Klas 5 MO Hst 4 par. 1 en 2 - Oorlogen om Allah en om olie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hst 4: Oorlogen om Allah en om olie. De islam als nieuwe factor 1979-1998.

Themakatern Midden Oosten

Hst 4: Oorlogen om Allah en om olie. De islam als nieuwe factor 1979-1998.

Hoofddoel: Je kunt uitleggen hoe de opkomst van het moslimfundamentalisme de problematiek van het midden oosten nog complexer maakte.

K&K: 

§ 4.1:Wat de Islamitische revolutie in Iran was en wat de invloed daarvan op de relatie met de VS was

§ 4.2:Wat Moslim-fundamentalisme is en hoe dat terugkomt in het Midden Oosten, m.n. in Egypte, Turkije, Saudi-Arabië en de Palestijnse gebieden.

§ 4.3:Wie Saddam Hoessein was, hoe hij (het etnisch verdeelde) Irak bestuurde en hoe zijn verhouding met het buitenland was tot de Tweede Golfoorlog (1991)

§ 4.4:Wat de aanleiding, oorzaken en gevolgen van de twee golfoorlogen zijn

In de volgende slides gaat het over par. 4.1 - De revolutie in Iran

K&K: § 4.1:Wat de Islamitische revolutie in Iran was en wat de invloed daarvan op de relatie met de VS was

De Sjah van Perzië

Ayatollah Khomeini

Soennisme en Sji-isme zijn de twee belangrijkste stromingen binnen de Islam (vergelijking: binnen het christendom heb je bijvoorbeeld protestanten en katholieken.) Er zijn meer Soennieten dan Sji-ieten. 

Hieronder staan de belangrijkste verschillen tussen soennieten en sjiieten samengevat. Bestudeer die goed, je dient die te kennen!

In de volgende slides gaat het over par. 4.2-

Fundamentalisme

K&K: § 4.2:Wat Moslim-fundamentalisme is en hoe dat terugkomt in het Midden Oosten, m.n. in Egypte, Turkije, Saudi-Arabië en de Palestijnse gebieden.

In  par. 4.2 worden een aantal gebieden met Islamistische/fundamentalistische politieke bewegingen besproken:

In de volgende slides worden die behandeld.

Turkije onder Erdogan en zijn AK partij

We kijken eerst twee filmpjes over Erdogan

Egypte en de Moslimbroederschap

We kijken eerst een filmpje hierover

De Moslimbroederschap

De moslimbroederschap is in principe geen terreurbeweging, maar meer een sociale en een politieke beweging, die een islamitische staat nastreven, met wetgeving gebaseerd op de Sharia, de Islamitische wet. In diverse landen richten ze ziekenhuizen en scholen op, en doen ze aan armenzorg.Dit maakt de Moslimbroeders populair bij veel gewone, arme mensen in de Arabische wereld.

De Moslimbroederschap staat op gespannen voet met de meer seculiere politieke partijen en leiders in de Arabische wereld. Wel zijn er zeker ook Moslimbroeders die naar de wapens hebben gegrepen en oproepen tot geweld.

Saudi-Arabië en het Salafisme

In het volgende filmpje van Lubach op Zondag wordt (behoorlijk goed) uitgelegd wat Salafisme (en Wahabisme, een andere naam voor dezelfde groep) is. Het Salafisme (of Wahabisme) is de dominante stroming in Saudi Arabië en een aantal golfstaten. Dat Salafisme staat op gespannen voet met de seculiere westerse wereld. 

Een bekende aanhanger van het Salafisme was Osama Bin Laden. Hij riep op tot geweld tegen de Amerikanen en vormde een internationaal netwerk van isalmitische militanten: Al-Qaida

De Palestijnse gebieden

In de Palestijnse gebieden in Israël zijn twee partijen dominant: de PLO (met El Fatah), een seculiere, naar het communisme neigende bevrijdingsbeweging. Arafat, de inmiddels overleden leider, sloot in de jaren negentig een vredesakkoord met de staat Israël, waardoor de Palestijnse gebieden (Gaza en de Westelijke Jordaanoever) een beperkte mate van zelfbestuur hebben. De seculiere PLO is aan de macht op de Westelijke Jordaanoever. (NB: de PLO/El Fatah is nadrukkelijk NIET fundamentalistisch).

Daarnaast heb je Hamas, een streng islamitische, fundamentalistische organisatie die sterk anti-Israël is, en democratisch aan de macht is gekomen in de Gaza strook. PLO en HAMAS zijn bepaald geen vrienden, ook al zijn ze allebei Palestijns (lees hierover ook nog in de reader).

4.3 Saddam Hoessein

• In 1968 kwam de seculiere Baath-partij aan de macht in Irak
• Van modernisering naar massamoord: showprocessen en aangepakte oppositie.
• Rijk door olie: ziekenhuizen, onderwijs, scholen,
  wegen enz.
• In 1979 nam Saddam Hoessein de macht over
  (stukje voorlezen)

4.4 De eerste golfoorlog

• Irak vs. Iran 1980-1988:
  Het leger van Saddam doet een inval in Iran omdat
  1. Irak wilde de grensrivier Shatt al Arab
  2. De strijd tussen de Perzen en Arabieren beslechten
  3. Een gevoelige slag geven aan het Sjiitische
  fundamentalisme
• Iraakse invasie met steun vanuit het Westen!
• Nieuw wapen Iran: kindsoldaten
• Ali Chemicali

4.4 De Tweede Golfoorlog

• De troepen van Saddam Hoessein vallen Koeweit binnen:
  - Koeweit weigert de oorlogsschuld van zestig miljard dollar niet kwijt te schelden.
  - Koeweit levert olie aan de V.S. voor een lage prijs.
• Amerikaanse President Bush reageert: geen appeasement politiek! Verzamelt tegenstanders van Saddam
• VN zegt: Irak ga weg uit Koeweit!
• Operation Dessert Storm
• Irak verslagen, wapeninspecteurs, sancties en Oil for food