Grammatica 3V les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat weet jij over het voorzetselvoorwerp?
Geef een voorbeeld als je dat weet

Morgen wordt de bank gebracht.

1. lijdende zin
2. bedrijvende zin

Word jij later docent aardrijkskunde?

1. lijdende vorm
2. bedrijvende vorm

De kat vangt een muis.

1. BEDRIJVENDE VORM
2. LIJDENDE VORM

Jan organiseert het afscheidsfeest.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Mijn vader koopt bloemen.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

De leerlingen maken de grammaticatoets.

1. lijdende vorm
2. bedrijvende vorm

De hond wordt door mijn moeder uitgelaten.

1. Bedrijvende vorm

Deze grap werd me gisteren ook al geappt!

1. lijdende vorm
2. bedrijvende vorm

Wat is het verschil tussen bedrijvende en lijdende vorm?

Zet deze lijdende zin in een bedrijvende zin:

De show zal door Edwin gepresenteerd worden.

Zet deze zin in de bedrijvende vorm:
Door Frida was een spannend boek gelezen.

Type een zin uit de opdrachten die je wil bespreken

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

Een enkelvoudige zin bevat één werkwoordgroepje.

Voorbeeld: 

Ik ga dit romantische boek lezen.

De woorden ‘ga’ en ‘lezen’ vormen samen een werkwoordgroepje, want ze horen bij elkaar.

Een enkelvoudige zin bevat één persoonsvorm.

Voorbeeld: 

Ik ga dit romantische boek lezen.

De persoonsvorm is ga

Want: Ik ging dit romantische boek lezen

Een samengestelde zin is opgebouwd uit twee of meer zinnen (deelzinnen). Hij bevat twee of meer persoonsvormen. Elke persoonsvorm geeft een deelzin aan: een hoofdzin of een bijzin.

Voorbeeld:

Ik ga dit romantische boek lezen, omdat mijn vriendin het mij heeft gegeven.

Ga en heeft zijn de persoonsvormen dus samengesteld

Want: Ik ging dit romantische boek lezen, omdat mijn vriendin het mij had gegeven

Marieke zit op de bank terwijl Maarten opruimt.

1. samengestelde zin
2. enkelvoudige zin

De boze jongen kan zich nu niet meer inhouden.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Hij wacht niet langer af en pakt zijn spullen in.

1. samengestelde zin
2. enkelvoudige zin

Zijn liefhebbende vriendin blijkt er een andere man op na te houden.

1. Samengestelde zin
2. Enkelvoudige zin

Netflix is de enige afleiding voor het luie meisje dat op de bank zit.

1. samengestelde zin
2. enkelvoudige zin

Nevenschikkend voegwoord

Hoofdzinnen kunnen met elkaar verbonden worden door de voegwoorden en, maar, want of of.

Voorbeeld:

Het is al laat en daarom kom ik vanavond.
Het is al laat, maar ik kom toch vanmiddag.
Ik kom vanavond want het is al laat.
Kom je vanmiddag of kom je vanavond?

Onderschikking

HZ + BZ

Onderschikkend voegwoord

terwijl,  voordat, toen, nadat, doordat, zodat, waardoor, omdat,  hoewel, dat (en nog vele andere)

Voorbeeld:

Piet eet geen mosselen, omdat hij niet van vis houdt

Wat is het verschil tussen een hoofdzin en een bijzin?

Oefenen

Maak opdracht 15 en 16 in je grammaticaboekje

Hebben we tijd over? We bespreken nog enkele al gemaakte zinnen

Huiswerk: t/m opdracht 17