het wel de langste onvertakte keten.
• 2 zijgroepen: L->R: 3, 5
  R -> L: 2, 4
• 2,4-dimethylhexaan 

Karakteristieke groep

• O, N of halogenen (F, Cl, Br, I) kunnen ook voorkomen in een molecuul
• Geven een karakteristieke eigenschap aan het molecuul
• Zelfde karakteristieke groepen vormen een klasse

Halogeenverbindingen

• Halogenen zijn altijd een voorvoegsel
• Naam is het halogeen met daarbij aan welk C-atoom het vast zit:
• Vb: 1,2-dichloorethaan 

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: propaan
• Zijgroepen: broom op C-2 en chloor op C-1
• Zijgroepen op alfabet:
  2-broom-1-chloorpropaan

Alcoholen

• Kenmerkende groep: -OH
• Een H-atoom is vervangen door een -OH.
• Achtervoegsel: -ol
• Werkt zelfde als bij alkanen: Aangegeven op welk C-atoom de -OH zit

Alcoholen

• Stamnaam: pentaan
• -OH groep op C-2: pentaan-2-ol
• Zijgroep CH₃ op C-3: 3-methyl
• Naam: 3-methylpentaan-2-ol

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: butaan
• Zijgroepen: -OH groepen op C-1 en C-2: 1,2-diol
• Naam: butaan-1,2-diol

Samengevat

• Een karakteristieke groep is een atoom (O, N, Cl, Br, I, F, geen C of H) in een koolstofverbinding.
• In een halogeenalkaan is een H-atoom vervangen door een halogeenatoom. De naam wordt voor de stamnaam gezet.
• In een alkanol is een H-atoom vervangen door een -OH groep. In de naam wordt de uitgang -ol achter de stamnaam gezet.