Klas 5 MO Hst 4 par. 1 en 2 - Oorlogen om Allah en om olie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hst 4: Oorlogen om Allah en om olie. De islam als nieuwe factor 1979-1998.

Themakatern Midden Oosten

Maar nu eerst....

• herhaling van par. 1 en 2.... 

Twee stellingen:
1. De PLO en HAMAS zijn allebei Palestijnse organisaties die streven naar een eigen staat voor de Palestijnen.
2. PLO en HAMAS zijn allebei streng islamitisch en zijn dan ook meestal bondgenoten.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Twee stellingen:
1. De meeste moslims op de wereld zijn Soenniet.
2. Sjiisme is de dominante stroming in Iran en Irak.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Hst 4: Oorlogen om Allah en om olie. De islam als nieuwe factor 1979-1998.

Hoofddoel: Je kunt uitleggen hoe de opkomst van het moslimfundamentalisme de problematiek van het midden oosten nog complexer maakte.

K&K: 

§ 4.1:Wat de Islamitische revolutie in Iran was en wat de invloed daarvan op de relatie met de VS was

§ 4.2:Wat Moslim-fundamentalisme is en hoe dat terugkomt in het Midden Oosten, m.n. in Egypte, Turkije, Saudi-Arabië en de Palestijnse gebieden.

§ 4.3:Wie Saddam Hoessein was, hoe hij (het etnisch verdeelde) Irak bestuurde en hoe zijn verhouding met het buitenland was tot de Tweede Golfoorlog (1991)

§ 4.4:Wat de aanleiding, oorzaken en gevolgen van de twee golfoorlogen zijn

In de volgende slides gaat het over par. 4.1 - De revolutie in Iran

K&K: § 4.1:Wat de Islamitische revolutie in Iran was en wat de invloed daarvan op de relatie met de VS was

De Sjah van Perzië

Ayatollah Khomeini

De Sjah had net na WO II weinig macht tot een staatsgreep in 1953

1. juist
2. onjuist

De Sjah was zeer religieus

1. juist
2. onjuist

Welke van onderstaande is géén reden voor onvrede onder de bevolking van Iran vóór 1979?

1. De westerse leefwijze van de Sjah
2. De groter wordende armoede onder de bevolking
3. De haat tegen Irak en Saddam Hoessein

Na de Iraanse revolutie van 1979 werd de relatie tussen de VS en Iran slecht.

1. juist
2. onjuist

De Sjah was zeer religieus

1. juist
2. onjuist

Wat voor staat werd Iran na de Islamitische revolutie van 1979?

In het volgende filmpje wordt eerst uitgelegd wat Soennieten en Sji-ieten zijn. Dat is achtergrondkennis die je voor dit hoofdstuk nodig hebt.  

Soennisme en Sji-isme zijn de twee belangrijkste stromingen binnen de Islam (vergelijking: binnen het christendom heb je bijvoorbeeld protestanten en katholieken.) Er zijn meer Soennieten dan Sji-ieten. 

Het verschil tussen Soennieten en Sji-ieten komt voort uit een ruzie over wie Mohammed zou moeten opvolgen.

1. juist
2. onjuist

Twee stellingen:
1. De meeste moslims op de wereld zijn Soenniet.
2. Sji-isme is de dominante stroming in Iran en Irak.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Hieronder staan de belangrijkste verschillen tussen soennieten en sjiieten samengevat. Bestudeer die goed, je dient die te kennen!

In de volgende slides gaat het over par. 4.2-

Fundamentalisme

K&K: § 4.2:Wat Moslim-fundamentalisme is en hoe dat terugkomt in het Midden Oosten, m.n. in Egypte, Turkije, Saudi-Arabië en de Palestijnse gebieden.

Op de volgende slide wordt uitgelegd wat fundamentalisme eigenlijk is. Het wordt vaak op één lijn gesteld met de Islam, maar eigenlijk heeft bijna elke religie wel fundamentalisten. 

De volgende slide is een samenvatting van de inleiding van par. 4.2 (blz. 43) die je natuurlijk kunt bestuderen. 

Twee stellingen:
1. Fundamentalisme staat voor teruggaan naar de basis van het geloof.
2. Alleen in de Islam komt fundamentalisme voor.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Twee stellingen:
1. In veel Arabische landen is er een tegenstelling tussen seculiere partijen en islamitische/fundamentalistische partijen.
2. De Baath-partij in Syrië en Irak is een seculiere partij.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

In  par. 4.2 worden een aantal gebieden met Islamistische/fundamentalistische politieke bewegingen besproken:

In de volgende slides worden die behandeld.

Turkije onder Erdogan en zijn AK partij

We kijken eerst twee filmpjes over Erdogan

Het leger speelt in Turkije sinds Atatürk geen grote rol.

1. juist
2. onjuist

Erdogans AK partij is een religieus-conservatieve partij. Met welke Nederlandse politieke partij zou je die in theorie kunnen vergelijken (vanuit politiek-religieus oogpunt)?

1. CDA
2. Christenunie
3. SGP
4. PvdA

Welk verwijt maken veel Europese landen (waaronder Nederland) aan Erdogan?

1. Dat hij heel autoritair en onderdrukkend regeert
2. Dat hij een staatsgreep pleegt
3. Dat hij te islamitisch is
4. Dat hij geen EU lid wil worden.

Hoe goed past Erdogans AK partij en hijzelf eigenlijk binnen het kopje "fundamentalisme?" Geef je mening.

Egypte en de Moslimbroederschap

We kijken eerst een filmpje hierover

De Moslimbroederschap is opgericht als tegenbeweging van westerse waarden

1. juist
2. onjuist

Welke beweging is niet geïnspireerd door de Moslimbroeders?

1. Hamas
2. Al Qaida
3. IS
4. PLO

De moslimbroederschap is een terreurorganisatie

1. juist
2. onjuist

De moslimbroederschap is in principe geen terreurbeweging, maar meer een sociale en een politieke beweging, die een islamitische staat nastreven, met wetgeving gebaseerd op de Sharia, de Islamitische wet. In diverse landen richten ze ziekenhuizen en scholen op, en doen ze aan armenzorg.Dit maakt de Moslimbroeders populair bij veel gewone, arme mensen in de Arabische wereld.

De Moslimbroederschap staat op gespannen voet met de meer seculiere politieke partijen en leiders in de Arabische wereld. Wel zijn er zeker ook Moslimbroeders die naar de wapens hebben gegrepen en oproepen tot geweld.

Saudi-Arabië en het Salafisme

In het volgende filmpje van Lubach op Zondag wordt (behoorlijk goed) uitgelegd wat Salafisme (en Wahabisme, een andere naam voor dezelfde groep) is. Het Salafisme (of Wahabisme) is de dominante stroming in Saudi Arabië en een aantal golfstaten. Dat Salafisme staat op gespannen voet met de seculiere westerse wereld. Er komt op het eind ook nog een kleine verwijzing in naar ons thema staatsinrichting van begin dit jaar.

Zijn Salafisme en Moslimbroederschap hetzelfde? Waarom wel/niet?

De Palestijnse gebieden

In de Palestijnse gebieden in Israël zijn twee partijen dominant: de PLO (met El Fatah), een seculiere, naar het communisme neigende bevrijdingsbeweging. Arafat, de inmiddels overleden leider, sloot in de jaren negentig een vredesakkoord met de staat Israël, waardoor de Palestijnse gebieden (Gaza en de Westelijke Jordaanoever) een beperkte mate van zelfbestuur hebben. De seculiere PLO is aan de macht op de Westelijke Jordaanoever. (NB: de PLO/El Fatah is nadrukkelijk NIET fundamentalistisch).

Daarnaast heb je Hamas, een streng islamitische, fundamentalistische organisatie die sterk anti-Israël is, en democratisch aan de macht is gekomen in de Gaza strook. PLO en HAMAS zijn bepaald geen vrienden, ook al zijn ze allebei Palestijns. De volgend video (uit 2015, dus niet helemaal up-to-date) gaat over HAMAS (en is helaas alleen met Engelse ondertiteling.) 

Hoe probeert Israël de Gaza strook onder controle te houden?

1. Door nederzettingen te bouwen in het gebied
2. Door een keiharde bezetting door soldaten
3. Door het bouwen van een muur/blokkades
4. Door alle Palestijnen te verdrijven uit Israël

Waarom noemen veel mensen het bouwen van de muur een oorlogsmisdaad? En vind je dat terecht of niet?

Einde van deze LessonUp

Ga aan de slag met de opgaven volgens je eigen plan in het werkboek. Werk ook Class Notebook bij.