Theorieles blok 2.7 - les 3

• tandartsassistent
• MBO
• Studiejaar 1

Theorieles Specifiek

Blok 2.7 - Les 3

Deze les

• Welkom
• Leerdoelen
  
• Voorkennis
• Theorie
• Vragen
• Zelfstandig werken

Voorkennis testen

Het fysiologische (= normale) slijtageproces van gebitselementen door het onderlinge contact bij kauwen en slikken heet...

1. Abrasie
2. Attritie
3. Erosie
4. Knarsen/klemmen

Slijtage die optreedt door abnormale mechanische processen (welke zouden dat zijn?) noem je:

1. Abrasie
2. Attritie
3. Erosie
4. Cariës

Abnormale mechanische processen:  

• abnormale mondgewoonten (knarsetanden, nagelbijten, pijp vastklemmen tussen de tanden) 
• schurende werking van (sommige) tandpastaʼs

Het cariësproces valt onder het begrip erosie.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een trismus?

1. De maximale mondopening
2. De minimale mondopening
3. Een beperkte mondopening
4. Een neuromusculaire stoornis

Wat is een veelgehoorde oorzaak van een pijndisfunctiesyndroom?

1. Cariës
2. Trismus
3. Stress
4. Attritie

Het pijndisfunctiesyndroom uit zich met de volgende symptomen:

• uitstralende pijn in het kaakgewricht, vaak lijkend op oorpijn;
• trismus en soms zelfs ʻop slot zittenʼ van de kaken. 's Morgens bij het ontwaken zit de mond dicht; pas na enig ʻmanipulerenʼ kan de onderkaak weer worden bewogen;
• een vermoeid gevoel in de onderkaak, ter hoogte van het kaakgewricht.

De oorzaak van deze symptomen is een neuromusculaire disfunctie als gevolg van:

• een niet-optimale occlusie en articulatie van het gebit;
• mondgewoonten zoals tandenknarsen ( bruxisme) en nagelbijten;
• stress.

Wat is het verschil tussen subluxatie en luxatie?

1. Subluxatie kun je zelf nog verhelpen, luxatie niet
2. Luxatie kun je zelf nog verhelpen, subluxatie niet
3. Bij subluxatie kan de patiënt zelf zijn kaak terugduwen in de juiste positie
4. Bij subluxatie kan de kaak alleen terug in de oude positie door hulp van bijv. de TA.

Wat gebeurt er bij een luxatie? (gebruik tandheelkundige termen)

Het kaakkopje (processus condylaris) is over het laagste punt van het gewrichtsuitsteeksel van het os temporale, het tuberculum articulare, heen geschoten. 

De onderkaak is ʻuit de (gewrichts)kom geschoten

Leerdoelen les 3

Aan het eind van deze les kun je:

• beschrijven welke kaakfracturen (zowel in boven- als onderkaak) er zijn, wat de mogelijke oorzaken hiervan zijn en hoe deze behandeld worden
  
• beschrijven welke fracturen in gebitselementen voorkomen incl. de uitgeslagen tand en wat de therapie hiervan is

Fractuur

• Botbreuk
• Door trauma

Twee soorten: kaakfractuur en fractuur van gebitselementen

Kaakfracturen

Onderkaakfracturen

Bovenkaakfracturen: Le-Fort-fracturen (I, II en III)

Jukboogfractuur

Onderkaakfractuur

• Ter plaatse van kaakkopjes, de ramus mandibulae, het corpus, de kaakhoek en de kin
  
• Forse zwelling weke delen
  
• Malocclusie
  
• Breukdelen t.o.v. verplaatst

Therapie onderkaakfractuur

Doel: occlusie herstellen

Curatieve methode: breukvlakken tegen elkaar bevestigen met spalk die aan gebitselementen vastzit. Daarna boven- en onderspalk met elkaar verbinden: intermaxillaire fixatie

Operatieve methode: metalen plaat met schroeven in het bot, BK en OK aan elkaar spalken is niet nodig

Combineer met juiste afbeelding

Le-Fort-I-fractuur

Jukboog fractuur

Le-Fort-II-fractuur

Le-Fort-III-fractuur

Bovenkaakfractuur: Le-Fort-I-fractuur

• Horizontale fractuur van BK
  
• Breukvlak loopt boven wortelpunten, over neusbodem, dwars door kaakholten en linker en rechter processus pterygoideus

Bovenkaakfractuur: Le-Fort-II-fractuur

Piramidefractuur

Gebroken neus(brug) en BK

Breukvlak door orbitae (oogkas) en wanden van kaakholten naar achter

Bovenkaakfractuur: Le-Fort-III-fractuur

• Hoge horizontale fractuur
  
• BK, neus en jukbeenderen losgebroken van schedelbasis
  
• Hele aangezicht is meestal beneden en achter verplaatst
  
• Levensgevaarlijk als palatum molle op tong zakt en ademweg zodoende afsluit

Jukboogfractuur

• Zygomafractuur: door geweld aan zijkant van gezicht
• Blauw oog en deuk in gezicht
• N. infraorbitalis beklemd? Doof gevoel in wang en bovenlip en dubbelzien.

Gebitselement-fracturen

Elementfractuur

Wortelfractuur

Fractuur gebitselementen

• Breuk door geweld van buitenaf
  
• Behandeling hangt af van breukplaats                                                                                      In glazuur of (net) in dentine: hoekopbouw                                                                    In pulpa: directe overkapping of zenuwbehandeling: extirpatie of                    amputatie + hoekopbouw met evt. wortelstift

Wortelfractuur

Niet eenvoudig te behandelen

Prognose = dubieus

Samenwerking van tandarts (endodontische behandeling, wortelstift) en kaakchirurg (verwijderen van het afgebroken worteldeel) kan gewenst zijn 

Uitgeslagen tand

Luxatie (verplaatsing) of avulsie (uitgeslagen)

Element weer op zijn plaats en spalken

Binnen 2 uur!

Advies:

Z.s.m. komen

Als het gaat element op de juiste manier in de alveole terugplaatsen

Of...... Element onder tong

Of...... Element in melk

Melkelementen worden niet gereponeerd

Behandeling 

Replanteren:

1. Worteloppervlak niet aanraken!
   
2. Inspectie mond, anesthesie en element afspoelen met fysiologische zoutoplossing
   
3. Terugplaatsen en vasthouden
   

Spalken:

4. Met composiet en spalk aan buurelementen

Nacontrole na enkele weken

Evaluatie leerdoelen les 3

Je kunt nu:

• beschrijven welke kaakfracturen (zowel in boven- als onderkaak) er zijn, wat de mogelijke oorzaken hiervan zijn en hoe deze behandeld worden
• beschrijven welke fracturen in gebitselementen voorkomen incl. de uitgeslagen tand en wat de therapie hiervan is

Slot

Maak de volgende opdracht:

Opdrachtenkaart 2.7, theorieles 3