Politiek Thema 3 Bestuur van Nederland

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

             POLITIEK  

Leerdoel

• Aan het einde van de les weten jullie de taken van de regering zijn
• Jullie weten wat het kabinet is
• Jullie weten wat ambtenaren zijn

Terugblik vorige les

Vooruitblik

Bestuur van Nederland

Uitleg Opdracht

Hoofdstuk 1 

1.1 Regering

1.2 Kabinet

1.3 Rijksoverheid

STEMMEN

Kiesrecht

Je mag stemmen tijdens verkiezingen.

• 18 jaar en ouder
  
• Nederlandse nationaliteit
  

Actief kiesrecht 

Zelf stem uitbrengen 

Passief kiesrecht

Jezelf verkiesbaar stellen

Zwevende kiezers

Kiezers die geen vaste voorkeur hebben voor een partij.

Regering

Taken:

1. Begroting opstellen en aanpassen

2.  Voorstellen van nieuwe wetten (en verantwoordelijk) voor het uitvoeren

Waar bestaat de regering uit?

1. Koning en de ministers
2. De ministers
3. De ministers en eerste kamer
4. De ministers en tweede kamer

Ministers

Alle ministers samen 

vormen de ministerraad.

Ministeriële verantwoordelijkheid

Niet de koning, maar de ministers zijn verantwoordelijk voor het bestuur van Nederland.

De 

minister-president

De minister-president (premier) is de voorzitter van de ministerraad en de leider van de regering.

Optrekje van onze premier...

Zijn werkkamer bevindt zich in ‘het torentje’ in Den Haag 

Kabinet

Het kabinet is het ‘dagelijks bestuur’ van Nederland. 

Zij zijn ervoor verantwoordelijk dat Nederland goed bestuurd wordt en dat problemen worden opgelost.

Waar bestaat het kabinet uit?

1. Ministers en Koning
2. Ministers en staatssecretarissen
3. Alleen de ministers
4. Premier en Ministers

      De constitutionele monarchie

Constitutioneel: 

De overheid moet zich altijd aan de Grondwet houden.

Monarchie: 

De koning is het staatshoofd van Nederland.

Sinds 1848 is de macht van de koning in de nieuwe Grondwet beperkt.

Welke functie heeft onze koning niet?

1. Hij leest de troonrede voor op Prinsjesdag
2. Hij houdt een kersttoespraak houdt jaarlijks een kersttoespraak houdt jaarlijks een kersttoespraak
3. Hij doet een voorstel voor een nieuwe wet
4. Hij gaat op staatsbezoek

Elke minister is verantwoordelijk voor een onderwerp.

Noem een aantal politieke onderwerpen

Rijksoverheid

De Rijksoverheid is de landelijke overheid

 in Nederland.

De Rijksoverheid bestaat uit de ministeries en verschillende organisaties die taken voor de regering uitvoeren.

Ambtenaren

Ambtenaren houden zich bezig met de voorbereiding en uitvoering van de plannen van de regering en voeren de plannen van het gemeente- en provinciebestuur uit.

Noem een aantal voorbeelden van ambtenaren

  Hoofdstuk 2    

Parlement

Terugblik vorige les

Vooruitblik

Opdracht 

Huiswerk

Hoofdstuk 2

2.1 Parlement

2.2 Nieuwe wetten

2.3 Regering controleren

2.4 Prinsjesdag

Parlement

A. Parlement wordt ook wel Staten-Generaal genoemd

B. De volksvertegenwoordigers van het land; de Eerste en Tweede Kamer samen.

Uit hoeveel leden bestaat het parlement?

1. 75
2. 150
3. 225
4. 200

De Tweede Kamer

Kenmerken:

- 150 leden

- direct gekozen door het volk

- controleren de regering

- stemmen over wetsvoorstellen

De Eerste Kamer

Kenmerken:

- 75 leden

- gekozen door de leden van de Provinciale Staten

- stemmen over wetsvoorstellen

 De Tweede Kamer debatteert erover en de meerderheid keurt het wetsvoorstel goed.

De Eerste Kamer debatteert erover en de meerderheid keurt het wetsvoorstel goed.

De wet wordt ingevoerd.

Wie beslist of een wet ook echt een wetsvoorstel wordt?

1. De regering beslist
2. De tweede kamer beslist
3. De koning beslist
4. De tweede en de eerste kamer beslissen

Recht van initiatief

Niet alleen de ministers, maar ook Tweede Kamerleden mogen wetsvoorstellen indienen.

Recht van amendement

Tweede Kamerleden mogen wetsvoorstellen wijzigen.

Regering controleren

Vragenrecht

Eerste en Tweede Kamerleden mogen vragen 

stellen aan een minister of staatssecretaris.

Budgetrecht

Eerste en Tweede Kamerleden hebben het recht om de uitgaven en inkomsten van de Rijksoverheid te controleren.

Recht om moties in te dienen: 

Eerste en Tweede Kamerleden hebben het recht om met een motie de regering op te roepen bepaalde maatregelen te nemen.

Lees Artikel  Tweede Kamer wil opheldering over 

burgerdoden Irak

Tweede Kamerleden willen snel uitleg van het kabinet over de luchtaanval in 2015 in Irak waarbij zeker zeventig doden vielen, onder wie veel burgers. Ook willen ze weten waarom de Kamer hierover niet goed geïnformeerd is.

NOS NIEUWS • POLITIEK • 04-11-2019, 15:04

Van welk recht maakt de tweede kamer van deze situatie gebruik?

1. Vraagrecht
2. enquêterecht
3. Budgetrecht
4. onderzoeksrecht

Onderzoek- en enquêterecht:

 Het parlement kan een onderzoek instellen als een politieke kwestie heel grondig moet worden onderzocht.

Uitleg motie van wantrouwen en motie van afkeuring

Recht om moties in te dienen

Motie: een middel om een discussiepunt in te brengen.

Motie van wantrouwen: 

Een Kamerlid zegt het vertrouwen in een minister of staatssecretaris op.

Nederland is een constitutionele monarchie wat wordt hiermee bedoeld?

1. De koning is het staatshoofd van Nederland.
2. De koning heeft alle rechten in Nederland
3. De koning hoeft zich niet aan de wet te houden
4. De overheid moet zich altijd aan de Grondwet houden.

De vertrouwensregel

Een ongeschreven rechtsregel die bepaalt dat de regering alleen mag regeren als ze de steun van de meerderheid van het parlement heeft.

Verdiepingskader

Waarom is de vertrouwensregel een belangrijke regel in de Nederlandse democratie? -> Omdat dit er uiteindelijk voor zorgt dat het parlement, dat door het volk gekozen is, kan bepalen of de regering haar werk goed genoeg doet.

Miljoenennota

Een toelichting op de Rijksbegroting.

Plan van de regering waarin staat waar de regering het komende jaar geld aan wil uitgeven en hoe de regering aan het geld komt.

Algemene Beschouwingen: Het debat in de Tweede Kamer over de rijksbegroting.

Welke dag en maand vindt de troonrede plaats?

1. Tweede dinsdag van september
2. Derde dinsdag van oktober
3. Derde dinsdag van september
4. Derde dinsdag van januari

Troonrede

Troonrede:

Een toespraak van de koning waarin hij vertelt hoe het met Nederland gaat en welke plannen de regering heeft.

Leerdoel

• Aan het einde van de les weten jullie wat het parlement is
  
• Wat de taken van het parlement zijn
• Jullie weten  wat moties indienen betekenen

En nu? 

Opdracht Politieke Partij oprichten!

Verder met jullie opdracht over het opzetten van jullie eigen politieke partij!

(T)huiswerk

Maken:

Schokland online

Schokland (groen handboek) - Niveau 3-4 Politiek-juridische dimensie 

Oefeningen Thema 3 Bestuur van Nederland