7.3 karakteristieke groepen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

7.3 Karakteristieke groepen

(en een beetje herhaling van 7.2 ;))

Goedemorgen 3G2!

Startopdracht 3V

Stappenplan:

1. Hoofdketen bepalen (stam)
2. Zijgroepen bepalen
3. Nummering 

(+ evt mono, di, tri, tetra ect.)

Startopdracht 3V

Stappenplan:

1. Hoofdketen bepalen 
2. Zijgroepen bepalen
   
3. Nummering

Deze les:

1. Centrale uitleg en oefening  zij-groepen uit 7.3 (15 minuten)
2. Werktijd (35 minuten):

• óf bijwerken 7.2
• óf aan de slag met 7.3 

3. Centrale afsluiting (5 minuten)

Leerdoel van deze les

• Karakteristieke groepen kunnen ook voorkomen in een molecuul
• Geven een karakteristieke eigenschap aan het molecuul

• Halogenen (F, Cl, Br, I)
• Alkanolen (OH)
• zuurgroepen

Halogeenverbindingen

• Halogenen zijn altijd een voorvoegsel
• Naam is het halogeen met daarbij aan welk C-atoom het vast zit:
• Vb: 1,2-dichloorethaan 

Bij meerdere halogeengroepen zet je ze wéér op alfabetische volgorde

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: propaan
• Zijgroepen: broom op C-2 en chloor op C-1
• Zijgroepen op alfabet:
  2-broom-1-chloorpropaan

Alkanolen = alcoholen

• Kenmerkende groep: -OH
• Een H-atoom is vervangen door een -OH.
• Achtervoegsel: -ol
• Werkt zelfde als bij alkanen: Aangegeven op welk C-atoom de -OH zit

Alkanolen

• Stamnaam: pentaan
• -OH groep op C-2: pentaan-2-ol
• Zijgroep CH₃ op C-3: 3-methyl
• Naam: 3-methylpentaan-2-ol

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: butaan
• Zijgroepen: -OH groepen op C-1 en C-2: 1,2-diol
• Naam: butaan-1,2-diol

Alkaanzuren

een zuur heeft deze zijgroep: 

Een zuur is vaak een eindgroep, bijvoorbeeld bij butaanzuur,

de C van de zuurgroep telt dan mee bij de langste keten (stam)

zuurgroep

4           3            2            1

let op

de eindstandige C van de zuurgroep krijgt hier positie '1'

dus je telt vanaf de 'zure' C

Alkaanzuren

Alkaanzuren zijn karakteristieke groepen waar

 een                    groep in zit (~COOH)

Carbonzuren hebben de hoogste prioriteit.

Alle andere functionele groepen worden dus zijgroepen

Hierdoor hebben zuren alleen een achtervoegsel: ~zuur

De C van het carbonzuur zit in de stam!

7.2 

Opdr. 11, 12, 13, 14, 15 & 16

7.3

Opdr. 36, 37, 39, 44 & 45

7.2 

Opdr. 11, 12, 14, 15 en 16.

7.3

Opdr. 27, 28, 29, 30, 31 en 40