Von der Leyen zet lidstaten voor het blok over toetreding Oekraïne
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in het Oekraïense parlement. Ze zei er dat het besluit om te gaan onderhandelen over EU-toetreding nog dit jaar genomen kan worden.
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in het Oekraïense parlement. Ze zei er dat het besluit om te gaan onderhandelen over EU-toetreding nog dit jaar genomen kan worden.
Het EU-lidmaatschap voor Oekraïne komt snel dichterbij. Dat beloofde Ursula von der Leyen het parlement in Kyiv. Ze zet de lidstaten voor het blok.
november 2023, 14:11
Oekraïne moet dit jaar nog kunnen beginnen met toetredingsonderhandelingen met de Europese Unie. Dat was de niet mis te verstane boodschap van Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen zaterdag.
Ze bracht het als een opdracht voor Oekraïne, dat zich een slag in de rondte heeft gewerkt om te voldoen aan de eisen van de EU. Zeven voorwaarden had Brussel het land een jaar geleden gesteld. Daar heeft het, ondanks de oorlog, keihard voor gebuffeld. Er zijn anticorruptiewetten ingevoerd, de Hoge Raad kreeg nieuwe leden en de vrije pers kreeg bescherming in een nieuwe mediawet.
Volgens Von der Leyen is de opdracht nu voor 90 procent voltooid. De rest zou nog dit jaar moeten volgen, zodat de lidstaten in december kunnen besluiten om de volgende stap van het EU-toetredingsproces met Oekraïne aan te gaan.
Von der Leyen verscheen afgelopen zaterdag in de Verkhovna Rada, het parlement van Oekraïne. Ze vertelde er alvast over de inhoud van een belangrijk rapport dat de Europese Commissie deze week naar buiten brengt: het overgangsrapport van Oekraïne waarin staat of aan de zeven voorwaarden is voldaan.
Afgelopen voorjaar werden de lidstaten mondeling op de hoogte gesteld over de voortgang: toen was Oekraïne nog niet bepaald klaar voor de volgende stap. Het moest op vijf van de zeven terreinen nog vorderingen boeken.
Nog geen voldoende voor alle opgaven
Ook nu kan Brussel nog geen voldoende geven voor alle zeven opgaven. Toch beloofde Von der Leyen dat de lidstaten bij de EU-top in december besluiten dat de onderhandelingen gaan beginnen. “Ik ben ervan overtuigd dat jullie je doel kunnen bereiken en dat het historische besluit om toetredingsonderhandelingen te beginnen nog dit jaar genomen wordt”, zei ze. De leden van het Oekraïense parlement, waar op iedere tafel een EU-vlag staat, juichten en klapten.
Alsof het om kleinigheden gaat, zei Von der Leyen welke gaten de EU nog ziet. “Versterk jullie anticorruptiemaatregelen nog verder, neem de nieuwe wet over lobby-activiteiten aan.” Verder moeten er nog betere wetten komen voor de bescherming van minderheden, ook in het onderwijs.
Dat mag misschien klinken als minimale technische aanpassingen, er is een reden dat het Oekraïne niet is gelukt om ze al in te voeren. Het recht op onderwijs in eigen taal voor minderheden bijvoorbeeld (lees: Russisch) is sinds de oorlog extreem politiek geladen. Scholen waar voorheen les werd gegeven in het Russisch zijn daarmee gestopt. Dat herinvoering nog dit jaar bij wet geregeld wordt, lijkt hoog gegrepen.
Nee zeggen wordt moeilijk
Zo zullen de EU-lidstaten in december besluiten over de toelating van Oekraïne inclusief ‘resthuiswerk’. Onder meer Nederland heeft steeds gezegd dat Oekraïne aan alle voorwaarden moet voldoen voordat het de volgende stap mag zetten, maar Den Haag kan moeilijk meer nee zeggen. Na de openlijke beloften van Von der Leyen in Kyiv is het uiten van bedenkingen moeilijker geworden.
Dat geldt ook voor andere landen: de Europese Commissie maakt deze week bekend of Moldavië klaar is voor de volgende stap. Dat land had negen opdrachten gekregen, waarvan er in juni drie klaar waren. Toch lijkt ook Moldavië groen licht te krijgen om het volgende level te betreden.
Von der Leyen had eerder deze maand in Albanië ook opbeurende woorden voor zes landen op de westelijke Balkan. Voor die helemaal zijn afgerond wil Von der Leyen ze al toelaten tot de interne EU-markt, al zijn ook daar voorwaarden aan verbonden. Ook daarover besluiten de lidstaten in december.